رویداد۲۴ زینب غبیشاوی: مذاکرات احیای برجام در وین همچنان در حال برگزاری است و طرفین سعی دارند تا به توافقی کامل و جامعه دست پیدا کنند. در حالی که اقتصاد ایران بسیار آسیب‌پذیر شده و بسیاری از کشورها در قبال خرید نفت، پولی به ایران نمی‌دهند، ایران اما معتقد است که توافق موقت راه حل نیست و باید علاوه بر توافقی دائمی، آمریکا به ایران برای عدم خروج دوباره از برجام، تضمین‌های لازم را بپردازد.
طرف‌های مذاکره نیز نظرها و راهبردهای مختلفی دارند. این روزها نقش روسیه در مذاکرات پررنگ تر شده و حتی از جانب ایران با آمریکا بر سر یک میز برای مذاکره و توافق هم می‌نشیند. سرگئی ریابکوف معاون وزیر خارجه روسیه نیز تاکید کرد «دستیابی به توافق در مذاکرات برجامی وین امکان‌پذیر است اما تعیین‌ضرب‌الاجل در این خصوص اقدامی اشتباه است»
از سوی دیگر، برخی زمزمه شکل‌گیری توافق را هم مطرح می‌کنند. در ایران دلار کمی کاهش قیمت داشته و برخی از رسانه های خارجی حبر از توافق می‌دهند، اما هنوز هیچ چیز به صورت رسمی مطرح نشده است. تاجایی که روزنامه رأی‌الیوم مدعی شد که توافق تکمیل شده و طرف‌های مذاکره در حال تنظیم آن هستند.
بیشتربخوانید: واسطه‌گری چین و روسیه برای مذاکره با آمریکا فقط به ضرر ایران است/ سال ۱۴۰۱ به توافق دست پیدا می‌کنیم
رحمان قهرمانپور کارشناس مسائل بین الملل به رویداد۲۴ می‌گوید: نسبت به دوره‌های قبلی، به نظر می‌رسد که حداقل این دور اختلافات کمتر شده است، اما آیا اینکه کمتر شدن اختلافات به معنای توافق و تصمیم‌گیری است، خیر اینطور نیست. همچنین در خصوص شکل و ماهیت توافق نیز چشم‌انداز روشنی وجود ندارد. آیا اجرای برجام بدون کم و کاست است، آیا یک توافق موفق است یا خیر، همه و همه سوالات و ابهاماتی است که وجود دارد.
وی ادامه داد: آقای امیرعبدالهیان وزیرخارجه گفتند ما نیازمند یک توافق پایدار هستیم، یعنی توافق موقت را نه رد کرده و نه پذیرفته‌اند. اما این حرف نشان می‌دهد که توافقی که حاصل می‌شود، الزاما اجرای برجام به شکل سابق خود نخواهد بود؛ بنابراین با وجود اینکه خوش‌بینی‌ها بیشتر شده است، اما در مورد ماهیت توافق احتمالی چگونه خواهد بود، ابهاماتی وجود دارد. مسائلی که مورد اختلاف است، مسائل بسیار حساس و مهمی است. توافقی که شده درباره شیوه و روش گفتگو است و اینکه در باره چه موضوعی گفتگو شود، اما درمورد مسائل اصلی مانند غنی‌سازی، سانتریفیوژها، میزان اورانیوم غنی‌شده در ایران، توافقی شکل نگرفته است، یا اینکه تضمینی هم برای بازگشت پول حاصل از فروش نفت هم انجام نشده است.
قهرمان پور با بیان اینکه دعوای اصلی درباره همین مسائل محتوایی است و باید ببینیم در ماه‌های آینده این مسائل حل و فصل می‌شود یا خیر، گفت: ممکن است طرفین به طرف توافق موقت بروند که تنش‌ها افزایش پیدا نکند. رهبری هم گفتند مذاکره به معنای تسلیم شدن نیست. از همین رو سیاست نظام مذاکره و توافق است، اما خط قرمز این توافق به نحوی است که نباید این تلقی ایجاد شود که ایران تسلیم شده است. موضوعی که مشخص است این است که ایران خط قرمز‌هایی در مذاکرات برای خود دارد و اگر طرف مقابل بخواهد از این خطوط قرمز عبور کند، احتمالا ایران نخواهد پذیرفت.
این کارشناس به نقش پررنگ روس‌ها در مذاکرات اشاره کرد و گفت: آن‌ها بازی و منافع خود را دارند و از گذشته همین رفتار را دارند و تغییری در رفتار آن‌ها صورت نگرفته است. نبود مذاکره و رابطه مستقیم با آمریکا، فضایی را برای روسیه ایجاد کرده و به خوبی از این فضای ایجاد شده استفاده می‌کند. از سوی دیگر اروپا عملکرد ضعیفی داشته و نسبت به گذشته پرقدرت حاضر نشده و همین باعث پررنگ شدن نقش روسیه شده است. همچنین نبود خبرنگاران ایرانی در وین، باعث شده روس‌ها روایت خودشان را از مذاکره داشته باشند.
قهرمانپور ادامه داد: منابع اروپایی و آمریکایی گفتند که مذاکرات نهایتا تا اواخر فوریه ادامه خواهد داشت و این توافق ممکن است اواخر ژانویه یا اواخر فوریه حاصل شود، این احتمال هم وجود دارد اگر طرف آمریکایی و اروپایی از خطوط قرمر ایران عبور کند، ایران اساسا توافق را نپذیرد. خوشبین هستم، اما خوشبینی باید محتاطانه باشد، زیرا موارد اختلافی بیشتر از آن است که در این فاصله کم همه آن‌ها حل شود. ممکن است اکنون توافق موقت حاصل شود تا ایران بتواند نفت خود را به فروش برساند.