رویداد۲۴ ساخت مسکن اجاره‌ای خبری است که محمود محمودزاده، معاون مسکن وزیر راه و شهرسازی به تازگی اعلام کرده است. او گفته مصوبات مورد نیاز برای اجاره‌داری حرفه‌ای مسکن صادر و زیرساخت لازم برای ساخت ۳۰۰ هزار مسکن اجاره‌ای فراهم شده است. دولت می‌خواهد با این کار، بازار اجاره بهای مسکن را کنترل کند و مانع رشد بیشتر قیمت اجاره مسکن شود.
شرایط مسکن اجاره‌ای دولتی
اما شیوه این کار چگونه است؟ قرار است دولت ۳۰۰ هزار واحد مسکونی در زمین‌های ۹۹ ساله بسازد و این خانه‌ها برای همیشه به مستاجران اجاره داده شود. اما در این طرح، فقط دولت مالک خانه‌های اجاره‌ای نیست. بخش خصوصی و شهرداری‌ها هم می‌توانند از دولت زمین ۹۹ ساله بگیرند و واحدهای مسکونی را که می‌سازند به مردم اجاره بدهند. اما یک نکته مهم وجود دارد، نرخ اجاره این واحدها را دولت اعلام می‌کند.
آنگونه که معاون وزیر خبر داده طرح ساخت مسکن اجاره‌ای تصویب شده و هنوز جزئیات دیگری از واجدین شرایط مسکن اجاره‌ای، ثبت‌نام و یا قیمت اولیه خانه‌های اجاره‌ای منتشر نشده است.
اما اگر بنا باشد که شیوه اجاره مسکن دولتی در ایران مانند دیگر کشورهای دنا باشد، احتمالا مبلغ اجاره آن بسیار اندک است و در حد نگهداری و تعمیرات ساختمان است. احتمالا آن بخش از خانه‌های اجاره‌ای که توسط بخش خصوصی ساخته می‌شود اجاره بیشتری دارد و به طبقه متوسط اجاره داده می‌شود.
بیشتربخوانید: پیش‌بینی بازار مسکن در ۱۴۰۱
چهار نکته درباره مسکن اجاره‌ای
چند نکته درباره اجاره مسکن دولتی در ایران وجود دارد. اول اینکه دولت در حالی وعده ساخت ۳۰۰ هزار واحد مسکن اجاره‌ای را داده که برای تامین زمین‌های طرح نهضت ملی مسکن هم به مشکل خورده است. حالا مشخص نیست که زمین‌های مسکن اجاره‌ای را چگونه قرار است تامین کند.
دومین نکته این است که هدف دولت از ساخت مسکن اجاره‌ای، کنترل بازار اجاره مسکن است. اما بسیاری از کارشناسان معتقدند که حداقل یک تا دو سال زمان می‌برد که دولت بتواند اولین سری خانه‌های اجاره‌ای را آماده کند. یعنی اولین زمانی که مردم می‌توانند از دولت خانه اجاره کنند سال ۱۴۰۲ است. اما در این مدت برنامه دولت برای بازار اجاره چیست؟
سومین مساله هم این است که دولت بخش خصوصی را هم به این حوزه تشویق کرده است. اما اگر قرار باشد اجاره واحدها توسط دولت تعیین شود، بخش خصوصی چرا باید وارد این بازار شود؟ یعنی سرمایه خود را در بخشی هزینه کند که دولت قرار است شرایط آن را تعیین کند.
نکته دیگر اینکه خانه‌های اجاره‌ای دولت قرار است در زمین‌های دولتی ساخته شود و قطعا این زمین‌ها در حاشیه شهر است. یعنی جایی که به محل سکونت فعلی بسیاری از مستاجران دور است و یا زیرساخت‌های لازم برای سکونت این گروه فراهم نیست.
این همه نشان می‌دهد که احتمالا وعده دولت سیزدهم برای اجاره خانه دولتی به مردم، مانند وعده دولت دوازدهم روی کاغذ می‌ماند.