رویداد۲۴ مجلس یازدهم، مجلس دستراستیها و محافظهکاران است. مجلسی است که پس از ۴ سال تجربه مجلس سهفراکسیونی دهم، درحالی ۲۹۰ کرسی پارلمان را با اکثریتی بزرگ، در کنترلِ اصولگرایان، آنهم طیفهای بهنسبت تند و تیزتر این جریان سیاسی میبیند که فراکسیون اقلیت را هم نمیتوان فراکسیونِ جناح چپ، جریان اصلاحات یا هر تعبیر دیگری دانست که معمولا در وصف اصلاحطلبان بهکار میرود.
جالب اینکه در حال حاضر که باز اصولگرایان و البته طیفهای تندروتر این جریان سیاسی در مجلس یازدهم اکثریت کرسیها را در اختیار گرفته، آنان پیرو همان مسیری که ظاهرا از دوره هشتم و به ناگزیر آغاز کردند، همچنان از استفاده از تعبیر «اصولگرا» در عنوان فراکسیون متبوعشان حذر کرده و مشابه دوره هشتم، فراکسیون خود را فراکسیون «نیروهای انقلاب اسلامی» معرفی میکنند.
از همان روزهای نخست دوره یازدهم، شکافی تازه در میان این طیف بهنسبت تندروتر جناح راست در همین فراکسیون اکثریت مجلس یازدهم به وجود آمد. شکافی که یک سر آن البته پایداریها ایستادهاند و با تمام قوا سعی میکنند که همه امور پارلمان با نگاه خاص آنان رقم بخورد. حال آنکه سر دیگر شکاف، نه اصولگرایان میانهرو یا اعتدالیون متمایل به چهرههایی، چون علی لاریجانی یا حسن روحانی، بلکه گروهی از اصولگرایان ایستادهاند که دستکم درون پارلمان، با محوریت محمدباقر قالیباف فعالیت میکنند و به این اعتبار شاید بتوان با تعبیر «نواصولگرایان» دستهبندیشان کرد.
اگر بگوییم عمر و قدمت اختلاف پایداریهای مجلس یازدهم با نواصولگرایان حاضر در این مجلس، با عمر مجلس یازدهم یکی و یکسان است، بیراه نگفتهایم. هرچند این اختلاف در روزهای نخست مجلس یازدهم به هیچ عنوان عیان و علنی نبود. اما حالا در میانه دومین اجلاسیه اوضاعی متفاوت بر مناسبات درونی پارلمان حاکم شده و ازجمله همین دیروز شاهد بروز این اختلاف بهنحوی صریح و بیتعارف بودیم. اختلافی که البته اوج آن زمانی رقم خورد که علی خضریان، نماینده عضو جبهه پایداری تهران در مجلس در واکنش به نطق میاندستور مجتبی توانگر، دیگر نماینده اصولگرای تهران که نه به جبهه پایداری، بلکه به رییس پارلمان نزدیک است، اقدام به اخطاب اصل ۷۵ قانون اساسی داخلی کرد و در نقد و اعتراض به نطق توانگر نطق کرد.
حال آنکه علاوه بر این، مجتبی ذوالنوری، نماینده عضو جبهه پایداری نیز در دو مقطع متفاوت در جریان نشست علنی دیروز، ابتدا به سخنان روحالله ایزدخواه، نماینده تهران و از چهرههای نزدیک به طیف قالیباف ایراد گرفت و در بخشی دیگر از همان نشست علنی، با لحنی به مراتب تند و تیزتر علیه گزارشی که محمدرضا پورابراهیمی در قامت رییس کمیسیون اقتصادی پارلمان به دست داد، موضع گرفت و شدیدا اعتراض کرد که چرا رییس کمیسیون اقتصادی مجلس که بیش از آنکه به طیف پایداری نزدیک باشد، با رییس مجلس همراهی دارد، در جریان بررسی وضعیت بورس با حضور وزیر اقتصاد انتقادی نسبت به عملکرد این عضو کابینه دولت سیزدهم مطرح نکرده است.
این اعتراض شدیداللحن کریمیقدوسی بهخصوص آنگاه تاملبرانگیز است که به یاد بیاوریم احسان خاندوزی که حالا وزیر اقتصاد دولت رییسی است، یکی از نمایندگان تهران در همین مجلس یازدهم بود و البته باز ازجمله چهرههای نزدیک به رییس مجلس. نکتهای که شاید در آن فریاد و اعتراض شدیداللحن کریمیقدوسی علیه پورابراهیمی بیتاثیر نبوده وقتی این نماینده عضو جبهه پایداری مشهد خود را به رییس کمیسیون اقتصادی مجلس رساند و خطاب به او گفت: «۷ سال است این حرفها را میزنید! آقای وزیر هم با شما هماهنگ است و وضعیت بورس هم همین است!»
اما فراتر از این انتقاد کریمیقدوسی علیه پورابراهیمی، احتمالا اوج اختلاف «پایداریها» و «نواصولگرایان» زمانی علنی و آشکار شد که مجتبی توانگر و علی خضریان دو نماینده اصولگرای تهران علیه یکدیگر نطق کردند. آنجا که ابتدا توانگر با استفاده از فرصت نطق میان دستور خود به بیان نکاتی درباره عملکرد مجلس یازدهم و البته حاشیههایی پرداخت که هر از گاه ایجاد شده و تا به امروز دستکم در ۳ مقطع زمانی منجر به آن شده که رهبری نظام به مجلس تذکر بدهند.
توانگر گفت: «همه ما به یاد داریم وقتی گزارش عملکرد یکساله مجلس در محرم در محضر رهبر معظم انقلاب ارایه شد، ایشان از عملکرد مجلس تقدیر ویژه کردند؛ این همه اقدام قوی و بعضا تاریخی مجلس یازدهم درحالی است که متاسفانه عدهای نماینده هزینهساز باعث میشوند زحمات اکثریت نمایندگان مجلس به حاشیه برود.» او با اشاره به ماجرایی که شاید بتوان آن را یکی از مهمترین حاشیههای هفته گذشته مجلس عنوان کرد، ادامه داد: «شما میبینید که رهبر انقلاب از مجلس تقدیر میکنند، اما گزارش یکی از کمیسیونهای مجلس باعث میشود ایشان بخواهند این مساله جبران شود البته رییس مجلس نیز با آنکه میتوانست مثل بسیاری بر این تذکر درپوش بگذارد، آن را صریح و علنی کرد و نشان داد که ولایت مطلقهدار واقعی کسی است که در پیادهسازی نظرات رهبر انقلاب محاسبه سیاسی و بهانه تراشی نمیکند.»
البته تا همینجا هم مشخص بود که منظور این نماینده نزدیک به رییس مجلس از نمایندگانی که بهزعم او منجر به، به حاشیه رفتن مجلس میشوند، پایداریهاست، اما او از این نیز فراتر رفت و گفت: «یک نفر مصاحبه میکند که نمایندگان خودشان هم نمیدانند به چه رای میدهند و شب در تلویزیون میبینند یک نفر در فلان کمیسیون رعایت ملاحظات حقالناس را نمیکند و رهبر انقلاب را ناگزیر از تذکر میکند. آن دیگری طرح فضای مجازی را به شکلی تنظیم میکند که خواسته یا ناخواسته مجلس را مقابل خاص به خواسته مردم عزیز ایران قرار میدهد، یک نفر دیگر برچسب دستکاری به ما جلوی بودجه پُر از ناترازی و تورمی دولت ناکارآمد سابق برای امسال را تا حد توانمان گرفتیم.»
توانگر با بیان اینکه «حواشی که برخی طرحها اظهارنظرها و اقدامات هزینهساز عدهای از همکاران ایجاد کرد، باعث شده این اقدامات خوب دیده و شنیده نشود» که دستکم یکی، دو نمونه از مواردی که ذکر کرد بهروشنی به علی خضریان، نماینده عضو جبهه پایداری تهران و البته سخنگوی کمیسیون اصل ۹۰ اشاره داشت. همین هم باعث شد خضریان در تذکری با استناد به اصل ۷۵ قانون اساسی، ابتدا به بحث «دستکاری بودجه» که او خود پیش از این رسانهای کرده بود، پرداخت و گفت: «پس از اعلام تخلفات در حوزه بودجه سال ۱۴۰۰ در یک جلسه خصوصی به رییس مجلس و رییس کمیسیون تلفیق بودجه به صورت مستند تاکید کردم و براساس قولی که رییس مجلس در این خصوص دادند، قرار شد ساختار برای بودجه سال ۱۴۰۱ به گونهای اصلاح شود تا چنین تخلفاتی تکرار نشود، بنده دیگر موضوع را پیگیری نکردم.»
این نماینده عضو جبهه پایداری در مجلس ادامه داد: «این موضوع به این معنا نیست، افرادی که در این مجلس مظلوم واقع شدهاند، در جایگاهی که بودجه در اسفند ماه در صحن علنی تصویب شده بود، بعد از آن بدون هماهنگی با نمایندگان و کمیسیون تلفیق در آن دست برده شده بود و ما شاهد سکوت این افراد درخصوص اتفاقات تلخ در نوروز ۱۴۰۰ بودیم. امروز این افراد در جایگاه متهمان قرار گرفتهاند یعنی سکوت نجیبانه نمایندگان محترم که ۲۰۰ نفر از آنها طی امضایی اعتراض خود را اعلام کردند، امروز در جایگاه متهم قرار گیرند.»
خضریان همچنین گفت که «در حوزه ولایی بودن وظیفه همه ماست که تلاش میکنیم در این مسیر باشیم. سابقه ما در فتنه، برجام، FATF و منویات مقام معظم رهبری روشن است. کسانی که در ترس این حوزهها همسو با جریان غرب بوده یا جریان فتنه یا ساکت بوده یا در آتش آن دمیدهاند، امروز نمیتوانند صحبت از ولایی بودن کنند و امروز نمیتوانند در این مسیر باشند.»
او همچنین «فضای مجازی» را از «مسائل بسیار مهم مدنظر رهبری» توصیف کرد و درحالی تلویحا از تلاش پایداریها برای تصویب طرح موسوم به صیانت از فضای مجازی دفاع کرد که میدانیم مجتبی توانگر همان نمایندهای بود که چندی پیش با تدوین طرحی دستکم تلاش کرد مانع از بررسی این طرح جنجالی مبتنی بر اصل ۸۵ قانون اساسی شود. تلاشی که البته به نتیجه نرسید. به هر تفسیر، اما خضریان در انتها خطاب به رییس جلسه درخواست کرد که «اجازه داده نشود تا از تریبونهای مجلس برای اختلافافکنی یا تسویهحسابهای سیاسی استفاده شود؛ بدون آنکه منافع مردم دیده شود.»
پرده دوم اختلافات پایداری و نواصولگرایان، اما زمانی رقم خورد که نوبت به نطق میاندستور کریمی قدوسی رسید. آنجا که این نماینده عضو جبهه پایداری مشهد با طرح بحث «ولایتپذیری» و پس از ذکر چند روایت مذهبی در این خصوص گفت: «جریان انقلابی را این مکتب (ولایت فقیه) پرورش داده و خواهد داد، ولی سوال ما این است که آیا قرائت «جدیدی» در اطاعت از ولایت به نام زنده کردن گفتمان امام و رهبری در راه است که به ما میگویید کمیسیون امنیت ملی جلوی واکسن زدن رهبری را بگیرد؟ ما میگوییم، ولی امر مسلمین در تزریق واکسن هم تاکید نمودهاند و هم خود را در انظار عمومی قرار دادند و دو بار واکسن زدند، به ما میگویید فهم شما از ولایت درست نیست؟ چرا بعضی از ما در حال دو قطبیسازی طب نوین و طب سنتی هستیم؟ چرا تدابیر ستاد کرونا را که، ولی امر مسلمین همه ملت را به رعایت مصوبات و تدابیر آن دعوت میکند خلاف شرع مقدس و عقل و منطق میدانیم و این موضع غلط را ترویج میکنیم؟»
بر این اساس درحالیکه در بحث اختلاف میان توانگر و خضریان، نطق میاندستور توانگر بود که اخطاب اصل ۷۵ قانون اساسی خضریان را برانگیخت، در ادامه وقتی کریمی قدوسی نطق کرد، اینبار روحالله ایزاد خواه ناگزیر به بیان تذکری مستند به اصل ۷۵ قانون اساسی در دفاع از خود شد. در نتیجه این نماینده اصولگرای نزدیک به رییس مجلس با بیان اینکه «طبق اختیار قانونی خود اظهارنظری درباره آسیبشناسی مجلس داشتم و این موضوع ارتباطی با مجلس یازدهم نداشت»، بار دیگر به دیدار نمایندگان مجلس یازدهم با رهبری ارجاع داد و پس از آنکه فضاسازی رسانهای درخصوص نطق خود را علت ایجاد حاشیه خواند، گفت: «متاسفانه یکی از نمایندگان از موضع بالاتر و نمایندهتر میخواهد ما را منکوب کند که حرف نزنیم. هزینه مجلس این نیست که ما آسیبشناسی خود را نداشته باشیم؛ بلکه هزینه این است که سکوت کنیم و بگوییم مملکت گل و بلبل است و به انتقادهای بیرونی نیز توجهی نداشته باشیم، در عین حال اگر کسی هم مشفقانه صحبتی کرد او را به گوشه دیوار بکوبیم.»
ایزدخواه همچنین با اشاره به گفتوگوی اخیرش با وزیر بهداشت، ادامه داد: «من مشکلی با زدن واکسن ندارم، اما سوال این است طبق کدام اصل قانون اساسی به خودتان اجازه میدهید که جلوی آزادیهای مدنی مردم را بگیرید؟! اینکه بگویید اگر کسی واکسن نزند محروم میشود، به نوعی اعلام جرم کردن محسوب میشود.»