رویداد۲۴با سرعت‌گیری واکسیناسیون علیه کرونا در کشور، زمزمه‌هایی درباره بازگشایی تدریجی مشاغل، مدارس و دانشگاه‌ها و رفع یک به یک محدودیت‌های کرونایی مطرح شد. بر همین اساس هم برنامه مدیریت هوشمند محدودیت‌ها طرح‌ریزی و در سه استان قزوین، کردستان و آذربایجان غربی پایلوت شده و به گفته کارشناسان نتایج خوبی را به دنبال داشته است. بر اساس این برنامه قرار است محدودیت‌های کرونایی به صورت هوشمند و با در نظر گرفتن شرایط اپیدمی و میزان پوشش واکسیناسیون رفع شوند.
به گفته دکتر مصطفی قانعی- عضو کمیته علمی کشوری کرونا فرآیند کار در این سامانه و در طرح محدودیت‌های هوشمند که گفته می‌شود از ابتدای آذر ماه در کشور اجرایی خواهد شد، بر اساس تحلیل و پایش اطلاعات جمعی از تمام دستگاه‌های کشور است. یعنی همه اطلاعات از همه دستگاه‌های موجود است و بر اساس رصد هوشمند در همان جایی که باید برای اعمال محدودیت ورود کنند، کار را پیش می‌برند. در حال حاضر پایه تحلیل داده‌ها در این سامانه بر اساس واکسیناسیون است؛ به طوری که برای افرادی که واکسن تزریق نکرده‌اند، محدودیت‌هایی اعمال می‌شود.
بر این اساس یکی از اقداماتی که در راستای کنترل و مدیریت کرونا و همچنین بازگشت به شرایط زندگی عادی در کشور در حال برنامه‌ریزی است، بحث مدیریت هوشمند محدودیت‌هاست که هدف آن مدیریت، کنترل و نظارت هوشمند بیماری کرونا به منظور ایجاد تعادل در حفظ و صیانت از سلامت شهروندان و بازگشت به روند زندگی عادی است و میزان پوشش واکسیناسیون یکی از عوامل مهم و موثر در اجرای این برنامه محسوب می‌شود.
برای اجرای این برنامه و رفع هوشمند محدودیت‌ها باید یکسری الزامات را مورد نظر قرار داده و پاسخ داد که برای این اقدام:
- آیا شرایط اپیدمی کنترل شده است؟.
- آیا سیستم بهداشتی می‌تواند شرایط را مدیریت کند؟.
- آیا سیستم نظارت عمومی قادر به شناسایی و مدیریت مبتلایان، تماس‌های آنها و همچنین شناسایی موارد جدید است؟.
باید توجه کرد که طبق اعلام وزارت بهداشت، برای کاهش محدودیت‌ها شش شرط وجود دارد:
- شرایط نزولی بیماری
- انجام غربالگری به صورت فعال
- کاهش خطر شیوع برای گروه‌های آسیب‌پذیر به خصوص برای افراد مسن (افزایش واکسیناسیون)
- رعایت پروتکل‌های بهداشتی
- آموزش
- مشارکت فعال مردم و دستگاه‌های اداری در نظارت و اجرای پروتکل‌ها
باید توجه کرد که طبق اعلام معاونت بهداشت وزارت بهداشت، پیش‌شرط اجرای برنامه، آماده‌سازی و دسترسی به نرم‌افزارها و اپلیکیشن‌های مرتبط با استعلام واکسیناسیون و بیماریابی است.
همچنین در اجرای فرآیند هوشمند رفع محدودیت‌ها، همه مشاغل و رسته‌های شغلی به شرط انجام واکسیناسیون و رعایت پروتکل‌های بهداشتی در تمامی وضعیت‌های رنگ‌بندی شهرها(قرمز، نارنجی، زرد و آبی) مجاز به فعالیت بوده و بر اساس وضعیت شیوع بیماری که توسط وزارت بهداشت اعلام می‌شود، در خصوص اعمال محدودیت‌ها در ستاد تصمیم‌گیری خواهد شد.
در عین حال شاخص سرایت (R۰) و بر اساس آن رنگ‌بندی شهرها، جهت اطلاع از وضعیت بیماری و اتخاذ تصمیمات مدیریتی محاسبه خواهد شد.
همچنین جدول الزامات و ضمانت اجرای فعالیت‌های پنجگانه اجرا خواهد شد که شامل فعالیت‌های اداری و کارکنان، فعالیت‌های تجاری، بازرگانی، خدماتی، رفاهی، تفریحی، آموزشی، فرهنگی و اجتماعی شامل نمازهای جمعه، مساجد، نمازهای جماعت یومیه، مراسم‌های آیینی، مذهبی و ملی است. در نهایت هم بحث تردد و حمل‌و نقل در زمره این فعالیت‌های پنجگانه قرار دارد.
در عین حال معیارها و شاخص‌های اصلی پروتکل‌های بهداشتی متناسب با اجرای محدودیت هوشمند به شرح زیر است:
- تزریق واکسن یا انجام PCR آزمایشگاهی دو بار در هفته
- استفاده مناسب از ماسک
- رعایت فاصله حداقل دو متر
- تامین چهار متر مربع فضا برای هر نفر(به خصوص در فضای بسته)
- تامین تهویه مناسب
- تامین امکانات شست‌وشو یا ضدعفونی دست
- گندزدایی سطوح مشترک
بنابر اعلام معاونت بهداشت وزارت بهداشت، جداول الزامات و ضمانت اجرای فعالیت‌های پنجگانه که شامل فعالیت‌های اداری و کارکنان، فعالیت‌های تجاری، بازرگانی، خدماتی، رفاهی، تفریحی، آموزشی، فرهنگی و اجتماعی شامل نمازهای جمعه، مساجد، نمازهای جماعت یومیه، مراسم‌های آیینی، مذهبی و ملی است و در نهایت هم بحث تردد و حمل‌و نقل را شاکل می‌شود در ادامه می‌آید:
لیست مشاغل تجاری، بازرگانی و خدماتی (تفریحی-رفاهی) به شرح زیر است:
- مراکز تهیه و عرضه مواد غذایی و خوراکی که پذیرش مشتری در محل به ویژه در فضای بسته مانند رستوران‌ها، فست‌فودی‌ها، کبابی‌ها، جگرکی و نظایر آن
- تالارهای پذیرایی
- باشگاه‌های ورزشی، استخرهای شنا و پارک‌های تفریحی آبی
- پاساژها و بازارهای سرپوشیده
- نمایشگاه‌ها
- مراکز اقامتی از جمله هتل، متل، پانسیون، مهمانپذیر و اقامتگاه‌های گردشگری
- استادیوم‌های ورزشی
- مراکز نگهداری و خدمات‌دهی به سالمندان، معلولین، جانبازان، مراکز توانبخشی و مراقبتی، آسایشگاه‌ها
- سینما و تئاتر
- موزه و کتابخانه ملی، کتابخانه‌های مراکز دانشگاهی، آموزشی و تحقیقاتی
بنابر اعلام معاونت بهداشت وزارت بهداشت، مصوبات پیشنهادی برای اجرای برنامه مدیریت هوشمند محدودیت‌ها به شرح زیر است:
- اجرایی و عملیاتی شدن مدیریت هوشمند محدودیت‌ها با توجه به پوشش واکسیناسیون تحت عنوان جدول الزامات و ضمانت اجرای فعالیت‌های پنجگانه در بستر سامانه با همکاری همه دستگاه‌ها
- الزام همه دستگاه‌های اجرایی، به خصوص وزارت کشور، وزارت ارتباطات، وزارت صمت، به نظارت در حوزه‌های ذی‌ربط (حوزه‌های تحت تصدی) و وزارت بهداشت نیز به عنوان ناظر عالی موظف است، روند اجرای برنامه را به صورت مستمر رصد و به ستاد ملی کرونا گزارش کند.
- وزارت بهداشت موظف است کلیه پروتکل های بهداشتی را متناسب با شرایط جدید با رویکرد اقناعی بازنگری و ابلاغ کند.
- معاونت بهداشت وزارت بهداشت موظف است روند اجرای پروتکل های بهداشتی و اجرای مدیریت هوشمند محدودیت ها در سطح کشور از طریق کمیته عالی نظارت رصد و به صورت مستمر به ستاد ملی مدیریت کرونا گزارش کند.
- وزارت کشور موظف است با همکاری وزارت بهداشت و وزارت ارتباطات با تبادل الکترونیک اطلاعات امکانات مربوط به قرنطینه افراد و انجام و کسیناسیون را برای واحد های صنفی، کارگاهی، صنایع، بخش دولتی، موسسات و نهاد های مردمی و بخش خصوصی فراهم کرده به صورتی که امکان کنترل الکترونیک به سریع ترین و ساده ترین شکل تامین شود.
- کلیه وزارتخانه ها، اتاق اصناف، اتحادیه ها و انجمن های صنفی موظفند همکاری لازم با وزارت بهداشت جهت اجرای برنامه ممیزی بهداشتی مطابق ضوابط مربوطه را داشته و درصد اجرای برنامه ممیزی بهداشتی در حوزه های ذی ربط را به صورت هفتگی در جلسه ستاد ارایه کنند.