رویداد۲۴ دکتر یسنا به‌منش رئیس گروه تجویز و مصرف منطقی و اطلاع‌رسانی فرآورده‌های سلامت سازمان غذا و دارو همزمان با هفته پیشگیری از مسمومیت‌ها با اشاره به بیشترین نوع مسمومیت‌ها در کشور گفت: اغلب مسمومیت‌های مراجعه شده به بیمارستان‌های کشور مسمومیت دارویی هستند. میزان شیوع مسمومیت دارویی در شهرها و بیمارستان‌های مختلف متفاوت است، اما به صورت میانگین ۴۰ درصد از مسمومیت‌های مراجعه‌شده به بیمارستان‌ها ناشی از دارو است.
وی افزود: بر اساس آمار به دست آمده از مسمومیت‌های مراجعه شده به بیمارستان‌های کشور در سال گذشته و نیمه نخست امسال، بین ۴۰ تا ۴۸ درصد از انواع مسمومیت‌های مراجعه شده به بیمارستان‌ها تعمدی بوده است و با توجه به شیوع مسمومیت دارویی، متاسفانه اغلب مسمومیت‌های دارویی نیز تعمدی است و فرد مسموم، دارو را تعمدا در میزانی بالاتر از دوز درمانی و به قصد خودکشی مصرف کرده است.
به‌منش ادامه داد: از سوی دیگر بسیاری از مسمومیت‌های دارویی توسط متخصصان و با مراجعه فرد مسموم به بیمارستان درمان می‌شود و به این ترتیب به نقل از سازمان پزشکی قانونی کشور، مرگ ناشی از مسمومیت دارویی در سال‌های اخیر به میزان ۷ تا ۸ درصد از کل مرگ و میر ناشی از مسمومیت را به خود اختصاص داده است.
تقریبا نیمی از مسمومیت‌های مراجعه‌شده به بیمارستان‌ها دارویی است
وی درباره میزان مسمومیت‌های ناشی از دارو در کشور اظهار کرد: بر اساس آمار اولیه به دست آمده از ۷۰ درصد دانشگاه‌های کشور در سال گذشته، ۱۴۰ هزار مورد مسمومیت به بیمارستان‌های کشور مراجعه شده است که بدون در نظر گرفتن داروی مسکن مخدر مانند متادون، ترامادول و مورفین، ۳۲ درصد از آن‌ها مسمومیت‌های دارویی بوده است. البته اگر داروهای مسکن مخدر را به بقیه مسمومیت‌های دارویی اضافه کنیم، به عدد ۴۵ درصد می‌رسیم. یعنی تقریبا نیمی از مسمومیت‌های مراجعه‌شده به بیمارستان‌ها دارویی است.
بیشتر بخوانید: افسردگی و اضطراب در صدر اختلال‌های روانی در ایران/ کرونا باعث افزایش آمار خودکشی شد؟
آرامبخش‌ها در صدر مسمومیت‌های دارویی
به‌منش همچنین گفت: در سال گذشته و نیمه نخست امسال، داروهای آرامبخش بیشترین عامل مسمومیت دارویی بوده‌اند و در رتبه دوم مسکن‌های مخدر شامل متادون، ترامادول و مرفین و در رتبه سوم مسکن‌های غیرمخدر قرار دارند.
وی ادامه داد: مصرف دارو در مقادیر بالاتر از دوز درمانی ممکن است به صورت اتفاقی رخ دهد یا در افرادی که از اختلالات خلق و خو مانند افسردگی شدید رنج می‌برند، به قصد وارد کردن صدمه به خودشان انجام شود. اغلب داروهای مسکن مخدر که در ترک اعتیاد به اوپیوئیدها مصرف می‌شوند، ممکن است به صورت سوء‌مصرف توسط افرادی که وابستگی به عوامل مخدر دارند، استفاده و منجر به مسمومیت شوند. داروهای ترک اعتیاد مانند شربت و قرص متادون برای کودکان بسیار خطرناک است و باید دور از دسترس قرار داده شود.
سهم کودکان از مسمومیت‌ها
وی با بیان این‌که اغلب مسمومیت‌های مراجعه شده به بیمارستان‌ها مربوط به بزرگسالان به میزان ۸۰ تا ۸۵ درصد بوده و سهم کودکان از مسمومیت‌ها، به میزان ۱۵ تا ۲۰ درصد است، گفت: این در حالی است که اغلب مسمومیت‌های کودکان در سنین زیر پنج سال رخ می‌دهد و این گروه سنی به دلیل کنجکاوی خاص سن کودکی و این‌که کودکان اغلب مواد اطراف خود را برای شناسایی به دهان می‌برند، معمولا آسیب‌پذیرتر هستند.
به‌منش بیان کرد: بروز مسمومیت در سالمندان گرچه خیلی شایع نیست، اما به دلیل وضعیت جسمی و همراهی بیماری‌های مزمن در سالمندان، می‌تواند بسیار خطرناک باشد. دیگر گروه در معرض خطر زنان باردار هستند که بروز مسمومیت در این افراد علاوه بر خطراتی که برای سلامت خودشان در پی خواهد داشت، منجر به صدمات جنینی نیز خواهد شد.
وضعیت مرگ‌ومیر ناشی از مسمومیت
رئیس گروه تجویز و مصرف منطقی و اطلاع‌رسانی فرآورده‌های سلامت سازمان غذا و دارو درباره میزان مرگ و میر ناشی از مسمومیت در سال گذشته نیز گفت: بر اساس آمار ارسالی از جانب سازمان پزشکی قانونی که به مناسبت برگزاری هفته پیشگیری از مسمومیت ارائه شده است، با افزایش ۸۵۰ نفری نسبت به سال ۱۳۹۸، بیش از ۸۴۰۰ نفر در سال گذشته و نزدیک به ۳۹۰۰ نفر در نیمه نخست امسال جان خود را بر اثر انواع مسمومیت از دست داده‌اند. در ۶ ماه نخست سال ۱۴۰۰ نسبت به مدت زمان مشابه در سال ۱۳۹۹، مرگ ناشی از سموم دفع آفات به طور میانگین ۳۰ درصد و مرگ ناشی از داروهای مخدر افزایش داشته و مرگ ناشی از انواع الکل تا ۷۸ درصد کاهش داشته است.