رویداد۲۴ در ستایش و تخریب سفر‌های استانی بار‌ها و بار‌ها صحبت شده و عده‌ای آن را ارتباط مستقیم با مردم و برخی آن را رویکرد پوپولیستی و عوام فریبی دولت‌ها می‌دانند. سفر‌هایی که برای دولت و هیات همراه هزینه‌هایی شکل می‌گیرد و از طرفی برخی از مشکلات خرد و سطحی مردم امکان حل شدن دارد. هر چند که اگر ساختار سیاسی و اقتصادی به درستی کار خود را انجام دهد نیاز به ارتباط مستقیم شخص اول اجرایی کشور با مردم نیست و هر ارگان و سازمان وظیفه خود را به درستی انجام خواهد، اما سفر‌های استانی تنها ارتباط با مردم و شنیدن دردودل بی‌واسطه آن‌ها نیست. در تمامی سفر‌های استانی رئیس‌جمهور و هیات همراه او مصوبه‌های زیادی با سرعت بالا در زمان بسیار کم نهایی می‌شود که هر کدام از آن‌ها طبق قانون ضمانت اجرایی دارد و باید برای آن بودجه در نظر گرفته شود. سوال اساسی این جاست که این مصوبه‌ها تا چه حد دقیق و درست است و حتی تخریب‌گر و آسیب‌زننده نیست؟ منابع مالی این مصوبه‌ها از کجا تامین می‌شود؟
ابراهیم رئیسی از مردادماه امسال بر مسند ریاست‌جمهوری تکیه زده و از آن زمان تا حالا ۱۰ سفر استانی داشته است. ۱۰ سفر استانی در ۱۰۰ روزی که دولت را در دست گرفته و در این میان دو سفر خارج از کشور نیز در برنامه‌های او بوده است. از اولین سفر استانی او که استان خوزستان بود و در ۵ شهریور ماه انجام شد تا ۲۷ آبان که تا کنون آخرین سفر استانی رئیس دولت بوده به صورت میانگین هر هفته یک سفر استانی انجام شده است. در این میان رئیسی برای اولین سفر خارجی خود در اواخر شهریورماه برای شرکت در اجلاس سران شانگ‌های به تاجیکستان و در سفر دوم خارجی به منظور شرکت در اجلاس سران اکو وارد پایتخت ترکمنستان شد. همچنین در ۷ آبان بعد از زلرله اندیکا در استان خوزستان ابراهیم رئیسی سفری فوری به این منطقه برای صدور دستور فوری برای حل مشکلات مردم داشت.
|
نام استان |
خوزستان |
سیستان و بلوچستان |
خراسان جنوبی |
ایلام |
کهگیلویه و بویراحمد |
بوشهر |
فارس |
اردبیل |
سمنان |
زنجان |
|
تعداد مصوبه |
۷۳ |
۴۵ |
۴۰ |
۶۳ |
۷۲ |
۹۲ |
۱۱۶ |
۹۰ |
۱۴۷ |
۱۱۶ |
|
تاریخ سفر |
۵ شهریور |
۱۱ شهریور |
۱۹ شهریور |
۲ مهر |
۹ مهر |
۱۶ مهر |
۲۲ مهر |
۳۰ مهر |
۱۳ آبان |
۲۷ آبا |
در سفر‌های استانی ابراهیم رئیسی ۸۵۴ مصوبه استانی قطعی شد. استان خراسان جنوبی با ۴۵ مصوبه و استان سمنان با ۱۴۷ مصوبه کمترین و بیشترین تعداد مصوبه را در لیست سفر‌های استانی رئیسی را دارند.
در سفر‌های استانی طرح‌های زیربنایی در حوزه‌های مختلف تصویب می‌شود. معمولا سفر‌های استانی بیش از یک روز طول نمی‌کشد و خروجی آن‌ها چند ده مصوبه است. در سفر یک روزه ابراهیم رئیسی به اردبیل ۹۰ طرح تصویب شده که به گفته داود شایقی رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان اردبیل تعداد ۲۴ طرح مربوط به حوزه زیربنایی، هشت طرح در حوزه صنعت و معدن، سه طرح در حوزه نفت و انرژی، هشت طرح در حوزه آب و خاک کشاورزی و پنج طرح نیز در حوزه اشتغال بوده است. مصوبه‌های سفر‌های استانی که سرعت بالا در تصویب آن‌ها حواشی با خود به همراه داشته است. در سفر رئیسی به شیراز تخریب خانه‌های تاریخی با توجه به مصوبه‌های سفر استانی دولت به آنجا مطرح شد و انتقاد‌ها و مخالفت‌های بسیاری با آن شکل گرفت تا آن جا که رئیس شورای شهر شیراز تخریب خانه‌های تاریخی در پی مصوبه سفر هیات دولت به شیراز را تکذیب کرد.
در سفر‌های استانی اعتبارات کلانی برای اجرایی شدن مصوبه‌ها در نظر گرفته می‌شود. تنها در سفر اخیر دولت به استان فارس۶ هزار میلیارد تومان اعتبار برای اجرایی شدن مصوبات اختصاص داده شد. اما این اعتبارات از چه منبعی تامین می‌شود؟
محمد حسینی عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس در این باره به خبرآنلاین می‌گوید: «در قانون برای پرداخت اعتبارات سه مسیر تعریف شده است. در بودجه کل کشور برای انجام سرمایه‌گذاری شرکت‌های دولتی اجازه داده شده که خود شرکت از بانک‌های داخلی و خارجی برای گرفتن تسهیلات اقدام کنند.»
او در مورد راه حل دوم قانونی توضیح می‌دهد: «در بخشی دیگر قوانین بودجه بانک‌ها مکلف می‌شوند که برای بخش‌هایی مانند اشتغال و ازدواج که تسهیلاتی قرار می‌دهند؛ با توجه به نرخ سود تسهیلات بانکی چنانچه کمتر از ۱۸ درصد سود باشد، منابع آن از سود پرداختی وام گیرنده و منابع بودجه‌ای تامین می‌شود.»
او در مورد سومین پیش‌بینی قانون که بخش بزرگی از اعتبارات سفر‌های استانی از این مسیر تامین می‌شود، می‌گوید: «با توجه به این که تعدادی از بانک‌های ما دولتی هستند چنان چه یک شرکت خصوصی یا بخش سرمایه‌گذاری خصوصی نیاز به تسهیلات داشته باشد، بانک‌ها مکلف شده‌اند در چارچوب قوانین خود نسبت به پرداخت آن تسهیلات اقدام کنند. پرداختی تسهیلات براساس مصوبات کارگروه‌های استانی مانند کارگروه رونق تسهیل کسب و کار یا کارگروه اشتغال در استانها است.» حسینی تاکید می‌کند: «امروز اگر می‌بینیم شرایط پرداختی تسهیلات برای بانک‌های ما مقداری سخت شده و مشکلات عدیده‌ای در حوزه بانک‌ها وجود دارد به خاطر همین تکلیف‌هایی است که به نوعی در قوانین و مقررات ما در حال انجام است.»
براساس گفته این نماینده مجلس، اعتبار مصوبات دولت در سفر‌های استانی از محل منابعی که در بودجه دیده شده تامین می‌شود که رئیس جمهور آن‌ها را در ابلاغیه‌ها مشخص می‌کند و برخی دیگر تکلیف‌های جدیدی است که به بانک‌ها در سفر‌های استانی ابلاغ می‌شود که این ابلاغ‌ها، مشکلات بسیاری در سیستم بانک‌داری ایجاد می‌کند.
محمود احمدی‌نژاد تا پیش از ابراهیم رئیسی رکورددار سفر‌های استانی بود، اما با توجه به این که ابراهیم رئیسی در صد روز اول کاری خود ۱۰ سفر کاری داشته به احتمال فراوان این رکورد از دست احمدی‌نژاد خارج خواهد شد. احمدی‌نژاد در پایان سفر به ۳۰ استان به عدد ۵ هزار و ۵۰۰ مصوبه رسید، اما این که چه تعداد از آن‌ها عملی شد، هیچ‌گاه مشخص نشد. حالا احتمالا دولت رئیسی جا پای دولت احمدی‌نژاد گذاشته است.
مسعود پزشکیان نماینده مجلس چندی پیش در انتقاد به سفر‌های استانی گفته بود: «گاهی مصوبات این سفر‌ها غیرعلمی است. مصوبات زمان احمدی‌نژاد ۱۰۰ سال دیگر هم خیلی‌هایشان ممکن است اجرا نشوند چه برسد به مصوبات دولت رئیسی.» او گفته بود: «اصولا هر مصوبه‌ای براساس درآمد و پولی که دولت دارد در قانون بودجه می‌آید؛ اگر قرار است وعده‌ای داده شود و مصوبه‌ای شکل بگیرد باید بیاید در بودجه وقتی در بودجه نمی‌آید یعنی پولی وجود ندارد و در نتیجه توقع ایجاد می‌کند که عدم اجرای آن هم نتیجه‌اش افزایش نارضایتی مردم خواهد بود.» حسن روحانی نسبت به روسای جمهور قبل و بعد خود رویکردی متفاوت داشت. او در ۵ سال ۴۶ سفر استانی رفت، اما مصوبات بسیار کمی داشته و خود او گفته بود: «اقدامات دولت در سفر‌های استانی مبتنی بر مطالعات توسعه‌محور، کاهش تعداد مصوبات و پرهیز جدی از مصوبات غیرکارشناسی شده و آنی بوده است.»