رویداد۲۴ از همان ابتدای آغاز جنگ اوکراین، اسرائیل تلاش کرد با توجه به منافع گستردهای که در همکاری با دو قطب اصلی این جنگ یعنی آمریکا و روسیه دارد به نحوی از این غائله جان سالم به در ببرد.
به تعبیری واضحتر، اسرائیلیها میکوشند با در دستور کار قرار دادن راهبرد «یکی به نعل یکی به میخ» یا به قول خود «حرکت در میان حبابها با بند بازی روی طنابهای هر دو قدرت جهانی» اگر هم نتوانند هر دو قطب را از خود راضی نگه دارند، حداقل موجب عصبانیت آنها نشوند.
با این حال تلآویو در این سیاست خود نیمنگاهی هم به برخی از دغدغههای مزمن خود انداخته و سعی دارد از این آب گلآلود حتیالامکان به نفع تحقق خواستههای خود در این پروندهها استفاده کند.
روند مذاکرات وین
به اعتقاد کارشناسان اسرائیلی، اگر جنگ آغاز نمیشد به طور حتم شاهد امضای توافقنامه احیای برجام بین ایران و کشورهای ۱+۵ میبودیم؛ به ویژه که گفته میشود مذاکرهکنندگان از مهمترین چالشهای این مذاکرات هم گذشتهاند.
به گفته کارشناسان اسرائیلی، نتایج جنگ دایر در اوکراین به توافق و به همان اندازه به عدم توافق در وین ابعاد جدیدی خواهد بخشید.
روابط روسیه و سوریه
این واقعیت بر کسی پوشیده نیست که اگرچه پوتین یکی از مهمترین متحدین نجاتبخش بشار اسد در جنگ داخلی ۱۰ سالهاش محسوب میشود، اما در عین حال حامی اصلی حملات و تجاوزات اسرائیل به خاک سوریه هم به شمار میرود.
به اعتراف رسانههای عبریزبان، اسرائیل آزادی عمل خود را در حریم هوایی سوریه وامدار چشمپوشی (اگر نگوییم همکاری) روسیه است.
اینکه سامانههای روسی مستقر در سوریه جنگندههای اسرائیلی را دشمن تشخیص نمیدهند یک طرف و ادعای برخی از رسانههای صهیونیست در مورد همکاری اطلاعاتی مسکو با تلآویو در اعطای گرای محل استقرار نیروهای سوری و مقاومت از سوی دیگر اوج این همکاری را به اثبات میرساند.
رسانههای اسرائیلی بارها اعتراف کردهاند اسرائیل پیش از هر تهاجمی، اطلاعات انجام حمله را از مقری در زیرزمین وزارت جنگ اسرائیل در تلآویو به مقر فرماندهی روسیه در پایگاه حمیم واقع در لاذقیه ارسال میکند.
با این حال اسرائیل نگران است که تبعات جنگ در اوکراین این هماهنگی بسیار مفید را از ارتش این رژیم به ویژه نیروی هوایی آن بگیرد.
بیشتر بخوانید: اگر اوکراین شروط روسیه را نپذیرد، جنگ ادامه خواهد داشت/ گسترش ناتو تهدید برای جمهوری اسلامی است
سلاح هستهای
بر کسی پوشیده نیست که اسرائیل یکی از دارندگان سلاحهای هستهای است که با در پیش گرفتن رویکرد ابهام هستهای سعی در بهکارگیری آن به عنوان یک ابزار بازدارنده و حتی تهدیدکننده دارد.
با این حال این رژیم نگران تبعات جنگ اوکراین بر مساله تسلیحات هستهای در جهان است.
به نوشته رسانههای عبریزبان، یکی از شاخصهای مورد استفاده از سوی تحلیلگران در رابطه با دلایل گرفتار شدن اوکراین در وضعیت فعلی، تاکید آنها بر چشمپوشی کییف از تسلیحات هستهای خویش است که بعد از گرفتن تضمینهایی از غرب و روسیه آن را به انجام رسانده بود.
حال در چنین شرایطی و با توجه به ناامیدی کشورهای متحد غرب به ویژه کشورهای ثروتمندی همچون عربستان از حمایت بیقید و شرط آمریکا از رژیمهای حاکمشان، این پرسش پیش میآید که این کشورها یا حتی کشورهایی همچون مصر و ترکیه تا چه حد به دستیابی به سلاح هستهای به عنوان ابزاری بازدارنده جهت جلوگیری از دچار شدن به سرنوشت اوکراین اشتیاق پیدا کردهاند؟
اسرائیل و مهاجرت غیریهودیان
اسرائیل حتی پیش از آغاز جنگ اوکراین هم برنامههایی برای انتقال و اسکان دائمی یهودیان اوکراینی در فلسطین اشغالی تدارک دیده بود.
هرچند تلآویو کوشید تا برنامه انتقال یهودیان از اوکراین به فلسطین اشغالی را با برچسب بشردوستانه به ذائقه افکار عمومی جهان تزریق کند، اما تلاش نهادهای مختلف اسرائیل برای متقاعد کردن یهودیان اوکراینی به منظور اقامت دائم و دریافت تابعیت اسرائیلی از یک سو و دیپورت بسیاری از اوکراینیهای غیریهودی از فلسطین اشغالی که حتی صدای سفیر اوکراین در تلآویو را هم در آورد، ادعاهای اسرائیل در این زمینه را زیر سوال برد و باعث شد برخی از یهودیان اوکراینی مقاصد دیگری را برای اقامت خود در شرایط فعلی انتخاب کنند.
نگرانی از سرایت اصل تحریم
به گمان برخی از تحلیلگران اسرائیلی، در صورتی که تحریم و محدودیتهای اعمالشده بر روسیه نتیجهبخش باشد، احتمال ساری شدن آن بر اسرائیل به عنوان ناقض قوانین بینالمللی وجود دارد.
از این رو، اسرائیل از هماکنون میکوشد تا مسائل حقوق بشر را که ابتدای جنگ به شدت بر آن تمرکز کرده بود به نحوی کمرنگ کرده و پروندهها و مسائل امنیتی را به عنوان اصل اول این غائله مطرح کند و با تکیه بر منطق امنیتی غربی که «باید هر نوع تهدیدی علیه امنیت کشورهای غربی را با شدت عمل (حتی به بهای نقض حقوق بشر) سرکوب کرد»، اقدامات خود را علیه فلسطینان نیز حق به جانب نشان دهد.
موضع اسرائیل در قبال جنگ
اسرائیل به دلیل امتیازات (بخوانید باج)ی که از روسیه از یک طرف و ایالات متحده از طرف دیگر طی سالیان متمادی گرفته است، مجبور است هم در کنار روسیه علیه اوکراین قرار بگیرد و هم پشت سر ایالات متحده علیه روسیه صفآرایی کند.
با نگاهی به عملکرد مسئولان اسرائیلی در چند روز گذشته از جنگ اوکراین، به آمیزهای از سکوت و سخنان دوپهلو میرسیم.
در حالی که به نوشته رسانههای اسرائیلی، طی دستورالعملی تمام ژنرالها و شخصیتهای سیاسی از جمله اعضای کنست از اظهارنظر درباره بحران اوکراین منع شدهاند، سخنان نخستوزیر و وزیر خارجه اسرائیل نیز به شدت گمراهکننده است؛ به عنوان مثال نفتالی بنت نخستوزیر اسرائیل در یکی از اظهارات خود در مورد بحران اوکراین حتی یک بار هم نام روسیه را به زبان نیاورد.
از سویی یائیر لاپید وزیر خارجه اسرائیل و جانشین نخستوزیر در اظهارات کوتاهی گفت: «حمله روسیه به اوکراین نقض خطرناک نظام بینالمللی محسوب میشود و اسرائیل آن را محکوم میکند.»
به نوشته رسانههای اسرائیل، واژههای بهکار رفته در این اظهارنظر نیز بعد از چکشکاری شدید توسط کارشناسان انتخاب شده و مثلاً کارشناسان بین استفاده از واژههای قانون و نظام (بینالمللی) دچار اختلاف بودند تا اینکه «نظام» به عنوان واژهای غیرالزامآور انتخاب شد.
به هر روی اسرائیل تا ابد قادر به حفظ این ابهام نخواهد بود و این امر در رأیگیری مجمع عمومی سازمان ملل متحد نیز هویدا شد.
فروش تسلیحات
اسرائیل از بهکارگیری تسلیحاتش توسط کشورهای اروپایی بسیار خرسند است و ارسال این تسلیحات به اوکراین میتواند دامنه فروش شرکتهای تسیحاتیاش را هم گستردهتر کند.
به گفته یک کارشناس، اسرائیل اکنون مانند یک ماهی در دریای شرایط امنیتی در حال شنا کردن است و جنگ در اوکراین را بهترین زمان برای بازاریابی کالاهای نظامی خود و کسب درآمدهای چندصد میلیارد دلاری میبیند.
علاوه بر نیازهای فوریای که برای ارسال به اوکراین وجود دارد، شمار قابل توجهی از کشورهای اروپایی همچون آلمان که سالیان درازی بودجه نظامی خود را کاهش میدادند، از تخصیص ۱۰۰ میلیارد یوروی اضافی برای بخش نظامی خبر دادهاند که میتواند فرصت مناسبی برای اسرائیل محسوب شود.