رویداد۲۴ شب یلدا ما را میبرد به موضوع انشاء در دوران دبستان. آنجا که معلم میگوید که درباره شب یلدا بنویسید. بعد تمام خاطرات آن شب بلند مقابل چشم مان قرار میگیرد و نمیدانیم از کدام خنده و از کدام بیت حافظ شروع کنیم. حالا هم که شب یلدا نزدیک است انشاء، معلم، جمع فامیل، کرسی، انارها و بیتهای حافظ در ذهن مان مرور میشود. البته این احساس مربوط به جوانترها نیست و سن و سال دارهای فامیل هم همین حس را به شب یلدا با اندک تفاوتی دارند. شاید بهتر باشد در شب یلدای ۱۴۰۰ همین سوال را از بزرگترها بپرسید تا از جشن یلدای دهههای قبل برای شما بگویند.
آنطور که در اسناد کمیاب و اندک باستان شناسان آمده، قدمت برگزاری جشن یلدا به چند پنج هزار سال قبل از میلاد مسیح میرسد. اما اسناد تاریخی میگوید که به شکل رسمی این جشن از ۵۰۰ سال قبل از میلاد وارد تقویم ما ایرانیها شده است.
درباره علت شکل گیری جشن یلدا هم روایتهای متعددی وجود دارد. اولین روایت این است که ایرانیان باستان این شب را به عنوان بلندترین شب سال و نماد پیروزی روشنایی و نور به ظلمت و تاریکی قلمداد میکردند و شب یلدا را جشن میگرفتند. به اعتقاد آن ها، پس از شب چله یا همان شب یلدا، آرام آرام روزها طولانیتر میشدند و بر تاریکی غلبه میکردند.
در روایت دوم هم گفته میشود که در آیین میترائیسم، این شب را نماد تولد مهر و میترا (خورشید) و آغاز خلقت میدانند.
اما با این وجود این سنت پس از گذشت هزاران سال هنوز میان ایرانیها جایگاه ویژهای دارد. خانوادهها در این شب دور هم جمع میشوند و با تفال بر دیوان حافظ و همراهی سفره خوش رنگ و لعاب ساعات خاطره انگیزی را به ثبت میرسانند.
احتمالا یکی از جذابترین بخشهای آیین شب یلدا، سفره خوردنیها است. اما به شکل معمول آجیل، انار و هنداونه مهمترین اجزای سفره یلدا را شکل میدهند و دارای معنا و مفهوم هستند. هرچند میوههای پاییزی همچون پرتقال، خرمالو، سیب و گلابی نیز در طول دهههای اخیر به یک پای ثابت سفره تزیینی یلدا بدل شده اند. البته این میوهها صرفا جنبه تزیینی دارند، نه معنا و مفهوم.
علاوه بر این شما میتوانید برای جذابتر شدن سفره یلدایی تان میوه خشک را هم اضافه کنید، تا زیبایی سفره تان دو چندان شود.
اگر بتوانید یک کرسی دست و پا کنید، احتمالا نصف مسیر موفقیت تزیین سفره شب یلدا را رفته اید. اگر هم پیدا نکردید، میتوانید سماور قدیمی را کنار سفر بگذارید، تا صدای قل قل و عطر چای در استکان کمر باریک در ذهن مهمانها ثبت شود.
در صورتی که سفره را روی زمین پهن کنید و از یک روکش سنتی استفاده کنید، احساس صمیمت به مهمانها منتقل میشود. اگر جای کافی ندارید، نگران نباشید همان روکش سنتی و یا یک گلیم روی میز ناهارخوری میتواند به انتقال احساس صمیمت به مهمانها کمک کند.
چیدن میوه و آجیل در ظروف بلوری و رنگی به زیبایی سفره کمک میکند.
علاوه بر این یادتان باشد که شمع و عود میتواند سفره شب یلدای شما را کامل کند.
معمولا میوههایی که بافت چوبی دارند، تزیین آنها راحتتر است. به همین خاطر میتوانید چاقو را بردارید و هنداونه را هدف هنرنمایی تان قرار دهید. اصلا نگران نتیجه نباشید، حتما هنداونه تان شکل و شمایل زیباتری به خود میگیرد.
علاوه بر آن روی میوههایی همچون پرتقال هم میتوان نقش و نگارهایی درآورد، اما پوست این میوه بسیار ظریف است و باید طبق نقشه کارتان را پیش ببرید.
اما اگر نگران هستید که کارتان از آب در نیاید و میخواهید میوهها را خیلی ساده تزیین کنید، برگهای پاییزی میتوانند بزرگترین همراه تان در تزیین باشند. اگر چند میوه کاج خشک شده هم پیدا کنید و کنار میوه و برگهای پاییزی بگذارید، احتمالا تلاشها به زیبایی سفره شب یلدا منجر خواهد شد.
اگر ظروف مسی و فلزی قدیمی دارید، میوه را در آن ظرفها جای دهید، احتمالا زیبایی سفره و میوه آرایی تان دو چندان میشود.