رویداد۲۴ حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه کشورمان، بهتازگی گفته است که اجرای توافقنامه راهبردی ۲۵ ساله ایران و چین آغاز شده است. همین موضوع میتواند باعث طرح دو پرسش مهم شود؛ آنکه اولا چرا حالا که گویا قرار است توافقنامه اجرا شود، جزئیاتی از آن منتشر نمیشود و ثانیا آیا اجرای این توافقنامه بدون تصویب مجلس شورای اسلامی امکان دارد یا خیر؟
حشمتالله فلاحتپیشه، نماینده پیشین مجلس و تحلیلگر مسائل سیاست خارجی درباره این موضوع به «نامهنیوز» گفت: «در ابتدا لازم است یک نکته را یادآوری کنم؛ آنکه تمام معاهدات و قراردادهای بینالمللی باید به تصویب مجلس شورای اسلامی برسد و اینکه آقای امیرعبداللهیان اعلام کرده توافقنامه ۲۵ ساله ایران و چین آغاز شده، بیشتر یک تعارف دیپلماتیک بوده تا یک حرف دقیق سیاسی و قانونی. این موضوع نص قانون اساسی است و در برجام هم دیدیم رعایت شد. نیت قانونگذار قانون اساسی هم مبنی بر این بوده که مردم از مفاد معاهدات، توافقنامهها و قراردادهای بینالمللی آگاه شوند و نمایندگان مردم بتوانند در صورت عدم رعایت منافع ملی آن توافق بینالمللی را نپذیرند. پس بازهم تکرار میکنم سخن آقای امیرعبداللهیان صرفا یک تعارف دیپلماتیک بوده است».
او ادامه داد: «تا کنون هیچ جزئیاتی از توافقنامه راهبردی با چین منتشر نشده است و صرفا گفته میشود همکاریهای گستردهای در حوزههای اقتصادی، تجاری، فناوری، نفتی و... وجود دارد؛ در صورتی که باید به دقت بیان شود که این همکاریها در چه سطحی، با چه کیفیتی، به چه میزانی و بر اساس چه تعهداتی است. دولتها و مسئولان میآیند و میروند و بار مسئولیت هر تعهدی بر دوش ملت است؛ پس اولا باید این توافقنامه به تصویب مجلس برسد تا قدرت اجراییشدن داشته باشد و ثانیا باید شفاف و با جزئیات منتشر شود».
این نماینده پیشین مجلس بیان کرد: «اینکه قدرت بزرگی مانند چین یا احتمالا روسیه تمایل دارند که با ایران توافقنامههایی بلندمدت ببندند، وجه مثبت ماجراست و خیلی هم خوب است، اما در نظر داشته باشیم که اکنون چین بیشترین چالش را با آمریکا دارد و در رقابتی بزرگ با یکدیگر به سر میبرند. این توافقنامه در شرایطی امضا شده است که چالشهای هژمونیک میان چین و آمریکا وجود دارد و چنین شرایطی برای پذیرش چنین توافقنامهای زمان مناسبی نیست. از طرفی گفته میشود که این توافقنامه در تمام شئون تأثیرگذار خواهد بود؛ یعنی بر اساس این توافقنامه باید دید چه شرایطی بر کارگران ایران، منابع زیرزمینی و بومی استانها، نفت ایران و... به وجود میآید و این مخاطره وجود دارد که در جریان رقابتهای سیاسی بینالمللی، شرایطی فراهم آید که ملت ایران از حقوق خود محروم شوند؛ پس نمایندگان حق دارند که بدانند چه توافقنامهای مورد پذیرش قرار گرفته است و مردم قرار است چه تأثیری از این توافقنامه بگیرند».
او مطرح کرد: «برخی در ایران باور دارند که توافقنامه ۲۵ ساله با چین، موضع ایران را در مذاکرات احیای برجام تقویت میکند؛ درصورتی که به نظر من اجراییشدن توافقنامه با چین باید به بعد از مذاکرات با غربیها موکول میشد. واقعیت این است که ایران تحریم است و نباید موافقنامهای که تحت شرایط تحریم با چین بسته شده، مسیر ۲۵ ساله بعد تعیین کند، زیرا اگر مذاکرات به نتیجه برسد و برجام احیا شود، حتما ظرفیتهای بسیاری بر ایران باز میشود».
فلاحتپیشه در پایان در پاسخ به این پرسش که اگر به فرض شما اکنون هم نماینده مجلس بودید و توافقنامه ایران و چین با همین کلیاتی که موجود است، به مجلس میآمد، به آن رأی میدادید یا خیر، گفت: «به هیچوجه به این توافقنامه در شرایطی که صرفا کلیاتی از آن میدانیم و نقاط مبهم زیادی درباره آن وجود دارد، رأی نمیدادم و اگر آقای امیرعبداللهیان قبل از آنکه مجلس آن را به تصویب برساند، میگفت که اجرایش آغاز شده، حتما سعی میکردم برای طرح سؤال او را به مجلس بیاورم».