رویداد۲۴ احمد شیرزاد درباره اعتراضات روز گذشته مردم اصفهان نسبت به خشک شدن رودخانه زاینده رود گفت: فلات اصفهان از قرنها پیش توسط زاینده رود مشروب میشده است و مردم آنجا همه جوره با طبیعت کنار آمده اند. زمانی بود که سیلابهای وسیع موجب میشد تا چند صدمتر آنطرفتر از مسیر زاینده رود دچار آبگرفتگی شود. زمانهایی هم بوده که آب این رودخانه کم شده است، ولی به ندرت کسی به یاد دارد که زاینده رود خشک شده باشد.
وی افزود: تاکنون با توجه به کم و زیاد بودن آب زاینده رود و نگاهی که مردم استان همواره به نزولات آسمانی داشتند، با مسائل کنار میآمدند و کسی هم اعتراضی نداشت. از هزارههای گذشته همواره این باور وجود داشته که بارندگی در کوهها و کشت و زرع در دشتها اتفاق میافتد؛ بنابراین کوهها منابع تأمین کننده آبی هستند. اما متاسفانه تکنولوژی جدید تمام تعادلی که بین انسان و طبیعت وجود داشت، برهم زده است. یعنی با اینکه بعضی اوقات این تکنولوژی مشکلات بشر را کم کرده، ولی در بعضی وقتها باعث دردسر شده است.
شیرزاد ادامه داد: یکی از مشکلات جدی امروز ما، مسأله سدسازیها است. البته من مخالف سدسازی نیستم و معتقدم در بعضی نقاط واقعا سدساختن لازم است و سد زاینده رود نیز نعمتی برای استان اصفهان است. ولی اتفاقی که افتاده این است که در تکنولوژیهای جدید، بهره برداری از آب به اشکال مختلف امکان پذیر شده و حتی در مناطق صعب العبور کوهستانی به مدد پمپهایی که تولید شده و انحرافاتی که از بستر رود صورت میگیرد، برداشت آب اتفاق میافتد.
وی اظهار داشت: کافی است که در دو سمت رودخانه و در بالادست، چاههایی حفر شده باشند. مشخص است که این چاه ها، آب را از بستر رودخانه به داخل میکشند و موجب میشوند که آب به پایین دست نرسد. اگر این قبیل اقدامات توام با برنامه ریزی باشند، باید فکری به حال کشت و زرع پایین دست کرد. متاسفانه اتفاقی که در چند دهه اخیر افتاده این بوده که بهره برداری از آب، به ضرر کشاورزان پایین دست رودخانه بوده است. البته این مشکل تنها مختص زاینده رود نیست بلکه در بسیاری از رودخانهها که آب مسیری طولانی را طی میکند، به دلیل پمپ ها، چاه ها، سدها و... همین مشکل دیده میشود.
احمد شیرزاد گفت: پس از عبور آب زاینده رود از شهر اصفهان، تعداد زیادی آبادی از قدیم وجود داشته با جمعیتی معادل ۲۰۰ الی ۳۰۰ هزار نفر که کار عمده اهالی آنها کشاورزی است. منبع خوب آب زاینده رود همیشه وجود داشته و کشاورزان بسیار ماهر و زبردستی در آنجا هستند که شاید بی اغراق بتوان لقب بهترین کشاورزان ایران را به دلیل خلاقیت و ابتکار به آنها داد. این کشاورزان، مردمان محتاج و نیازمندی نیستند و انسانهای سرکشی هم نیستند. ما در هیچ مقطعی شاهد شورش و سرکشی از این مناطق نبوده ایم. ولی متاسفانه بلایی که در دهههای اخیر بر سر آنها آورده ایم، کشاورزان را به فغان آورده است.
نماینده اسبق اصفهان در مجلس گفت: کشاورزان اصفهانی به حق میگویند که اگر خشکسالی است، برای همه است. نباید این گونه باشد که هر زمان که ترسالی بود و آب زیاد بود، سهم آنها داده شود و هر وقت که خشکسالی بود آب در جاهای دیگر توزیع شود.
وی بیان کرد: اگر کمبود آبی است باید این کمبود به یک نسبت برای همه سرشکن شود، اگر هم آب زیاد است همه باید بتوانند از آن استفاده کنند. مشکل اصلی کشاورزان و مردم شریفی که در آن منطقه زندگی میکنند، همین است و به نظر میرسد که ظلم غیرقابل انکاری بر آن عزیزان وارد شده و آنها را ناچار ساخته تا به شیوهای کاملا مدنی، اعتراض خود را بیان کنند.
شیرزاد اظهار داشت: اصفهانیها بسیار مراقب هستند که شعارهایشان دچار حاشیه و تندروی نشود. به نظرم این اعتراضات از مدنیترین اعتراضاتی است که در سالهای اخیر وجود داشته است. به طوری که مردم مراقب هستند حد و حدود قانونی را رعایت کنند و تاکنون احترام ارگانهای مختلف نظام را حفظ کرده اند.
او گفت: این مشکلی بسیار بنیادین و جدی است و آب در ایران، کالایی بسیار ارزشمند است و تا وقتی این کالا به طور دقیق ارزش گذاری نشود و هر کسی که به نحوی از این آب استفاده میکند، اعم از کارخانهها و منازل و کشاورزان، بهای واقعی آن را نپردازند همین مشکلات را خواهیم داشت.
در تعیین این بها باید توجه داشت کشاورزانی که در پایین دست رودها زندگی میکنند، در سدههای قبل حق بهره برداری از این آب را داشته اند. نمیتوان به دلیل هزینه بر بودن انتقال آب به پایین دست رودخانه ها، هزینهها را به پای ساکنین آن مناطق نوشت. باید نظام توزیعی عادلانه و یکپارچه وجود داشته باشد.
شیرزاد در پایان گفت: متاسفانه با تصمیمات غلطی که در گذشته و در برخی دورههای وزارت نیرو وجود داشته، تصمیم گیری در خصوص حوزههای آبریز، استانی شده است. در چنین حالتی، هر استان منفعت خود را لحاظ میکند در حالی که هر حوزه آبریز نیازمند مدیریتی یکپارچه است. زاینده رود باید به صورت یکپارچه مدیریت شود و این کار باید در قالب مدیریتی پاسخگو صورت گیرد به نحوی که همه به حق خود برسند. برای رسیدن به یک راه حل، باید در سطوح بالای دولت، نگاهها و لابیهای استانی تاثیرگذار نباشند تا همه بتوانند به طور عادلانه از نعمت آب برخوردار باشند.