اردن روزهای سختی را پشت سر می گذارد. با نزدیک شدن درگیری
نیروهای نظامی عراقی با رزمندگان داعش به غرب کشور و هجوم نیروهای داعش به
سمت مرزهای عراق و اردن، مسئولان وزارت دفاع اردن وحشت خود را پنهان نکرده و
اعلام کرده اند که درگیری های شهر الرطبه عراق در امتداد مرز اردن را با
دقت زیر نظر دارند. نیروهای نظامی اردنی که در حالت آماده باش در مقرهای
نزدیک به مرزهای دو کشور مستقر شده اند دستور دارند اگر جنگ عراق با داعش
به مرزهای این کشور نزدیک شود، دست به دخالت نظامی بزنند. پیش تر اردن
مرزهای شمالی خود با سوریه و شمال شرقی و غربی خود را با عراق مناطق بسته
نظامی اعلام کرده بود اما با این تحولات اردنی ها نگران بهم خوردن اوضاع
این منطقه هستند.
فاصله کف و سقف تاثیرات ژئوپیلیتیکی داعش برای کشورهای
مختلف خاورمیانه زیاد و بسته به شرایط سیاسی اجتماعی و عملکرد حکومت های
آنان تاثیراتش متفاوت بوده اما با توجه به مجموعه عوامل، برای اردن حیاتی
است. حداقل آن، تغییر جغرافیای سیاسی خاورمیانه، چهره ژئوپلیتیکی و حکومت
ها و شرایط سیاسی منطقه است. این نیز به نوبه خود باعث می شد که هیچ دولتی
در خاورمیانه به ویژه دولت های ضعیف و آسیب پذیری همچون اردن از تهدیدات
داعش مصون نمانند.
بدون شک سلسله تحولاتی که اتفاق افتاد و اشتباهاتی که
در ابتدای شروع بهار عربی حکومت و دولت اردن مرتکب شدند می تواند اردن را
بهترین مقصد برای داعش کند. اما نا کارآ شدن استراتژی غافلگیری داعش بختی
بود که با حکومت اردن یار شد. زیرا فتح جبهه جدید توسط داعش و انتقال جنگ و
توسعه قدرت خود به آن سرزمین می تواند راه نجات داعش باشد. هم به دلیل
گرایش های مردمی به اسلام سیاسی و سازمان های اسلام گرا و اوضاع نه چندان
خوب اقتصادی زمینه داخلی مردمی دارد و هم اشتباهات حکومت این فضا را آماده
کرده است.
زمینه، دلایل و شواهد زیادی وجود دارد که احتمالا اردن می تواند مقصد جدیدی برای داعش باشد تا جبهه جدیدی گشوده شده و جنگ و مبارزه قدرت در آن جا ادامه یابد. زیرا اردن دومین تامین کننده نیروی انسانی داعش بوده است. این امر نیز نقطه ضعف دیگری برای این کشور در رویارویی با داعش می تواند محسوب شود. با توجه به زمینه ها و عوامل زیر داعش با به کارگیری این ظرفیت خود و نقطه ضعف اردن می تواند ضربات مهلکی را از درون به این کشور وارد و شرایط را برای حمله از بیرون فراهم کند:
1. گرایش بسیاری از جوانان اردنی به «داعش»، فضایی مناسب برای فعالیت
داعش در این کشور فراهم کرده است. جوانانی که از رفتار دولتمردان خود
سرخورده شده اند بهترین انگیزه را برای فعالیت در این گروه دارند.
2.
بحران اقتصادی، نرخ بالای بیکاری، بالا رفتن میزان بدهی اردن، افزایش شکاف
میان فقیر و غنی، شرایط داخلی اردن، همگی در گرایش افکار عمومی به داعش
موثر بوده و فضای عمومی برای پذیرش آن را مهیا کرده است.
3. داعش می
تواند به راحتی جبهه های مختلفی را برای اشغال اردن باز کند و این امر یک
امتیاز برای این گروه به نسبت سایر دولت های منطقه محسوب می شود.
4. داعش انگیزه کافی برای مبارزه و انتقام از حکومت اردن دارد.
5.
شرایط جغرافیایی و طبیعی اردن، بیابانی و دشت بودن قسمت اعظم آن و فقدان
موانع طبیعی، امتیازی دیگر برای داعش محسوب می شود؛ چرا که به پیشروی
سریعتر این سازمان در اردن کمک خواهد کرد.
منبع : دیپلماسی ایرانی مورخ 5.8.95