رویداد۲۴ زینب غبیشاوی: گمانه‌زنی‌ها درباره مذاکره ایران و آمریکا در وین شدت گرفته است و برخی از مقامات ایرانی و آمریکایی نیز سخنانی را در این خصوص مطرح کرده‌اند. امیرعبدالهیان وزیر خارجه ایران گفته « اگر در روند مذاکرات به مرحله‌ای برسیم که رسیدن به یک توافق خوب با تضمین بالا لازمه‌اش این باشد که سطحی از گفت‌وگوها را با آمریکایی‌ها داشته باشیم این را هم نادیده نخواهیم گرفت.» با این حال علی شمخانی دبیر شواری عالی امنیت ملی در توئیتر خود در واکنش به مذاکره دو کشور نوشت:«تاکنون ارتباط با هیات امریکایی حاضر در وین با مبادله نوشتار غیر رسمی انجام شده و نیازی به بیش از این نیز نبوده و نخواهد بود. این روش ارتباطی تنها زمانی با روش‌های دیگر جایگزین می شود که توافق خوب در دسترس باشد.»
در همین حال «جن ساکی» سخنگوی کاخ سفید نیز شامگاه دوشنبه در کنفرانس خبری خود گفت که واشنگتن آماده مذاکرات مستقیم و فوری با ایران برای پیشبرد مذاکرات هسته‌ای است. علی بهادری جهرمی سخنگوی دولت نیز در واکنش به زمزمه مذاکره دو کشور اعلام کرد که هیچ مذاکره مستقیمی بین ایران و آمریکا برقرار نشده است.
اینکه آیا مذاکره ایران و آمریکا چه اندازه لازم است و چه تاثیری در روند گفت‌وگوهای هسته‌ای در وین خواهد گذاشت، موضوعی است که امیرعلی ابوالفتح کارشناس سیاست خارجی به آن پاسخ داده است. او معتقد است شاید مذاکره ایران و آمریکا در سطح همین تیم فعلی باشد که علی باقری کنی بخواهد با همتای خود رابرت مالی رابطه برقرار کنند.
بیشتربخوانید: رابطه مشخصی میان تبادل زندانیان ایران و آمریکا و برجام وجود ندارد/ توافق دو ساله محتمل‌ترین حالت است
ابوالفتح کارشناس به رویداد۲۴ می‌گوید: رابطه ایران و آمریکا هرگز تابو نبوده است، یعنی زمانی که ما برمی‌گردیم به سال‌های اخیر، می‌بینیم که ایران و آمریکا مذاکراتی داشتند، هرچند که این مذاکرات زیاد نبوده، اما اینگونه هم نبوده که دو کشور هیچگاه پای میز مذاکره ننشسته باشند. موارد متعددی است که ایران و آمریکا بر سر آن مذاکره داشتند، از مذاکرات بن درباره افغانستان گرفته تا همکاری دو کشور بر سر موضوع بوسنی و برجام که روسای جمهوری دو کشور به صورت تلفنی باهمدیگر صحبت می‌کنند. وزرای خارجه و انرژی هم با یکدیگر دیدار داشته و حتی کادو هم داده‌اند و مذاکرات آقایان ظریف و جان کری هم طولانی‌ترین مذاکرات خود را داشتند.
وی ادامه داد: پس همه این دیدار‌ها رخ داده است، اما برای ایران نوع رفتار آمریکا در قبال ایران اهمیت دارد، هر زمان آمریکا رابطه کمتر خصمانه‌ای با ایران داشته، زمینه برای مذاکره بیشتر بود. هر زمان هم روابط بیشتر خصمانه بود، احتمال مذاکره کمتر بود، بنابراین اکنون همینطور است. ایران هم‌اکنون به صورت مشروط حاضر به مذاکره است که یک توافق خوب حاصل شود.
این کارشناس سیاست خارجی می‌گوید: توافق خوب این است که تحریمها لغو شود، تضمین‌هایی برای پایداری برجام داده شود و ... که این پکیج یعنی توافق خوب. بنابراین اگر مذکراتی قرار است شکل بگیرد، باید خروجی آن یک توافق خوب باشد.
ابوالفتح، با بیان اینکه گرفتن تضمین برای ایران یک حق است و آمریکایی‌ها همواره ثابت کرده‌اند هر زمان دلشان بخواهد از یک توافق خارج می‌شوند، تصریح کرد: اولین کاری که آمریکایی‌ها باید انجام دهند اعتمادسازی است، حالا درباره اینکه تضمین چه باشد درحال صحبت هستند و یکی از دلایل طولانی شدن مذاکرات نیز همین موضوع است. آمریکا با اصل تضمن دادن مشکلی ندارد، مشکل این است که می‌گوید تضمینی وجود ندارد. تصویب یک موضوع در سنا تضمین کننده آن نیست، هرچند که یک گام رو به جلو است، اما تضمین کننده نیست. چرا که در گذشته دیدیم که ترامپ از برخی از پیمان‌هایی که در سنا به تصویب رسیده بود، خارج شد. ضمن اینکه امکان تصویب هم وجود ندارد. یک زمانی طرفین قبول می‌کنند که آن پیمان در سنا تصویب شود از آن جهت که امکان تحقق آن وجود دارد، اکنون برخی از دموکرات‌ها نیز با برجام مخالف هستند. سنا به راحتی به این موضوع تن نخواهد داد.
این کارشناس سیاست خارجی می‌گوید اگر بنا به مذاکره‌ای باشد طبیعی است که از موضع برابر باشد زیرا ما کشور شکست خورده در جنگ نیستیم که به راحتی تسلیم شویم زیرا ایران اگر احساس کند که پای میز مذاکره برابر نرفته و منافعش تامین نمیشود قاعدتا مذاکره نخواهد کرد. وقتی از موضع زور و غیربرابر باشد، ایران به آن تن نخواهد داد.
ابوالفتح ادامه داد: مذاکره چالش‌های متفاوت و مختلفی دارد، برخی از چالش‌ها روز به روز کاهش پیدا می‌کند، اما دو چالش وجود دارد که یکی از آن‌ها برداشتن همه تحریمها بعد از ۲ می ۲۰۱۸ چه هسته‌ای و چه غیر از آن، که آمریکا زیر بار آن نمی‌رود و نکته دوم هم پایداری توافق است که اهمیت بسیار زیادی برای ایران دارد. ایران تا حدی می‌تواند تحریمها را تاب بیاورد و توانش محدود است چراکه شوک‌های انقباظی و انبساطی برای اقتصاد ایران خطرناک است.
این کارشناس سیاست خارجی با بیان اینکه شاید مذاکره ایران و آمریکا در سطح همین تیم فعلی باشد که باقری بخواهد با همتای خود رابرت مالی رابطه برقرار کنند، گفت: اگر آمریکا نشان دهد که حسن نیت دارد ممکن است مذاکره در سطح وزرای خارجه نیز برگزار شود، شایدم نه و بگویند در همین سطح باقی بماند و مثلا بعد از برجام نشست‌هایی در سطح وزاری خارجه دو کشور؛ فعلا فاصله زیادی تا آن زمان داریم و بحث مذاکره گام رو به جلویی است.