پرتاب ماهواره در میانه مذاکرات وین/ در بیابان‌های اطراف سمنان چه می‌گذرد؟

رویداد۲۴  خبرگزاری آسوشیتدپرس در گزارشی به نقل از کارشناسان و با استناد به تصاویر ماهواره‌ای از پایانه فضایی امام خمینی در جنوب غربی استان سمنان که از سوی «پلنت لبز» منتشر شده، نوشته ایران ظاهرا آماده پرتاب ماهواره به فضاست. این رسانه پرتاب ماهواره در خلال مذاکرات هسته‌ای را با رویکرد تهران که همه دستاورد‌های شش دوره قبلی را «پیش‌نویس» می‌خواند، همخوان توصیف کرده است.

اما همزمان پرتاب یک ماهواره در دولت رئیسی می‌تواند با وعده‌های او همخوانی داشته باشد. جفری لوییس کارشماس مرکز مطالعات عدم اشاعه سلاح در موسسه میدلبری می‌گوید با تمام شدن دوران ریاست جمهوری حسن روحانی، نگرانی‌ها از تاثیر پرتاب ماهواره بر مذاکرات از بین رفته است. لوئیس معتقد است دولت ابراهیم رئیسی روی پوست تخم مرغ راه نمی‌رود (کنایه از احتیاط بیش از حد) و تیم مذاکره کننده رئیسی هم رویکرد جدیدی در سر دارند.

خبرگزاری‌های داخلی تا این لحظه خبری از پرتاب قریب به اتفاق ماهواره گزارش نکرده‌اند. خبرگزاری دولتی ایرنا در گزارش ۱۴ آذر خود نوشت: «چهار ماهواره، یک بلوک انتقال مداری و یک موتور فضایی از جمله مهم‌ترین دستاورد‌های صنعت فضایی کشور در ۲ سال گذشته هستند؛ ماهواره‌هایی که اغلب به نقطه نهایی رسیده‌اند به‌زودی پرتاب خواهند شد.»

در این گزارش گفته شده «ناهید۱» و «ناهید ۲» نیز جزو ماهواره‌های آماده هستند که باید به نوبت در صف پرتاب قرار بگیرند. علاوه بر آن «ماهواره ظفر ۲ به دوربین ۱۶ متری مجهز شده و حدود ۲ سال است که در صف پرتاب قرار دارد.»

ماموریت ماهواره ظفر ۱ که در پایان سال ۹۸ با ماهواره بر سیمرغ به مدار پرتاب شده بود، موفقیت‌آمیز نبود. مقامات وزارت دفاع در آن زمان دلیل آن را سرعت ناکافی جهت تزریق ماهواره در مدار مد نظر عنوان کردند. در آن زمان مقامات ایرانی اعلام کرده بودند این ماهواره بالغ بر ۲ میلیون یورو هزینه برداشته بود.

تصاویر ماهواره‌ای که توسط شرکت «پلنت لبز» گرفته شده و آسوشیتدپرس آن را منتشر کرده، نشان دهنده فعالیت‌هایی در بیابان‌های اطراف سمنان در ۲۴۰ کیلومتری جنوب تهران است. یک وسیله نقلیه کمکی در نزدیکی یک دروازه بزرگ سفید پارک شده که معمولا آشیانه موشک‌های روی سکوی پرتاب است. این خودروی کمکی در دیگر عکس‌هایی این سایت ماهواره‌ای درست قبل از پرتاب‌ها ظاهر می‌شده است.

در تصویر یک جرثقیل هیدرولیک با سکوی ریلی هم قابل مشاهده است. این جرثقیل هم قبل از پرتاب‌های ماهواره دیده می‌شده و احتمالا برای سرویس موشک مورد استفاده قرار می‌گیرد. تصاویر دیگر هم در روز‌های اخیر نشان می‌دهد تعداد رفت و آمد خودرو‌ها به این تاسیسات فضایی افزایش داشته است. این رفت و آمد‌ها هم اصولا قبل از پرتاب ماهواره زیاد می‌شود.

بیشتر بخوانید: اقتصاد ایران و رفع تحریم‌های تسلیحاتی/ جایگاه ایران در بازار تجارت اسلحه کجاست؟

به گزارش رویداد۲۴ کارشناسان بر این باورند که نرم بازرسی موشک هم افزایش فعالیت داشته است. آسوشیتدپرس اذعان کرده این فعالیت‌ها قبل از پرتاب ماهواره به طور معمول زیاد می‌شوند.

در یک دهه گذشته ایران چندین ماهواره با طول عمر کوتاه را به فضا پرتاب کرده است. سال ۲۰۰۳ یک میمون هم همراه ماهواره ایرانی به فضا پرتاب شد. گزارش‌های اخیر هم نشان می‌دهد شورای موسوم به شورای عالی فضایی ایران برای اولین بار بعد از ۱۱ سال تشکیل جلسه داده است.

ابراهیم رئیسی تشکیل این شورا را نشان‌دهنده عزم جدی دولت برای توسعه صنعت فضایی خوانده است. سردار حاجی زاده فرمانده هوافضای سپاه مجری طرح‌های فضایی ایران هم در این جلسه به همراه حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه حضور داشتند.

آمریکا و اسرائیل مدعی‌اند که برنامه ماهواره‌ای ایران با قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل در رابطه با برنامه موشک‌های بالستیک ایران همخوانی ندارد و نقض این قطعنامه‌هاست.

تفاوت در نگرش دو دولت در نوع تخصیص بودجه هم قابل مشاهده است. بودجه بخش فضایی در دولت رئیسی ۱۲ برابر بیشتر از بودجه روحانی است. از سوی دیگر نهاد‌هایی که مشخصا بودجه فضایی را دریافت کرده‌اند نیز نشان دهنده رویکرد دولت‌ها به نمایش توانمندی‌های فضایی کشور است.

در لایحه بودجه ۱۴۰۴ مبلغ ۸۰۰ میلیارد تومان برای توسعه صنعت فضایی به فرماندهی نیروی هوا فضای سپاه داده شده است. این در حالی است که حسن روحانی بودجه ۱۴۰۰ را به گونه‌ای چیده بود که تنها ۳۹ میلیارد تومان به سازمان فضایی ایران وابسته به وزارت ارتباطات و ۲۸ میلیون به خود وزارت ارتباطات برای توسعه زیرساخت‌ها و مدیریت بخش فضایی اختصاص داده می‌شد.

برخی معتقدند پرتاب ماهواره در خلال مذاکرات وین به نوعی گفتگوهای هسته‌ای را تحت الشعاع قرار می‌دهد و یادآور پرتاب موشک‌هایی با شعار نوشته «اسرائیل باید نابود شود»، در مذاکرات پیشین است اما برخی دیگر بر این باورند که این اقدامات قدرت نظامی ایران را به رخ جهان خواهد کشید و این قدرت باعث خواهد شد دست تیم مذاکره بازتر باشد. این دو دیدگاه همواره وجود داشته و موافقان و مخالفانی هم داشته و تنها تفاوت آن در دولت روحانی و دولت رئیسی در این است که این بار مذاکره‌کنندگان همان شعارنویسان سابقند و ایجاد اختلال در مذاکراتی با مدیریت همان جریان بعید به نظر می‌رسد.