رویداد۲۴ حجت‌الاسلام غلامرضا مصباحی مقدم عضو مجلس خبرگان رهبری و مجمع تشخیص مصلحت نظام یکی از صاحبنظران اقتصادی هست که در دیدار اخیر اقتصاددانان با رئیس جمهور حضور داشت. مصباحی مقدم نگاه امیدوارانه‌ای به رویکرد‌های دولت دارد و بر این باور است که باید در ساختار‌ها هم تحولاتی رخ دهد.
خلاصه این گفتگو به شرح ذیل است:
- اگر بدهی‌های دولت را در نظر بگیریم و هزینه‌هایی که ایجاد شده که ظاهرا تا سال ۱۴۰۴ این هزینه‌ها همچنان امتداد دارد. اوراق توزیع شده و نقدینگی‌اش جمع شده و در اختیار دولت قرار گرفته است. دولت در ماه‌های آخر سال گذشته و ماه‌های اول امسال تا پایان دوره خود، این‌ها را هزینه کرده و اصل و سود این هزینه‌ها را به آینده (۱۴۰۴) موکول کرده است.
- زمانی که دولت از شهریور تا به الان استقراضی از بانک مرکزی نداشته اثرش روی تورم نقطه به نقطه مشخص شده است. طی یک ماه اثر آن کاهش ۴.۵ درصد از نرخ تورم نقطه به نقطه شهریور تا شهریور امسال است. ۴.۵ درصد کاهش پیدا کرده است. اگر طی یک ماه تورم نقطه به نقطه ۴.۵ درصد کاهش پیدا کرده پس این انتظار مثبت است و طبعاً نشان می‌دهد اگر ماه بعد هم استقراض صورت نگرفت، نزدیک به این باید شاهد کاهش تورم نقطه به نقطه باشیم.
بیشتر بخوانید: نامعادله افزایش حداقلی حقوق کارمندان و جهش بودجه صدا و سیما
- مسئله مهم این است که دولت در بازار سرمایه سهام شرکت‌های سودده خود را عرضه کند. اینجا نوعی اطمینان خاطر برای مردم به وجود می‌آید که شرکت‌هایی که توانا و با بازدهی بالا هستند، وارد شدند و می‌توانند این سهام را خریداری کنند. نکته مهم این است که در بازار سرمایه تا می‌توانند از سهام تابلوی اول یعنی عرضه اولیه استفاده کنند. عرضه‌های جدید زیر قیمت بازار عرضه می‌شود و زمانی که زیر قیمت بازار است و فرد مطمئن می‌شود که عرضه تازه است ولو اینکه تعداد اندکی از سهام را خریداری کند، مطمئناً سود خواهد کرد. اما آن‌هایی که یک بار عرضه شده و در بازار ثانوی مورد استفاده قرار می‌گیرد، طبعاً دچار نوسان است و نوسان تحت شرایط قیمت ارز و شرایط سیاسی و ... است.
- اینکه مذاکره می‌شود یا نمی‌شود، نتیجه مثبت می‌گیریم یا نمی‌گیریم و ... این پیش بینی‌ها روی شاخص بازار سرمایه تأثیرگذار است. کسانی که وارد این بازار می‌شوند، باید قبول کنند بازار ریسک دارد و باید خودشان را با این شرایط تطبیق دهند. شبیه بازار واقعی خدمات و کالاهاست. در بازار واقعی کالا و خدمات مگر نه این است که بازار نوسان دار است و یک زمان بالا و یک زمان پائین می‌آید. البته در شرایط تورمی همیشه بالا می‌رود، اما در شرایط با ثبات اقتصادی، گاهی بالا و گاهی پائین می‌آید.
- اگر امکان مبادله تجاری بین ایران و پاکستان فراهم شود و همینطور در مورد سایر کشور‌های همسایه و کشور‌های عضو شانگهای. یقیناً وضعیت حکایت از این می‌کند که شرایط بهتری را در سال آینده خواهیم داشت. هم اقداماتی که دولت می‌کند نرخ تورم را کاهش خواهد داد و هم از نظر تأمین منابع برای فعالیت‌های اقتصادی شرایط بهتری خواهیم داشت. چون منابعی که در خارج قفل شده بود، برگشت می‌شود و علاوه بر این دولت اهتمام زیادی روی جهش تولید در داخل کشور و ظرفیت‌های خالی دارد تا بنگاه‌های تعطیل شده را فعال کند و این نوید می‌دهد که وضعیت ما بهبود پیدا می‌کند. چرا که مدیریت جهادی و مدیریت اقتصادی فعال به میدان آمده است.
- آقای خاندوزی وزیر اقتصاد اعلام کرد یک برنامه دو ساله برای تغییر و تحول شرایط اقتصادی تهیه کرده ایم و من استدعا دارم این برنامه را منتشر کنند. اگر این برنامه منتشر شود، لااقل کارشناسان می‌توانند نظر بدهند و بگویند که این برنامه را خوب ارزیابی می‌کنیم یا مناقشه داریم و یا ایراد و اشکال دارد و اکیداً توصیه می‌کنم که این برنامه را منتشر کنند. البته برنامه بلندمدت هم باید ارائه شود که منحصر به دو سال نباشد و چشم‌انداز بلندمدت‌تری (۱۰ ساله) داشته باشند.
- مسئله دیگر ساختار دولت است. دولت پرهزینه، بزرگ و پرخرج است. البته سیاستگذاری و قانونگذاری شده و در قانون‌های برنامه آمده است، اما به آن عمل نشده است. در توصیه‌های رئیس جمهور می‌بینم که وقتی با مجموعه‌ها مواجه می‌شود می‌گوید با این حجم نیرو می‌خواهید این کار را انجام دهید؟ به سراغ کاهش نیروی انسانی بروید.