رویداد۲۴ میثم سعادت: شش سال پیش، اصلاح طلبان با لیست امید برنده انتخابات مجلس شدند. دو سال قبل، اما همه رشتههای آنان پنبه شد و مجلس را به رقیب اصولگرای خود واگذار کردند. بسیاری از چهرههایی که سال ۹۴ در فهرست اصلاحطلبان قرار گرفته بودند، چهرههای سیاسی شناخته شدهای نبودند اما اصلاحطلبان که اصرار داشتند لیست انتخاباتی منتشر کنند، این چهرههای گمنام را حمایت کردند و برنده انتخابات شدند.
فعالیت دو سال اخیر این چهرهها، نشان میدهد بسیاری از آنها اساسا فعال سیاسی نبودهاند و بعد از تجربه نمایندگی مجلس، بی سر و صدا به کاری دیگر مشغول شدهاند و دیگر کاری با تحولات سیاسی ایران ندارند. شاید هم این سکوت، پیشزمینه تایید صلاحیت در انتخابات مجلس دوازدهم باشد، اما نشانهای از آن است که حضور چهارساله در سیاست هم از این افراد فعال سیاسی نساخته است و احتمالا انتظار دارند در انتخابات بعدی، باز هم با حمایت اصلاح طلبان و فعالان هزینهداده راهی پارلمان شوند. در این گزارش وضعیت این سی نماینده را دو سال بعد از شکست بررسی میکنیم
علی مطهری همچنان سعی دارد حضور رسانهای داشته باشد و به عنوان یک فعال رسانهای منتقد رئیسی خود را مطرح کند. دفاع او از لاریجانی، روحانی و هاشمی رفسنجانی، در مقاطعی، او را به صدر اخبار کشانده است. مطهری بر خلاف عارف همچنان کنشگری سیاسی را ادامه میدهد
علیرضا محجوب متخصص ورود در انتخابات میاندورهای به مجلس بود، اما سال ۱۴۰۰ بداقبال بود و به مجلس نرفت و رقابت را همانطور که پیشبینی میشد به اسماعیل کوثری فرمانده سپاه واگذار کرد. بداقبالی اصلی او البته مرگ دلخراش فرزندش بود که در همان ایام انتخابات رخ داد و ضربه شدیدی برای محجوب بود. محجوب این روزها با رسانههای نزدیک به خانه کارگر مصاحبه میکند و سعی دارد به عنوان مدافع حقوق کارگران، برند خود را بازسازی کند.
هرچند محمدرضا عارف وارد انتخابات ریاست جمهوری نشد، اما دو نفر از نمایندگان تهران برای انتخابات ثبتنام کردند و شورای نگهبان که به رئیس اصولگرای مجلس دهم مجوز نداده بود، به این نمایندگان اصلاح طلب هم جواز حضور در انتخابات را نداد. صادقی و کواکبیان همچنان با اظهار نظرهای سیاسی و مصاحبه، در فضای سیاسی کشور حضور جدی دارند.
الیاس حضرتی و پروانه سلحشوری هم حضور خود را در رسانهها ادامه میدهند. حضرتی مدیر روزنامه اعتماد است و سلحشوری هم ارتباط خوبی با خبرنگاران اصلاحطلب دارد. با این حال رسانههای فعلی با توجه به افزایش فشارها، گاه محملی برای انتشار تمامی دیدگاههای سلحشوری نیست.
بیشتر بخوانید: رویارویی جنجالی علی لاریجانی و شورای نگهبان / کدام نهاد امنیتی برای لاریجانی پرونده درست کرد؟
اگرچه نمایندگانی که تا اینجای گزارش نام برده شدند، تقریبا فعال بودند، اما بخش عمده نمایندگان تهران حتی آنها که سیاسی هم بودند فعالیتی ندارند؛ از جمله محمدرضا عارف رئیس فراکسیون امید در مجلس دهم که تلاش کرد رقابتی بین خود و لاریجانی شکل دهد تا دستکم نشان دهد مجلس دهم، مجلسی اصلاح طلب نبوده است اما در این کار هم شکست خورد و مردم ناامید از عملکرد اصلاح طلبان، حاضر به همراهی با فهرست انتخاباتی لیست امید نشدند. عارف در تشکیلاتی که خود بنیانگذاری کرده بود هم اقبال کافی برای انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ نداشت. او در مقطعی گفته بود نظام او را برای مواقع حساس در آبنمک نگه داشته است. به نظر میرسد رئیس بنیاد امید ایرانیان، بار دیگر به آب نمک برگشته باشد.
سه نماینده دیگر خانه کارگر در مجلس، به معنای واقعی کلمه بعد از پایان دوره مجلس گم شدهاند و خبری از آنها نیست. سهیلا جلودارزاده، محمدرضا بادامچی و سید فاطمه ذوالقدر تقریبا بعد از انتخابات هیچ کنش موثر سیاسی نداشتهاند. فاطمه ذوالقدر سال گذشته به عنوان نماینده ویژه وزیر در شورای توسعه سواحل مکران منصوب شد و بعد از آن خبری از او منتشر نشده است.
بعضی از اعضای لیست امید، به واسطه عضویت و ارتباطات با اعضای اصلاحطلب احزاب مدرنتر در لیست قرار گرفتند. این افراد قبل از انتخابات به شدت مورد انتقاد بدنه این احزاب قرار گرفتند و تایید صلاحیت بعضی از آنها هم مانع تحریم انتخابات از طرف احزاب همسو نشد؛ مثل فرید موسوی عضو اتحاد ملت که تایید صلاحیت شده بود، اما حزب اتحاد در انتخابات حضور پیدا نکرد. طبیعی بود این افراد جایگاهی در سیاست ایران نداشته باشند و به طور کلی از فعالیت سیاسی فاصله بگیرند. فاطمه حسینی فرزند صفدر حسینی، ابوالفضل سروش، (عضو انجمن اسلامی جامعه پزشکان) و فریده اولادقباد (عضو مجمع زنان مسلمان نواندیش) از جمله این افراد بودند.
سکوت و انزوای این نمایندگان به جدی بود که در انتخابات مجلس یازدهم، کارگزاران سازندگی تصمیم به انتشار یک فهرست جدا کرد و با وجود اینکه پیدا کردن نامزدهای اصلاح طلب تایید صلاحیت شده دشوار بود، اما فریده اولادقباد، محمدعلی وکیلی، محسن علیجانی، ابوالفضل سروش و مهدی شیخ را در فهرست کارگزاران قرار نداد.
بعضی از نمایندگان هم که در ایام مجلس دهم حضور رسانهای جدی داشتند، حالا از عرصه سیاست خداحافظی کردهاند. علیرضا رحیمی، غلامرضا حیدری، عبدالرضا هاشمزایی، فاطمه سعیدی و طیبه سیاوشی مهمترین این افراد هستند که حتی در شبکههای اجتماعی هم حضور جدی ندارند.
در کنار آنها علی نوبخت حقیقی و بهروز نعمتی نمایندگان حزب اعتدال و توسعه هم به خصوص بعد از رد صلاحیت لاریجانی به لاک سکوت رفتهاند. محمدجواد فتحی به دانشگاه بازگشته است. از پروانه مافی خبری نیست و احمد مازنی و داوود محمدی هم حضور بسیار کم رنگی در عرصه سیاسی کشور دارند.
کاظم جلالی در اواخر دوره نمایندگی، از مسئولیت انصراف داد تا به عنوان سفیر ایران به مسکو برود. با وجود برخی انتقادات به خصوص زمان سفر قالیباف به روسیه، اما جلالی همچنان صندلی سفارت را حفظ کرده است تا یکی از مهمترین کرسیهای دیپلماسی ایران در دست او باشد. طبیعی است که در زمان پذیرش چنین مسئولیتی، جلالی از اظهار نظرهای سیاسی اجتناب کند لذا سکوت جلالی را نمیتوان به پای انزوای او تعبیر کرد. محمدرضا نجفی تنها نمایندهای بود که عمرش به دنیا نبود و مدتی بعد از پایان دوره نمایندگی، در اثر عارضه قلبی جان سپرد.
بررسی اجمالی این افراد نشان میدهد، مجلس دهم تا چه اندازه برای ایجاد سرمایه اجتماعی برای اصلاح طلبان ناتوان بوده است. به طوری که به جز یک یا دو نماینده هیچ دستاورد ملموسی برای این جریان نداشته است.
هیچ و پوچ بود