رویداد۲۴ هفته گذشته بود که زمین لرزه‌ای به بزرگی ۳.۳ ریشتر حوالی شهر دماوند در شرق تهران را لرزاند. زمین لرزه‌ای که مدت‌هاست برای تهرانی‌ها به ویژه ساکنان شرق پایتخت تکراری شده و طی سال‌های اخیر، تهران و شهرهای اطراف آن را حتی به میزان کم لرزانده است.
به عقیده کارشناسان این زمین لرزه‌های خرد و گاهی سنگین پایتخت و شهرهای اطراف آن، خبر از تحرکات گسل‌های شهر می‌دهد و احتمال وقوع زمین لرزه‌ای بزرگ‌تر و جدی تر را قوت می‌بخشد.
هرچند که به نظر می‌رسد شهر تهران به عنوان پایتخت کشور آمادگی چندانی برای وقوع یک زمین لرزه بزرگ یا حتی نسبتاً بزرگ را نداشته باشد.
ساختمان‌های نا ایمن و بلند مرتبه در سطح شهر، خانه‌هایی با مقاومت کم، بافت‌های فرسوده و ناپایدار، ساختمان‌ها و خانه ساخته شده در حریم رودخانه‌ها خبر از آماده نبودن و ناپایداری شهر تهران در برابر زمین لرزه دارد.
به گفته کارشناسان در صورت وقوع زمین لرزه‌ای حتی متوسط و سنگین در شهر تهران، تلفات شهر تهران میلیونی خواهد بود و جمعیت زیادی از مردم پایتخت دچار حادثه خواهند شد.
تهران در برابر زلزله تنها ۲۰ درصد آمادگی دارد
در همین خصوص محمد آقامیری عضو کمیسیون عمران شورای اسلامی شهر تهران در گفتگو با خبرنگار مهر، در خصوص میزان آمادگی شهر تهران در برابر وقوع زلزله گفت: تهران برای حادثه‌ای مانند زلزله به هیچ وجه آماده نیست و به گفته مسئولین حوزه مدیریت بحران، تنها ۲۰ درصد آمادگی در برابر زلزله داریم.
وی افزود: با وضعیت کنونی در صورت رخ دادن هر اتفاقی یک فاجعه در تهران پیش خواهد آمد. امیدواریم مدیریت شهری جدید و مدیران کشور یک فکر اساسی برای این موضوع بکنند.
عضو کمیسیون عمران شورای شهر با بیان اینکه احتمال وقوع زلزله در تهران قابل پیش بینی نیست، بیان کرد: هرچه زلزله در اطراف تهران بیشتر باشد، احتمال وقوع آن در شهر نیز بیشتر می‌شود.
آقامیری با اشاره به دو گسل شمال و جنوب پایتخت اظهار داشت: دو گسل شمال و جنوب متفاوت هستند. گسل شمال تهران بسیار جدی است و میزان خطر آن نیز قابل پیش‌بینی نیست.
برنامه خاصی برای مدیریت بحران زلزله نداریم
وی با بیان اینکه متاسفانه آمادگی و برنامه خاصی برای مدیریت بحران زلزله در تهران وجود ندارد، عنوان کرد: باید منتظر برنامه دولت جدید در این زمینه باشیم اما متاسفانه ترس مسئولین در زمینه احتمال وقوع زلزله در تهران ریخته است.
عضو شورای شهر تهران در پاسخ به این سوال که برای کاهش تلفات و پیامدهای وقوع زلزله در پایتخت چه باید کرد، تصریح کرد: ابتدایی‌ترین موضوع فرهنگ سازی میان مردم است. به طوری که سبک زندگی‌ها باید به شکلی باشد که مردم برای وقوع این نوع بحران آمادگی داشته باشند.
آقامیری ادامه داد: از سوی دیگر مسئولین نیز باید مکان‌های مختلفی را برای مدیریت بحران در نظر داشته و در صورت رخ دادن زلزله، نحوه پوشش هر محله و منطقه را برآورد کنند. در این زمینه نیز باید به بافت فرسوده به صورت ویژه توجه شود.
وی در پاسخ به این سوال که آیا تاکنون شورای شهر این موضوع را پیگیری کرده است یا خیر گفت: نامه‌های اداری و تذکرات لازم در این زمینه اعلام شده و در حال پیگیری و رصد وضعیت کشور هستیم.
عضو شورای شهر تهران با اشاره بر ساختمان‌ها و اماکن در معرض خطر تهران در برابر زلزله نیز بیان کرد: خوشبختانه در حال حاضر پل‌ها و تونل‌ها از وضعیت خوبی برخوردار بوده چراکه از لحاظ سازه‌ای به روز مقاوم هستند.
کدام ساختمان‌ها با وقوع زمین لرزه در تهران آسیب می‌بینند؟
آقامیری با تاکید بر اینکه بخشی از نگرانی ما مربوط به پل‌هایی با قدمت بیش از چهل سال است، ادامه داد: بیشترین نگرانی‌ها نسبت به سازه‌هایی با قدمت بیش از ۳۰ الی ۴۰ سال و سازه‌های قدیمی، بیمارستان‌ها، مساجد و مدارس است.
وی خاطرنشان کرد: بیش از ۵۰ بیمارستان در تهران استحکام بنا ندارند این در حالی است که این بیمارستان‌ها باید در مواقع وقوع حادثه، کمک کننده مدیریت بحران باشند.
عضو کمیسیون عمران شورای شهر با اشاره به میزان مقاومت مساجد نیز بیان کرد: ۶۰ الی ۷۰ درصد مساجد استحکام بنا ندارند و در صورت وقوع زلزله نمی‌توان از آنها استفاده کرد.
آقامیری با اشاره بر میزان استحکام مدارس در برابر زلزله نیز عنوان کرد: از سوی دیگر مدارس در برابر زلزله مقاوم نشده‌اند و تاسیسات شهری از جمله آب، فاضلاب و گاز نیز دیگر مواردی هستند که توان مقابله با پیامدهای زمین لرزه را نخواهند داشت.
زمین لرزه ۶ ریشتری با تهران چه خواهد کرد؟
همچنین رضا کرمی محمدی رئیس پیشین سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهرداری تهران نیز پیش تر در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه در شرایط کنونی با وقوع زلزله بالای ۶ ریشتری در تهران، چیزی حدود ۴۰۰ هزار کشته در یک دقیقه تلفات خواهیم داشت، به مساله مقاوم سازی اشاره کرد و گفت: با مقاوم سازی ساختمان‌ها تعداد تلفات زلزله تهران به زیر ۱۰۰ هزار نفر می‌رسد.
وی ادامه داد: به طور کلی زلزله تهران چیزی حدود ۳ میلیون ۶۶۳ هزار میلیارد دلار خسارت مستقیم خواهد داشت که با مقاوم سازی ساختمان‌ها این عدد به ۶ درصد کاهش می‌یابد.
بنابراین شهر تهران باید از لحاظ زیر ساختی، تجهیزاتی، تمهیدات مدیریت بحران و غیره آمادگی لازم برای این شرایط را داشته باشد. کسب این آمادگی نیز مستلزم توجه نهادهای مسئول در این زمینه ازجمله دولت، وزارت کشور، شهرداری و… است. حالا باید منتظر ماند و دید که در دوره جدید چه برنامه‌های جدی همراه با تامین زیرساخت و تجهیزات امدادی برای تهران تعریف خواهد شد.