رویداد۲۴ زینب غبیشاوی: تیم مذاکره کننده ایرانی به ریاست علی باقری کنی که چندسال در روند مذاکرات معاون سعید جلیلی بوده، در وین در حال چانه‌زنی و تلاش برای رسیدن به توافق هستند. حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه گفته همه روی متن برجام متمرکز شده‌اند تا به همان قرارداد بازگردیم. این جمله در حالی گفته شده که تیم کنونی منتقد سرسخت برجام بوده و آن را خیانت می‌داند. روز گذشته روزنامه کیهان نیز در مطلبی تند علیه وزیرات خارجه و تیم هسته‌ای بازگشت ایران به برجام را نادرست توصیف کرد. اکنون نیز تیمی قرار است مذاکرات بازگشت به برجام را انجام دهد که خود از مخالفان و منتقدان اصلی برجام بوده‌اند.
چندی قبل فریدون مجلسی کارشناس مسائل سیاسی نیز در واکنش به این روند گفته بود: «اگر هم آقای رئیسی به واقع می خواهد مذاکرات به نتیجه نرسد و برجام نابود شود که بهترین سناریو تغییر کل ساختار وزارت امور خارجه دولت دوازدهم است، چراکه قطعاً حضور افرادی مانند سعید جلیلی و باقری کنی در سیاست خارجی ایران که در کارنامه خود جز وقت‌کشی و خریدن وقت ندارند بازگشت به همان بن بست گرایی دیپلماسی دولت های نهم و دهم است. مذاکرات پرونده فعالیت‌های هسته‌ای ما که عمری یک ساله و دو ساله ندارد ما نزدیک به ۱۹ سال است که مذاکرات با غربی ها را در دستور کار داریم که ده سال آن فقط وقت کشی آقایان بود که نهایتاً به بن بست رسید و از دل آن بن‌بست مذاکرات برجامی و توافق هسته‌ای حاصل شد.»
آیا تیم کنونی وزارت خارجه برای احیای برجام آماده است یا چنین توقعی از آنها زیاده است. این سوالی است که جاوید قربان اوغلی دیپلمات سابق ایرانی به آن پاسخ داده است. قربان اوغلی به رویداد۲۴ می‌گوید: دیدگاه‌های نظری و ایدوئولوژیک آن فرد یا گروهی که می‌خواهند وارد ماجرای دیپلماتیک می‌شوند، در شکل و هدایت مذاکرات تاثیر دارد و امری طبیعی است. مذاکرات وین نیز مشمول این موضوع می‌شود. آقای باقری معاون آقای جلیلی در مذاکرات سال‌های قبل بودیم؛ اکنون هم شرایط مذاکرات و هم شرایط بین الملل تغییر کرده و خود آنها نیز می‌دانند که نمی‌توانند همان روند گذشته را ادامه دهند.
وی ادامه داد: توافق امر دو طرفه و براساس بده‌بستان صورت می‌گیرد و بسیار مهم است که تیم بداند که چه بدهد و چه بگیرد. چون موضوع ملی است وظیفه خود می‌دانیم از آنها حمایت کنیم، زیرا به همه شئون کشور گره خورده است. اما مانع از این نمی‌شود که انتقاد نکنیم.
دیپلمات پیشین کشورمان می‌گوید: آقای باقری کنی کارنامه خوب و روشنی در مذاکرات ندارد و نمی‌دانم علت انتخاب او چه بوده است و بعید می‌دانم باور ایشان تغییر کرده باشد. او و نزدیکانش به طور قطع با برجام مخالف بودند. دیدگاه تیم مذاکره کننده در روند مذاکرات قطعا و یقینا تاثیرگذار خواهد بود. سوال در مورد تیم کنونی این است که آیا این تیم رفته گره‌ای از مشکلات را باز کند یا اینکه رفته رودروی نظام غرب بایستد و به آن هم افتخار کند؟
بیشتر بخواید: نقش تیم سعید جلیلی در پشت برجام مذاکرات وین چیست؟/ از فایل صوتی ذوالنوری چه چیزهایی می‌توان فهمید
قربان اوغلی با بیان اینکه باقری کنی باید نماینده نظام باشد نه نماینده جلیلی و احزاب، گفت: وقتی معتقد باشی که بر جهان و غرب تاثیر بگذاری به جای اینکه مشکلات کشور را حل کنی، طبیعتا در روند مذاکرات تاثیرگذار خواهد بود. نظرات دولت‌ها در مذاکرات اهمیتی ندارد و این خواسته حاکمیت و نظام است که آیا توافقی صورت بگیرد یا خیر. اینکه آقای باقری می‌گوید دولت تغییر کرده بنابراین ما نگاهمان نیز تغییر کرده است، باید به او گفت مگر از ابتدا نظر دولت‌ها حاکم بوده است؟ همین حرف‌ها نشان می‌دهد که او از جانب یک گروه و احزاب مذاکره می‌کند نه از جانب حاکمیت. واقعا هیچکس نمی‌تواند این را قبول کند.
این کارشناس مسائل سیاست خارجی معتقد است که این نوع تفکر به خودی خود یک مانع برای پیشبرد مذاکرات است. اینکه شما به یک فهم و زبان مشترک نرسید، طبیعی است کاری که مثلا در عرض یک هفته باید انجام شود را به یک سال موکول می‌کنید. جلیلی هم قطعا می‌خواست به یک توافق برسد، اما آنچنان به موارد حاشیه‌ای ورود کرده و مطرح کرده بود که خود به خود موانع زیادی را ایجاد کرده و درک مشترک را از بین می‌برد. به نظرم اکنون با وجود باقری کنی و ... همان روند جلیلی در پیش است. آقای باقری برجام را یک خیانت و باخت می‌دانست، حالا برای احیای آن رفته است؟ او حتی حاضر نیست که اسم برجام را بگوید و می‌گوید توافق سال ۱۳۹۴! این جریان سال‌ها منتقد برجام بودند و حالا اگر بخواهند که آن را احیا کنند، جواب مردم و هم حزبی‌های خودشان را چه می‌دهند؟
قربان اوغلی با بیان اینکه جدای از همه این مسائل باید به تیم مذاکره کننده برای احیای برجام کمک کنیم، تصریح کرد: به نظر می‌رسد که غربی‌ها نیز دیگر دنبال همان برجام سال ۹۴ نیستند، ولی هنر دیپلماسی این است که ما یک توافقی انجام دادیم اما ترامپ آمد و از آن توافق خارج شد، حالا می‌خواهیم به همان توافق بدون هیچ کم و زیادی باشد. استراتژی باید برگشت به برجام باشد، زیرا در این شرایط، چون آمریکا خارج شده دست ما پر زور‌تر است؛ از همین رو به همان تعهداتی که داده بودیم برگردیم و باید مشخص شود که اگر آمریکا بار دیگر خواست از توافق خارج شود، چه تضمینی به ما داده می‌شود؟ به ما باید تضامین اقتصادی به ما بدهند. مثلا شرکت‌های آمریکایی بیایند و سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت را انجام دهند. خود به خود این مسائل تضامین اقتصادی می‌شود و خود شرکت‌ها مانع از خروج می‌شوند.