رویداد۲۴ سعید خطیب‌زاده روز دوشنبه در نشست خبری با تبریک آغاز هفته وحدت با تشریح گاه‌شمار سیاست خارجی هفته گذشته گفت: دوشنبه نوزدهم مهرماه گفت و گوی تلفنی امیرعبداللهیان با همتای آفریقای جنوبی انجام و درباره برگزاری دهمین دوره گفتگو‌های سیاسی بین دو کشور در تهران توافق شد. همچنین گفت و گوی تلفنی وزیر خارجه پادشاهی اردن با وزیر خارجه کشورمان و گفت و گوی صمیمانه وزیر خارجه با ایرانیان مقیم آلمان مقیم آمریکا در همان روز انجام شد.
وی ادامه داد: روز سه شنبه هم گفت و گوی امیرعبداللهیان با رئیس ملی سوئیس و همچنین وزیر خارجه جمهوری آذربایجان درباره تحولات قفقاز جنوبی انجام شد. روز پنجشنبه آقای باقری معاون سیاسی وزیر امور خارجه با انریکه مورا در تهران دیدار داشتند.
سخنگوی وزارت امور خارجه افزود: روز پنجشنبه وزرای خارجه ایران و فدراسیون روسیه گفتگوی تلفنی داشتند. روز جمعه هم گفت و گوی تلفنی امیرعبداللهیان با همتای چینی انجام شد و شنبه شاهد گفت و گوی تلفنی با مقام اتریشی بودیم و امروز هم میزبان وزیر خارجه ونزوئلا در تهران هستیم.
خطیب زاده درباره اظهارات انریکه مورا معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا مبنی بر اینکه زمان بازگشت ایران به مذاکرات محدود است، گفت: گفتگو‌های پنجشنبه خوب و سازنده بود و نکاتی که جمهوری اسلامی ایران باید به هماهنگ‌کننده گفتگو‌ها می‌گفت، منتقل کرد و توافق شد در چند روز آینده در بروکسل گفتگو‌ها ادامه یابد.
وی اضافه کرد: این توافق دو سویه بود. قطعاً موضوعات، چالش‌ها و موانعی که در وین به نتیجه نرسیده باید مورد رایزنی قرار بگیرد. اجازه دهید در همان مسیری که گفتگو‌ها بین ایران و هماهنگ‌کننده گفتگو‌های ایران و جهان آغاز شد، ادامه یابد و مطمئنا آقای باقری اولین فرصت نظرات مدنظر را مطرح خواهد کرد.
خطیب زاده در پاسخ به سوالی درباره تحولات عراق گفت: از برگزاری انتخابات در عراق استقبال کردیم و از این که در فرآیند تکاملی و مدنی تحولات در عراق شاهد همین انتخابات بودیم استقبال می‌کنیم و این اتفاق مبارکی است.
وی افزود: البته آنچه در عراق اتفاق می‌افتد در سطح داخلی این کشور است و به مردم و احزاب این کشور مربوط می‌شود، اما آنچه به ایران مربوط است این است که ما از انتخابات به عنوان یکی از قدم‌های تکامل در ساخت روابط دیپلماتیک در عرصه بین المللی استقبال می‌کنیم.
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به این سوال که آیا در مذاکرات باقری جایگزین عراقچی در مذاکرات می‌شود، گفت: مذاکرات در وزارت خارجه پیگیری می‌شود و ترکیب جدید اعلام خواهد شد. باقری در ادامه گفتگو‌های هفته گذشته در تهران و ادامه توافق به بروکسل می‌رود و رایزنی‌ها درباره موضوعاتی که در تهران گفته شد و موضوعاتی که انجام نشد در بروکسل ادامه می‌یابد.
وی افزود: ادامه مذاکرات با توجه به اظهارات رییس جمهوری و وزیر امور خارجه یک تصمیم قطعی است. آنچه الان در حال انجام است نشان دادن چالش‌های گفتگو‌ها در ۶ دوره اخیر است. آمریکا عضو برجام بوده و درخواست ما بازگشت بدون قید و شرط به تعهدات توافق است که آمریکا از آن خارج شد و رفع تحریم‌های ظالمانه و غیرقانونی و فراسرزمینی ضد جمهوری اسلامی ایران است.
سخنگوی وزارت امورخارجه یادآورشد: ما هیچ وقت پیش شرطی را برای آمریکا حداقل تعیین نکردیم علتش این است که آمریکا عضو برجام نیست. تمام گفتگو‌هایی که تا امروز صورت گرفته، برای اطمینان از بازگشت کامل، موثر و بدون قید و شرط ایالات متحده به تعهدات خود در ذیل قطعنامه ۲۲۳۱ و هم چنین تعهداتی است که در توافق برجام داشته و به طور یک جانبه از آن خارج شده و تحریم‌های ظالمانه و غیرقانونی و فرا سرزمینی را بر ضد جمهوری اسلامی ایران اعمال کرده است.
خطیب زاده خاطرنشان کرد: هدف اصلی اطمینان از برداشته شدن تمامی تحریم‌ها و اخذ تضمین‌هایی است که هیچ کس دیگری در واشنگتن دنیا را دوباره به بازی و سخره نگیرد و این هدفی است که تنها از طریق گفتگو‌های عملگرا محقق می‌شود.
وی اضافه کرد: آنچه که آقای امیرعبداللهیان هم در چندین اظهارنظر گفتند این است که ایالات متحده می‌توانست به جای اینکه آنچه که ترامپ انجام داده بود را ادامه دهد، یک روند مجزایی را پیگیری کند، اما این کار را نکرد و همان فشار حداکثری ترامپ را بر علیه ایران اعمال می‌کند. با کلام هم نیت‌ها روشن نمی‌شود این اقدام و عمل است که می‌توانست نشان بدهد که دولت آقای بایدن متفاوت از دولت ترامپ در قبال ایران است. در عمل آنچه که ما می‌بینیم تداوم بوده و تغییر.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سوالی درباره مذاکرات ایران و عربستان گفت: در خصوص آنچه که در میز مذاکرات بین ما و عربستان صورت گرفته و صورت می‌گیرد، اجازه بدهید در همان میز مذاکرات گفتگو‌ها جلو برود. آنچه برخی رسانه‌ها می‌گویند بیشتر گمانه‌زنی‌های رسانه‌ای است در خصوص تایید یا عدم تایید آن اظهار نظر نمی‌کنم، اما خبر سفری از هیئتی از عربستان سعودی به جمهوری اسلامی ایران تایید نمی‌شود.
خطیب زاده در پاسخ به سوال دیگری درباره نشست وزیران خارجه کشور‌های همسایه افغانستان گفت: ما چهارشنبه هفته آینده در تهران میزبان وزرای خارجه کشور‌های همسایه افغانستان خواهیم بود و برای اولین بار نشست وزیران خارجه به صورت حضوری در تهران برگزار خواهد شد.
سخنگوی وزارت امور خارجه اضافه کرد: وزرای خارجه کشور‌های همسایه افغانستان به ایران خواهند آمد و ما اجلاس یا نشست یک روزه را خواهیم داشت. برنامه مفصلی تدارک دیده شده و اصحاب رسانه و خبرنگاران توسط وزارت امور خارجه هماهنگ می‌شود و جزئیاتش را طی روز‌های آینده همکاران من خدمت شما خواهند گفت.
وی اظهار کرد: دستور کار نشست تهران ادامه گفتگو‌هایی است که در دور اول به صورت مجازی برگزار شد. وزیران ۶ کشور متمرکز خواهند بود براین که چگونه می‌توانند به تشکیل یک دولت فراگیر در افغانستان با حضور همه اقوام و همچنین آینده صلح و امنیت در افغانستان کمک کنند.
خطیب زاده در پاسخ به سوال دیگری درباره گفتگو‌های وین اظهار داشت: نقطه‌ای که در دوره ششم گفتگو‌ها بر زمین بود نقطه اختلافی بود. دولت جدید می‌خواهد با آسیب‌شناسی از آنچه که اتفاق افتاده وارد شود.
سخنگوی وزارت امور خارجه گفت: دو فرایند داخلی در دولت جدید تعریف شد؛ یکی در خصوص اصل گفتگو‌ها و یکی در خصوص جزئیات گفتگو‌ها بوده است. در خصوص اصل گفتگو‌ها آقای رئیسی رییس جمهوری اعلام کردند که به نتیجه رسیدند و گفتگو‌ها ادامه پیدا خواهد کرد. در خصوص جزئیات، ابعاد، چالش‌ها و نقائص آن نظراتی وجود دارد که با خرد جمعی در حال جمع‌بندی هست. قطعاً بر اساس آن تصمیم‌گیری جدید به طرف مقابل اعلام خواهد شد و گفتگو‌ها ادامه پیدا خواهد کرد.
وی تصریح کرد: آنچه که مهم است انجام گفتگو‌های صرف نیست مهم این است که وقتی گفتگو‌ها آغاز می‌شود، وقتی تلف نشود.
این دیپلمات کشورمان خاطرنشان کرد: ۶ دور گفتگو‌های وین نشان داد که اگر با یک آسیب شناسی درست وارد نشویم، چندین دوره دیگر هم گفتگو‌ها می‌تواند ادامه یابد بدون آنکه به نتیجه برسد و آنچه که در تهران و بروکسل انجام می‌شود می‌تواند کمک موثری در این راستا باشد.
خطیب زاده در پاسخ به سوال دیگری در خصوص گفتگو‌های ایران و عربستان گفت: باید اجازه بدهیم که گفتگو‌هایی که در بغداد شکل گرفته و تماس‌های میان دو طرف به یک نقطه قابل اعلام برسد ما الان در آن نقطه قرار نداریم و هر آنچه پیش از این گفته شود تکرار مکررات هست.
این دیپلمات عالیرتبه کشورمان با بیان اینکه در سیستم مالی و پولی بین المللی، دلار توسط ایالات متحده تبدیل به یک ابزار نظامی علیه همه و نه تنها جمهوری اسلامی ایران شده است، گفت: امروز دلار تبدیل به یک سلاح و ابزار کشتار دسته جمعی پولی و مالی در نظام بین‌المللی شده که تمامی مناطق جغرافیایی و تمامی نظام‌های پولی و مالی را قربانی کرده است.
وی ادامه داد: تحریم‌های فراسرزمینی ایالات متحده به همه از جمله در اروپا و در حوزه یورو نشان داد که چگونه دلار تبدیل به سلاحی شده که گردن همه را می‌زند؛ لذا نظام‌های پولی و مالی دنیا به فکر این افتادند که خود را از نظام دلار مستقل بکنند. اینکه تا چه حدی این را توانستند اجرایی کنند برخی کشور‌ها بیشتر و برخی هم وارد اتحادیه‌های مالی و پولی مستقل از دلار شدند.
خطیب زاده ادامه داد: سیستم‌های بین المللی برای انتقال پیام‌های میان بانکی موضوع متفاوتی است که جزئیات از بانک مرکزی بپرسید، اما این اراده وجود دارد که برخی کشور‌ها با سیستم جداگانه‌ای به صورت پیام‌های داخل سیستمی ادامه دهند که البته ابعاد و خیلی جدی دارد.
سخنگوی وزارت امور خارجه همچنین درباره سفر سرلشکر باقری رییس ستاد کل نیرو‌های مسلح به پاکستان گفت: این سفر به دعوت ارتش پاکستان و در چارچوب روابط دوستانه دو کشور انجام شد. ما در همسایگی هیچ اقدامی علیه کشور همسایه دیگر را نمی‌پسندیم و فکر می‌کنیم اصل اساسی سیاست همسایگی ایران این است مجمع نمایندگان با محوریت ایران داشته باشیم. این سفر بسیار خوبی بود و دستاورد‌های خوبی داشت.
وی همچنین درباره رایزنان بازرگانی و چگونگی اعزام آن‌ها بیان کرد: رایزنان بازرگانی وابستگان بازرگانی هستند که وزارت صمت تعیین می‌کند و ما فرایند اعزام آنان را تسهیل می‌کنیم تا رایزنان بازرگانی در آن کشور‌ها مشغول شوند. اما وزارتخانه مسئول، معرفی کننده و بررسی کننده اولیه وزارت صمت است.
خطیب زاده همچنین درباره روابط ایران و مصر گفت: روابط دو کشور در سطح حافظ منافع پیگیری می‌شود.
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سوال دیگری درباره انتشار گزارش سازمان برنامه و بودجه گفت: ما همه شوک خروج یک جانبه ترامپ از برجام را جذب کردیم که فکر می‌کردند این باعث فروپاشی نظام اقتصادی ایران خواهد شد در حالی که طبق گزارش‌ها توسط نهاد‌ها و اندیشکده‌های بین المللی دنیا نه تنها ایران توانست حتی اگر به سختی شوک را جذب کند بلکه امسال GDP مثبت را تجربه خواهیم کرد.
وی خاطرنشان کرد: اقتصاد ایران تاب آورتر از این حرفهاست و آن‌ها می‌دانند در اوج تحریم و کرونا، مراودات تجاری و اقتصادی ایران با دنیا برقرار است. مهم این است که منافع مردم تأمین شود اگر منافع مردم تامین شود به فرموده مقام معظم رهبری ثانیه و ساعتی تلف نخواهیم کرد. گفتگو‌های هدف محور را پیگیری خواهیم کرد و موارد توافق شده با انریکه مورا همین است.
خطیب زاده در پاسخ به سوال دیگری درباره تلاش‌های دستگاه دیپلماسی طی دو ماه اخیر برای رفع تحریم‌ها اظهار کرد: آقای دکتر امیر عبداللهیان چه در روز اخذ رای اعتماد و چه بعد از آن با صراحت اعلام کردند که تمرکز خود را بر دیپلماسی اقتصادی، ارتباط با همسایه‌ها و ارتقای مفاهیم اصلی جدید در سیاست خارجی مثل سیاست خارجی متوازن یعنی توازن در موضوعات و توازن در مناطق جغرافیایی گذاشتند و گرایش‌هایی که به عنوان شرق یا برآمدن آسیا گفته می‌شود هم در همین چهارچوب مطرح شده است. آنچه در طی دو ماه گذشته از جلسات، ملاقات، تماس و گزارش‌های جلسات بیرون آمده همه موید این موضوع هست.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی خاطرنشان کرد: یکی از موضوعات سیاست خارجی ما حتماً رفع تحریم‌هاست. یکی از اولویت‌های اساسی دولت و نظام و دستگاه دیپلماسی رفع تحریم‌های غیرقانونی فراسرزمینی و ظالمانه ایالات ایالات متحده علیه مردم ایران است. اما در عین حال ما هیچ چیز را در نه سیاست خارجی و نه در اقتصاد به آنچه که در وین و بروکسل به اتفاق افتاده گره نزدیم و سعی کرده‌ایم روابط مبتنی بر تاب آوری اقتصاد بدون دلار و اقتصاد بدون آمریکا تلاش بکنیم و تلاش‌هایی هم صورت گرفت.
وی افزود: برنامه دولت و برنامه وزیر امور خارجه این است که وزارت امور خارجه توازنی در موضوعات داشته و تمرکز خود را بر دیپلماسی اقتصادی روابط با همسایگان و نگاه به آسیا پیگیری کند کما اینکه تا الان هم پیگیری کرده است.
خطیب زاده در پاسخ به سوالی درباره توافقنامه ایران روسیه اظهار کرد: در سال ۱۳۷۹ توافقنامه‌ای با روسیه در خصوص همکاری‌های پنج ساله داشتیم که هر پنج سال تمدید می‌شد و فروردین امسال به پنج سال بعد رسید که آقای امیرعبداللهیان در سفر به مسکو با لاوروف به طور جدی درباره صحبت کردند که این قرارداد در تهران باید نهایی و به عنوان یک سند راهبردی استفاده شود.
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به پرسش ایرنا درباره ادعا‌های اخیر رییس جمهوری آذربایجان علیه ایران در مورد بحث قاچاق مواد مخدر گفت: توصیه ما به برادرانمان در کشور آذربایجان این است که پیش از پرداختن به اظهارات رسانه‌ای اجازه بدهند که گفتگو‌ها بین مقامات دو کشور همچنان از کانال‌های دیپلماسی ادامه پیدا کند. آن‌ها از کانال‌های دیپلماسی پیام‌های خوب، سازنده و با نگاه برادرانه‌ای ارسال کرده‌اند و باید اجازه داد که گفتگو‌ها از همین مسیر ادامه پیدا کند.
این دیپلمات ارشد کشورمان ادامه داد: شاید روشن باشد که برخی از اظهارات رسانه‌ای از سوی مقامات آذربایجان با چه هدفی انجام می‌شود. البته من نیت‌خوانی نمی‌کنم و ما به مقامات آذربایجان توصیه می‌کنیم که عنان کلام را داشته باشند و اجازه ندهند که طرف‌های ثالث برای آن‌ها دام پهن کنند.
وی روابط ایران و آذربایجان را یک روابط بسیار طبیعی توصیف و اضافه کرد: آن‌ها باید مراقبت کنند و اجازه ندهند که این روابط طبیعی به وسیله دست‌های مصنوعی دچار خدشه شود، چون دو ملت ایران و آذربایجان این اجازه را نمی‌دهند.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سوالی درباره اقدئامات وزارت امور خارجه درخصوص عضویت دائم ایران در سازمان همکاری شانگ‌های گفت: دبیرخانه این موضوع در وزارت خارجه در حال آماده کردن اسناد لازم در این زمینه است. باید مراحل قطعی و نهایی این عضویت طی شود که این موضوع باید با همکاری مجلس صورت بگیرد.
خطیب زاده یادآورشد: فکر می‌کنم که یک پروسه چند ماهه آتی در پیش رو داریم که این روند فنی و اجرایی طی شود.
وی همچنین درپاسخ با ایرنا در مورد دعوت قزاقستان از معاون اول رییس جمهوری در نشست ماه نوامبر سازمان شانگ‌های اظهار بی اطلاعی کرد و ادامه داد: دعوت‌هایی برای اجلاس‌های بعدی انجام شده است و ما تصمیم می‌گیریم که در این نشست‌ها در چه سطحی شرکت کنیم.
سخنگوی وزارت امور خارجه با اشاره به آخرین پیگیری‌های وزارت خارجه در ارتباط با پرونده دیپلمات‌های ربوده شده ایران در لبنان در ۳۹ سال پیش اظهار کرد: پیگیری‌ها در مورد پرونده این دیپلمات‌های مفقود شده هیچ‌گاه در وزارت خارجه متوقف نشده است. به رغم گزارش‌های مختلفی که در مورد این دیپلمات‌ها دریافت کرده ایم پیگیری‌ها در این زمینه را متوقف نکرده و ادامه دادیم.
خطیب زاده افزود: رایزنی‌ها در مورد وضعیت این دیپلمات‌ها را از مسیر‌های مختلف با روش‌های متعدد و از طریق کشور‌های مختلف پیگیری کرده‌ایم. گاهی به سرنخ‌هایی رسیده‌ایم که البته درست نبوده است و دوباره بررسی‌ها و پیگیری‌ها را از نقطه آغازین پیگیری کرده‌ایم.
وی افزود: پرونده دیپلمات‌های مفقود شده همچنان به عنوان دیپلمات‌های زنده ایرانی در وزارت خارجه ادامه دارد و هیچ‌گاه پیگیری پرونده شان را متوقف نکرده‌ایم.
وی ادامه داد: ما با تمامی طرف‌ها در افغانستان به شمول طالبان در تماس هستیم. آنچه که مشخص است اینکه طالبان مسئولیت مستقیم و ویژه در حفظ امنیت و صلح و ثبات و آرامش مردم و همچنین سلامت تمامی گروه‌ها و اقوام افغانستانی از جمله هزاره‌ها و شیعیان دارد.
وی گفت: جمهوری اسلامی ایران نسبت به تمامی این‌ها حساسیت ویژه‌ای داشته و آنچه ما از طرف‌های داخل افغانستان از جمله طالبان شنیدیم این است که تمام تلاش خود را می‌کنند که این موضوع تکرار نشود.
امیر عبداللهیان اظهار داشت: ما فکر می‌کنیم جامعه جهانی باید به طور مشخص نسبت به ادامه خشونت‌ها و بالا گرفتن آن حساسیت ویژه داشته باشد ما هم از تمام ابزار‌های دیپلماتیک خودمان و از تمام مجاری و کانال‌هایی که در تماس با گروه‌های افغانستانی از طالبان داشتیم تمام تلاش‌مان را می‌کنیم که افغانستان وارد چرخه خشونت و ترور نشود.
وی تاکید کرد: مهمترین ویژگی آینده افغانستان برای خود مردم افغانستان این است که افغانستان عاری از خشونت و ترور باشد.
خطیب زاده ادامه داد: اینکه رزمایش‌هایی در منطقه و در کشور‌های مختلف انجام شود موضوعی طبیعی است به ویژه اگر در اطلاع‌رسانی با کشور‌های دیگر باشد. همچنانکه وقتی جمهوری اسلامی ایران رزمایش را در نواحی مرزی انجام می‌دهد به کشور‌های دوست و همسایه اطلاع‌رسانی دقیق می‌کند کما اینکه رزمایشی که در شمال غرب کشور انجام شد ما به کشور‌های همسایه از جمله آذربایجان اطلاع رسانی کردیم و این نشانه بلوغ و کشورهاست که اگر بتوانند این رفتار و منش را داشته باشند.
وی تصریح کرد: فارغ از موضوع رزمایش‌ها در خصوص ناامنی‌هایی که از حضور نامشروع رژیم صهیونیستی در منطقه ریشه می‌گیرد همه کشور‌های منطقه باید با دقت بیشتری توجه کنند. رژیم صهیونیستی ذاتش و ریشه هایش در خون و خشونت و ترور رشد کرده و لذا از این فضا می‌تواند رشد و نمو کند هیچ جا پا نمی‌گذرد مگر در آنجا ترور و بمب گذاری و توطئه و کودتا می‌بینید. از منطقه جنوبی خلیج فارس تا نواحی شمالی ایران هر کجا و شامات هر کجا رفته این وضعیت را می‌بینید.
سخنگوی وزارت خارجه ادامه داد: ما هم دوستانه و هم از مجاری مختلف و همسایگان گفتیم که جمهوری اسلامی ایران حضور نامشروع رژیم صهیونیستی را در نزدیکی مرز‌های خود تحمل نمی‌کند.