رویداد۲۴ شرق نوشت: مذاکره با متنی تازه ادامه می‌یابد. ایسنا به نقل از منابع نزدیک به مذاکرات گزارش داد ایران و ۱+۴ به پیش‌نویس جدیدی دست یافتند که در صورت نهایی‌شدن، مبنای رایزنی‌های آتی قرار خواهد گرفت. گفتگو‌ها پس از وقفه‌ای حدود ۱۰روزه از سر گرفته خواهد شد. طبق این گزارش، خواسته‌هایی که تیم جدید مذاکره‌کننده ایران در دور هفتم مطرح کرده‌اند، در متن جدید در نظر گرفته شده است. لارا روزن، خبرنگار سیاست بین‌الملل در همین زمینه با اشاره به اینکه از هفته گذشته تا دیروز پیشرفت در مذاکرات حاصل شده است، به نقل از یک دیپلمات «غربی» نوشت: «درکی وجود دارد که براساس‌آن حالا می‌توان کار واقعی را شروع کرد». هفته گذشته، لارنس نورمن، خبرنگار وال‌استریت ژورنال به نقل از یک «دیپلمات ارشد اروپایی» نوشته بود: «تا امروز نتوانسته‌ایم وارد هیچ‌گونه مذاکرات واقعی بشویم». این گزارش‌ها درباره پیشرفت در مذاکرات در حالی می‌رسد که هفته گذشته چالش طولانی و مهم مجتمع تسای کرج بین ایران و آژانس سرانجام به نتیجه رسید. مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز در همین زمینه در نشستی خبری توضیحات مفصلی به خبرنگاران داد.
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، روز جمعه در نشستی خبری با نشان‌دادن دوربین‌هایی که آژانس در سرتاسر دنیا از آن‌ها استفاده می‌کند، گفت: «ما باید این دوربین‌ها را تعویض می‌کردیم. این نمونه دوربین‌هایی است که آسیب دیده بودند. این دوربین‌ها مهر و موم می‌شوند و نمی‌شود آن‌ها را دستکاری کرد». گروسی بیان کرد: «نصب دوربین‌ها و دیگر روش‌های نظارتی در سفر ماه فوریه‌ام به دست آمد. ایران قبول کرد که راه‌های اضافی – به جز آن‌هایی که در توافق پادمانی آمده است - برای نظارت و راستی‌آزمایی در برخی نواحی داشته باشیم. ما مذاکره کرده بودیم تا بتوانیم اطلاعات را در حافظه دوربین‌های‌مان ذخیره کنیم و برای نشان‌دادن حسن نیت جهت شکل‌گیری توافق قبول کردیم تا این اطلاعات در ایران بمانند؛ اما مهر و موم ما بر روی آن باشد؛ این به آن معناست که این اطلاعات از آن ماست؛ اما ما نمی‌توانیم آن‌ها را ببینیم. در حالت ایدئال در یک بازه زمانی که برجام احیا شود، آن وقت این مهر و موم باز می‌شود».
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در پاسخ به پرسش خبرنگاری درباره ممانعت ایران از به‌اشتراک‌گذاری تصاویر دوربین‌های نظارتی در ایران گفت: «درست لحظه‌ای که توافقی حاصل شود، این تصاویر با ما به اشتراک گذاشته خواهند شد. یکی از ایده‌ها این است که توافق زمانی حاصل می‌شود که تحریم‌ها برداشته شوند». این مقام ارشد بین‌المللی در پاسخ به سؤال خبرنگاری که درباره نگرانی‌ها از عدم دسترسی به اطلاعات درون کارت‌های حافظه و تداوم دسترسی به اطلاعات در سه ماه گذشته می‌پرسید، گفت: «من درخصوص این مسائل بسیار نگرانم و این را در تک‌تک گزارش‌هایم ذکر کرده‌ام؛ به‌همین‌دلیل از زمان بازدیدم از ایران در سپتامبر گذشته که درخصوص تعویض تجهیزات – به جز در تأسیسات کرج – به توافق رسیدیم، نگرانی‌ام را درباره ازدست‌رفتن اطلاعات ضروری ابراز کرده‌ام. این نگرانی همچنان وجود دارد؛ اما یکی از راه‌های کم‌کردن این نگرانی، بازگرداندن دوربین‌هاست و ما در حال انجام این کار هستیم».
او ادامه داد: «بخش دیگری از نگرانی‌ها مخصوص به شکاف اطلاعاتی است که از زمان از‌کار‌افتادن دوربین‌ها تاکنون به وجود آمده است. همان‌طور که گفته‌ام، ما راه‌های مختلفی برای تطبیق‌دادن حقایق در دسترس با آنچه ایران به‌زودی به ما خواهد گفت، داریم. ما بازمی‌گردیم و فعالیت‌ها را رصد می‌کنیم. ما این تأسیسات را به‌خوبی می‌شناسیم و می‌دانیم چه تجهیزاتی در آنجا وجود دارد؛ پس می‌توانیم بفهمیم که در شرایط عادی در این خط تولید چه مقدار مواد به دست می‌آید. ما می‌فهمیم که تا چه میزان تجهیزات نصب شده است و می‌دانیم که آن‌ها چه ارقامی را در این زمینه اعلام کرده‌اند.
متخصصانی که در آژانس کار می‌کنند، اطلاعات را دریافت می‌کنند، تکه‌های پازل را کنار هم می‌گذارند و ارزیابی‌شان را منتشر خواهند کرد». گروسی تصریح کرد: «این مسئله غیرممکن نیست. این کار سخت‌تر است؛ چراکه اطلاعاتی از دست رفته و آن‌ها بازیابی نمی‌شوند؛ اما رویکرد‌ها و روش‌های مختلفی برای کنارهم‌گذاشتن داستان داریم که برخی از این روش‌ها شامل استفاده از تصاویر، مدل‌سازی و تحلیل می‌شود».
مدیرکل آژانس اتمی در پاسخ به سؤال دیگری درباره بازرسی سیستم قضائی و امنیتی ایران از تجهیزات آژانس اتمی بیان کرد: «طبق توافق شما می‌دانید که قرار است به آن‌ها اجازه بررسی این دوربین‌ها را بدهیم. این مسئله جدیدی نیست و قبلا نیز اتفاق افتاده است. وقتی قرار است از کشوری بازرسی داشته باشیم و تجهیزات نصب کنیم، این حق قانونی آنهاست که آنچه را می‌خواهیم در آنجا نصب کنیم، بررسی کنند. این کاملا عادی است و این اتفاق قرار است بیفتد.
آن‌ها نمی‌توانند بدون اجازه ما به این تجهیزات دست بزنند؛ پس این پروسه کاملا آداب‌ورسوم دارد. بازرسان ما در آنجا خواهند بود و ناظران ایرانی درخواست بازرسی از وسیله‌ای را مطرح می‌کنند. همه‌چیز به این بستگی دارد که آن‌ها بخواهند چه چیزی را ببینند. ما در این زمینه مشکلی نداشته و نداریم و چیز خارج از عرفی وجود ندارد». او ادامه داد: «به آن‌ها اجازه بررسی تجهیزات را خواهیم داد تا اطمینان حاصل کنند که چیزی درون آن‌ها نیست و خللی در سیستم امنیتی‌شان وارد نمی‌شود».
بیشتر بخوانید: هر حرکت غیرمحتاطانه‌ای می‌تواند اوضاع را در مذاکرات وین پیچیده کند/ دور هشتم مذاکرات می‌تواند آخرین دور باشد
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در بخش دیگری از کنفرانس خبری خود تأکید کرد که به توافقی با ایران درباره کارت حافظه‌های گم‌شده نرسیده است. او در پاسخ به اینکه آیا توجیهی درخصوص ناپدیدشدن این کارت‌های حافظه در پی حمله خرابکارنه وجود دارد، بیان کرد: «ما شبهه‌های‌مان را داریم و به‌همین‌خاطر داریم از آن‌ها پرس‌وجو می‌کنیم. ما از ایرانیان پرسیدیم که آن‌ها کجا هستند و امید دارم که آن‌ها جوابی ارائه دهند؛ چراکه ناپدیدشدن آن‌ها عجیب است».
مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در جواب به این سؤال که آیا احتمال آن وجود دارد که آژانس پاسخی درباره فعالیت‌های قدیمی‌تر ایران بگیرد، گفت: «من باید به تلاشم ادامه بدهم. تا این لحظه برای حدود دو سال است که در این کار ناموفق بوده‌ایم». او افزود: «قرار است در آینده‌ای نزدیک بار دیگر این گفتگو‌ها را آغاز کنیم». او در پاسخ به این سؤال که آیا امکان دارد این دفعه جواب‌هایی دریافت کند، گفت: «ای کاش می‌دانستم».
مدیر کل آژانس درباره احتمال حصول توافقی دیگر میان ایران و آژانس در ماه آتی گفت: «ما داریم تلاش می‌کنیم تا بر روی مشکلات برجسته تمرکز کنیم. ما سعی نداریم ضرب‌الاجل تعیین کنیم؛ چراکه تعیین ضرب‌الاجل غیرعملی است. در این فرایند تحقیقاتی یک سؤال به سؤالی دیگر منجر می‌شود و دقیقا نمی‌شود مشخص کرد که این فرایند چقدر زمان می‌برد؛ اما برای ما فوریت الزام دارد. ما تمام تلاش‌مان را می‌کنیم که تا جای ممکن متمرکز و مؤثر باشیم».
گروسی در پاسخ به سؤالی درباره مقاومت دوربین‌های آژانس عنوان کرد: «این دوربین‌ها آمادگی مقابله با زمین‌لرزه یا انفجار را ندارند. محفظه محکم و سنگینی دارند. پوششی قوی دارند؛ اما به هر شکلی مقاومت ارائه نمی‌دهند». او در ادامه تصریح کرد: «حملات سایبری علیه این دوربین‌ها امکان‌پذیر نیست؛ چراکه این دوربین‌ها ایزوله هستند. این دوربین‌ها اطلاعات را ثبت و ضبط می‌کنند. زمانی که عملیات تمام می‌شود، بازرسان ما این اطلاعات را دریافت می‌کنند و به تحلیل آن‌ها می‌پردازند. این دوربین‌ها به هیچ‌گونه شبکه‌ای متصل نیستند و با کابل به هیچ رایانه‌ای وصل نمی‌شوند».
گروسی تصریح کرد: «دو‌سوم دوربین‌هایی که در ایران داریم، مرتبط با توافق جامع پادمانی هستند که تحت همه شرایط اطلاق‌پذیر هستند. همان‌طور که گفتم، اجازه داده شد که روش‌های نظارتی اضافی در نتیجه توافق فوریه من با ایران نصب شوند. پس دوربین‌هایی که تحت تأثیر قرار گرفته‌اند که کرج نیز بخشی از آن‌ها است، مرتبط با توافق ایران و آژانس هستند. پس اساس تجهیزات راستی‌آزمایی ما دائمی هستند و به طور مداوم به فعالیت خود ادامه می‌دهند».
مدیرکل آژانس افزود: «ما با همه طرف‌های وین در همه زمان‌ها در ارتباط هستیم. ما با ایران، روسیه، چین و تروئیکای اروپایی صحبت می‌کنیم. تأثیر توافق ما و ایران بر روی مذاکرات بستگی به نظر هر شخص دارد». او افزود: «این اطلاعات برای مذاکرات برجامی ضروری است؛ اما این توافق به دلیل مذاکرات هسته‌ای شکل نگرفته است». مدیرکل آژانس توضیح داد تطبیق‌دادن اطلاعات برای فهمیدن آنچه در ایران می‌گذرد «سال‌ها» زمان نخواهد برد و اطلاعات ذخیره‌شده در کارت‌های حافظه دوربین‌های آژانس اتمی در گذر زمان ارزش خود را از دست نخواهند داد. گروسی تأکید کرد آژانس بازرس‌های دائمی در ایران دارد.
گروسی در پاسخ به سؤالی در‌این‌باره که آژانس پس از توافق کرج، می‌تواند تجهیزاتش در سایر تأسیسات هسته‌ای در ایران را سرویس کند، گفت: «این (کرج) تنها جایی بود که نمی‌توانستم در آن کاری را که لازم است، انجام بدهیم. در سایر مکان‌ها همه چیز کم‌وبیش عادی بود پس من مشکلی نداشتم. در کرج به دلیل اینکه دوربین‌ها نابود شده و باید تعویض می‌شدند، مشکل داشتم. مسئله جابه‌جایی کارت‌های حافظه یا تعویض باتری‌ها یا به‌اصطلاح سرویس‌کردن‌شان نبود. مشکل این بود که باید به آنجا می‌رفتیم، کار‌هایی انجام می‌دادیم و دوربین‌ها را تعمیر یا جایگزین می‌کردیم. این مشکل ما بود و به‌همین‌دلیل مذاکراتی که متأسفانه سه ماه به طول انجامید، از ماه سپتامبر آغاز شد و حال به‌زودی کارمان را انجام خواهیم داد».
گروسی در پاسخ به سؤال خبرنگاری که ادعا می‌کرد تحقیقات ایرانیان حاکی از این است که درون یکی از دوربین‌ها چیزی بوده که باعث وقوع اقدام خرابکارانه شده، اظهار کرد: «چنین مسئله‌ای مهمل است. مهمل است که بگوییم دوربین‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بخشی از یک اقدام خرابکارانه هستند. این مسئله اول بود. مسئله دوم این است که این دوربین‌ها هیچ‌گونه فرستنده یا امواج رادیویی ندارند که بتوان به آن شکلی که اتهام وارد شده از آن‌ها استفاده کرد. من تلاش می‌کنم که خویشتن‌داری کنم؛ چراکه اینکه کسی بگوید آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در چنین مسئله‌ای دخیل بوده، آزارم می‌دهد». گروسی در پاسخ به این سؤال که شاید کسی که به دوربین‌ها دسترسی داشته، کاری کرده است نیز گفت: «آنچه را که گفته‌ام به خاطر بیاورید.
چنین چیزی غیرممکن است. هیچ‌گونه فرستنده‌ای وجود ندارد و آن‌ها می‌توانند این‌ها را پیش از نصب بازرسی کنند. لحظه‌ای که کسی بخواهد به دوربین دست بزند و آن را باز کند، دوربین همه چیز را ثبت می‌کند. شما می‌فهمید که دقیقا چه اتفاقی افتاده و چه کسی این کار را انجام داده است؛ پس چنین چیزی عملا غیرممکن است».
گروسی درباره ادعای برخی کشور‌ها درخصوص سایت‌های هسته‌ای اعلام‌نشده در ایران گفت: «ما هیچ اطلاعاتی درباره اماکن مخفی و دیگر جا‌هایی که ممکن است فعالیت‌هایی در آن‌ها رخ بدهد، نداریم». او در پاسخ به اینکه آیا سانتریفیوژ‌های پیشرفته فردو از تأسیسات تولید سانتریفیوژ کرج آمده‌اند، گفت: «این نتیجه‌گیری منطقی است».