رویداد۲۴ زینب غبیشاوی: مذاکرات وین برای احیای برجام در حالی پیش می‌رود که این روزها روسیه نقش پررنگ را در این زمین بازی می‌کند. اخیرا تصویری منتشر شده که نماینده روسیه با نماینده آمریکا پشت یک میز نشسته و بر سر برجام مذاکره می‌کنند. انتشار این تصویر واکنش زیادی از سوی مردم به همراه داشت و این سوال پیش آمد که چرا به جای نماینده ایران، نماینده روسیه بر سر منافع و مشکلات ایران، پشت یک میز با آمریکا می‌نشیند. همچنین فیلمی منتشر شد که در آن علی باقری کنی مذاکره کننده ارشد ایران با اولیانوف مذاکره کننده روسیه صحبت می‌کند و به او می‌گوید به مذاکرات شما امید داریم. اما روسیه چه نقشی در مذاکرات هسته‌ای ایران دارد؟ این سوالی است که حشمت الله فلاحت‌پیشه به آن پاسخ داده است.
حشمت الله فلاحت پیشه کارشناس سیاست خارجی به رویداد۲۴ می‌گوید: نقش روسیه را مانند سایر اعضای حاضر در برجام می‌دانم. دو طرف اصلی برجام ایران و آمریکا هستند و چون نوعی تابو مذاکره ایران و آمریکا که بیشتر هم از سمت ایران است، وجود دارد، از همین رو طرف‌های غربی و کشور‌های چین و روسیه هم اضافه شدند و دلیل اصلی آن این است که ایران و آمریکا نمی‌توانند با همدیگر مذاکره کنند، برای همین طرف‌ها به مرور ساخته می‌شوند و میز بزرگتر می‌شود.
او ادامه داد: روسیه ابتدا نقش واسطه و میانجی را بازی می‌کرد، اما به تدریج برای خود حوزه برجامی تعریف کردند. یعنی هم چالش‌ها و هم منافع خودشان را به واسطه برجام انجام می‌دهند، لذا برجام برای همه طرف‌ها به یک دستاویز و خاکریز تبدیل شد. به طور مثال مکرون با طرح ایران‌هراسی سعی دارد بازیگران جدیدی را به این حوزه دعوت کند. برخی دیگر از کشور‌های حاضر در برجام سعی دارند منافع رژیم صهیونیستی را تامین کنند و روسیه هم مانند دیگر کشور‌ها برای خود حوزه و منافع برجامی تعریف کرده است.
بیشتر بخوانید: نفوذ روسیه بر مذاکرات وین چقدر است؟
فلاحت‌پیشه می‌گوید در حالی که بایدن و پوتین بر سر اوکراین صحبت می‌کردند، این بحث مطرح می‌شد که بخشی از صحبت‌ها مربوط به برجام است اما این جایی است که روسیه می‌خواهد نقش برجامی روسیه را به آمریکا بفروشد. این طرف‌ها که همه آنها را ایران ساخته است، حتی دیگر در راستای برجام هم عمل نمی‌کنند و برجام را طبق منافع خود تعریف می‌کنند. من معتقدم روسیه دوست راهبردی ایران نیست و به عنوان کشوری که با ایران دشمن نیست، رفتار می‌کند، اما دوست ایران هم نیست. در مقتضیات مختلف دیدیم که روس‌ها ۶ رای را علیه ایران دادند و هم در شورای حکام و هم آژانس، زیرا منافعشان اقتضا می‌کرد و می‌کند.
نماینده سابق مجلس با بیان اینکه روسیه بار‌ها نشان داده که به راحتی پشت ایران را خالی می‌کند، تصریح کرد: اعتقادم بر این است که روس‌ها هرچند که در برخی از مواقع سعی می‌کنند خودشان را حامی برجام نشان دهند، اما واقعیت این است که برجام را به عنوان یک حوزه منافع برای خودشان تعریف کردند و اگر لازم باشد یک زمانی به سود آمریکا از ایران امتیاز می‌گیرند و بالعکس، زیرا منافعشان در برجام است و منافعشان در طولانی‌تر شدن روند برجام و عدم توافق احتمالی است، زیرا دستشان خالی می‌شود.
این کاشناس سیاست خارجی می‌گوید آمریکا دشمن ایران است، اما با دشمن هم می‌توان بر سر کاهش برخی از تنش‌ها مذاکره کرد، برجام هم از آن دست مسائلی است که همچین نگاهی را نیاز دارد. روسیه از جانب ایران مذاکره نمی‌کند، اما نقش خود را هم به ایران و هم به آمریکا می‌فروشد و می‌خواهد نقش محوری ایجاد کند. می‌بینیم که اولیانوف در توییتر فعالیت بالایی در خصوص مذاکرات برجام دارد و به هرحال این نقشی است که روس‌ها برای خود تعریف کرده‌اند. آنها مانند سایر کشور‌ها منافع خود را در برجام دنبال می‌کنند.
فلاحت پیشه با بیان اینکه روس‌ها با ۱۱ سال تاخیر نیروگاه بوشهر را تحویل دادند در حالی که همین کار را برای کشور‌های دیگر در حداکثر زمانی ۲ سال انجام دادند، تصریح کرد: نیروگاه بوشهر یکی از نماد‌هایی بود که نشان داد روسیه چگونه با ۱۱ سال تاخیر و بیش از ۲۵۰۰ تکنسین روس، چه عملکردی را در قبال ایران داشتند و می‌توان گفت گران‌ترین نیروگاه دنیا را روسیه برای ایران ساخته است و نیروگاه بوشهر در هیچ یک از دستاوردهای قابل مذاکره در برجام نیست.
او با بیان اینکه دلیلی ندارد که به روس‌ها امتیاز داد، خاطرنشان کرد: آمریکا لقبی را به اروپایی‌ها می‌دهند تحت عنوان مفت‌سواران عرصه بین المللی. من هم معتقدم روسیه مفت‌سوار دستاوردهای ایران در برجام است و بهره خود را میبرند و عهدشکنی آنها بار‌ها مشخص شده است؛ لذا معتقدم نمی‌توان به روسیه خرده گرفت، زیرا آنها به دنبال منافع خود هستند، اما می‌توان به سیاست خارجی ایران خرده گرفت که چرا اراده لازم را در این حوزه ندارند و خودشان نقش آفرینی نمی‌کنند.