رویداد۲۴ طی روزهای گذشته، تعداد شهرها با وضعیت قرمز در نقشه‌ی کرونایی کشور بیشتر شده و این نشان دهنده‌ی افزایش موارد ابتلا به کرونا و بستری در بیمارستان‌ها است. حالا وضعیت کاملاً شکننده‌ی شیوع کرونا یک‌بار دیگر می‌تواند سبب شلوغ شدن مراکز درمانی و افزایش موارد مرگ‌ومیر شود؛ تجربه‌ی سختی که در پنج پیک متوالی تکرار شد و حالا زمزمه‌هایی از آغاز بلافاصله‌ی پیک ششم شنیده می‌شود. این درحالی‌ست که به گفته برخی کارشناسان تلاش برای بازگشایی مدارس، دانشگاه‌ها، لغو دورکاری‌ها و کنار گذاشتن اقدامات مراقبتی در شرایط کنونی ظن آغاز پیک ششم را بیشتر می‌کند.
علیرضا ناجی، رییس مرکز تحقیقات ویروس شناسی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی معتقد است به‌جای برخی بازگشایی‌های زودهنگام باید اهتمام در افزایش واکسیناسیون کرونا را بیشتر کرد. او می‌گوید: «مطمئناً الان ما در شرایط مناسبی برای بازگشایی کامل مدارس و دانشگاه‌ها نیستیم، ما باید با توجه به شرایطی که داریم همچنان صبر کنیم و تمام تلاش خود را برای واکسیناسیون سریعتر جامعه انجام دهیم.»
این ویروس‌شناس با اشاره به افزایش تجمع‌ها و تاثیر آن بر شروع پیک ششم کرونا در واکنشی بیان می‌کند: «احتمالاً تجربه خیلی بدی خواهیم داشت.»
در ادامه متن کامل این گفت‌وگو را می‌خوانید.
زمزمه‌هایی از شروع پیک ششم شنیده می‌شود، همینطور تعداد شهرها با وضعیت کرونایی قرمز افزایش پیدا کرده و آمارهای اعلام شده هم چندان نشان دهنده ادامه سیر نزولی شیوع ویروس نیست؛ به‌نظر شما آیا پیک ششم شروع شده است؟
این‌که بخواهیم بگوییم حالا قطعاً پیک ششم شروع شده است، نه این‌گونه نیست، اگرچه ممکن است درباره‌ی برخی شهرها با توجه به روند روبه افزایش آمارهای کرونا این ظن وجود داشته باشد، اما در کل به شما بگویم اطلاعات به ما نشان می‌دهد پیک ششم نزدیک است.
اگر پیک ششم احتمالی شروع شود چه تفاوتی با پیک‌های قبل دارد؟ برخی معتقدند تکرار متوالی شیوع کرونا می‌تواند سبب افزایش چشمگیر موارد ابتلا و مرگ‌ومیر شود؟
متاسفانه به‌دلیل عملکرد نامناسبی که ما در قرنطینه کردن شهرها و ایجاد سکون داریم، هربار که پیک جدید کرونا آغاز می‌شود پیک‌های بلندتری خواهند شد؛ امیدوارم تزریق واکسیناسیون تا آن موقع سرعت بیشتری پیدا کند. اگر ما مداخلات غیردرمانی خودمان را قوی نکنیم و واکسیناسیون را سرعت ندهیم مسئله ادامه دارد. امروز تعداد زیادی واکسن در ایران موجود است و فقط باید مردم برای تزریق واکسن اقدام کنند اما تا انجام کامل آن ممکن است ما مجدد پیک‌های بلند را تجربه کنیم.
باید گفت همچنان شیوع ویروس در جامعه بالا است، ما در اتصال پیک چهارم به پنجم هم شاهد بودیم که دامنه‌های بلندی داشتند، چیزی‌که ممکن است برای پیک پنجم و اتصال آن به پیک ششم هم اتفاق بیفتد. بنابراین باید گفت با آغاز فصل سرما و افزایش تجمع‌ها، همچنین متاسفانه تصمیماتی که ما در بازگشایی مدارس و دانشگاه‌ها داریم می‌گیریم، و سایر تجمعات دیگری که در برگزاری مراسم‌ها داریم، من فکر می‌کنم احتمالاً ما تجربه خیلی بدی خواهیم داشت.
این‌که در مواجهه با پیک ششم بخش زیادی از مردم جامعه با واکسن‌های مختلف به‌ویژه سینوفارم واکسینه شده‌اند، می‌تواند از شدت این پیک جلوگیری کند؟
این واکسیناسیون تاثیرگذار است اما ما باید روی افرادی که دو دز واکسن تزریق کردند حساب باز کنیم، که اگر الان در نظر بگیریم چیزی حدود ۳۳ درصد بیشتر نخواهد شد. این عدد خیلی بالا و مناسبی برای کنترل گردش ویروس نیست، باید درصدی خیلی بالاتر از این‌ها واکسن دز دوم تزریق شود. در کسانی که دو دز واکسن تزریق کردند درصد بالایی از نوع شدید بیماری و مرگ‌ومیر جلوگیری خواهد شد. برای همین معتقدم باید همچنان صبر کنیم و اهتمام خود را در تزریق واکسن افزایش دهیم.
یعنی همچنان بازگشایی مدارس زود است؟ چون به‌نظر می‌رسد وزارت بهداشت و آموزش‌وپرورش مصر هستند بازگشایی‌ها اتفاق بیفتد.
مطمئناً الان ما در شرایط مناسبی برای بازگشایی کامل مدارس و دانشگاه‌ها نیستیم، ما باید با توجه به شرایطی که داریم همچنان صبر کنیم و تمام تلاش خود را در واکسیناسیون سریعتر جامعه چه در بزرگسالان و چه در افراد بالای ۱۲ سال قرار دهیم. بنابراین اول باید میزان واکسیناسیون به بالای ۷۰ الی ۸۰ درصد برسد و بعد این بازگشایی‌ها انجام شود. تجربه کشورهای دیگر هم همین را می‌گوید. وقتی‌که مدارس، دانشگاه‌ها و جامعه زود بازگشایی شوند، با توجه به وجود واریانت‌هایی مانند دلتا، مطمئناً شیوع ویروس و خیز آن را خواهیم دید.
به‌غیر از مسئله بازگشایی مدارس الان تقریباً همه دورکاری‌ها لغو شده است، نتیجه آن در شیوع کرونا را چطور پیش‌بینی می‌کنید؟
ببینید، تمام اقداماتی مانند انجام دورکاری‌ها، جلوگیری از مسافرت‌ها، عدم بازگشایی مدارس و دانشگاه‌ها دنبال یک اصل هستند: جلوگیری از برپایی تجمع. لذا هرکاری‌که در خلاف این اصل انجام شود آسیب‌زاست. توجه کنید لغو دورکاری‌ها که فقط باز شدن ادارات نیست، خود افراد برای جابجایی نیاز به وسیله نقلیه دارند، همه آن‌ها هم که ماشین شخصی ندارند، لذا تجمع‌هایی در سرویس‌ها، اتوبوس‌ها اتفاق می‌افتد که ما اصلاً شرایط مناسبی برای رعایت کردن پروتکل بهداشتی در این زمینه نداریم.
لذا با توجه به شیوع بالای ویروس در جامعه هرگونه از این اقدامات که سبب افزایش تراکم جمعیت شود می‌تواند سبب افزایش شیوع کرونا شود. بنابراین همانطور که گفتم ما همچنان باید مقداری صبر کنیم تا واکسیناسیون پیشرفت کند، با همین تدابیر مانند انجام کار به صورت دوره‌ای و شیفتی مدتی در جامعه سکون ایجاد کنیم تا کمی وضعیت کنترل شود تا آن موقع با توجه به شرایط و اطلاعاتی که داریم شروع کنیم به انجام بازگشایی‌ها در جامعه.
شما خیلی روی واکسیناسیون تاکید دارید آیا این به معنای اجباری کردن آن است؟
دراین خصوص خیلی بحث زیاد است. من گمان می‌کنم اگر جامعه خوب فکر کند واکسیناسیون انجام می‌شود، برخی می‌گویند من به واکسن اعتقاد ندارم درحالی‌که واکسن جزو اعتقادات نیست، هیچ‌گونه از شاخه‌های علمی اعتقادی نیستند بلکه علم هستند، بنابراین نمی‌شود گفت من به فلان ماده شیمیایی اعتقاد ندارم. لذا ما باید واکسن تزریق کنیم و با گروهی که به نظر من آدم‌های شیادی هستند که ضد واکسن صحبت می‌کنند و می‌خواهند سلامت جامعه را بهم بریزند، برخورد مناسبی داشته باشیم. باید مردم را قانع کرد، ما اگر بخواهیم از کووید خلاص شویم باید این را بدانیم که بالای ۸۰ درصد کل جامعه را باید واکسن بزنیم، این مسئله مهم است.
شما شرایط کشورهای دیگر را مشاهده کنید؛ الان آمریکا هم بیش از ۵۰ درصد مردم واکسن نزده‌اند. آن‌ها هم جامعه‌ای دارند که افراد شیادی می‌آیند جلوی واکسن زدن را می‌گیرند و گروهی را به واکسن بد گمان می‌کنند، همینطور که دیدیم در برخی از ایالت‌ها آزادسازی انجام دادند اما با آمدن سویه دلتا همه معادله‌ها بهم خورد و مجدد محدودیت‌ها برگشت. لذا اگر عاقلانه و علمی فکر کنیم همه ما باید واکسن بزنیم و امروز هم واکسن در کشور موجود است بنابراین تکلیف برای همه مشخص شده است.
درخصوص تزریق دز بوستر چطور؟
حتما باید نگاهی هم به دز بوستر داشته باشیم. به خاطر دامنه بلند مدتی که واکسیناسیون دارد، الان کسانی که در مرحله اول واکسن تزریق کردند مانند کادر درمان و همینطور افراد مسن و آن‌هایی که بیماریهای خاص داشتند نوبت دز سوم واکسن آن‌ها رسیده است. خوشبختانه کادر درمان دارند دز سوم را تزریق می‌کنند اما من درخصوص افراد مسن و بیماران خاص احساس خطر دارم و معتقدم هرچه زودتر باید واکسیناسیون دز بوستر این گروه‌ها را هم شروع کرد تا در پیک‌های پیش رو این افراد تحت تاثیر قرار نگیرند.