رویداد۲۴ اخذ مالیات از قشرهای مختلف مردم متناسب با درآمد و دارایی آن‌ها یک راه مناسب برای توزیع عادلانه ثروت در جامعه است. در این مطلب دو ماده 186 قانون مالیات مستقیم و ماده 105 قانون مالیات مستقیم را توضیح می‌دهیم.
اشخاص حقیقی و حقوقی برای صدور کارت بازگانی یا تجدید و تمدید آن از طرف مراجع قانونی باید از اداره امور مالیاتی یک گواهی مبنی بر پرداخت بدهی مالیاتی دریافت کنند.
برای آشنایی بهتر و دقیق‌تر با ماده 186 قانون مالیاتهای مستقیم باید به تبصره‌های آن در خصوص پرداخت مالیات دقت کنید.
مطابق تبصره 1 ماده 186، اداره امور مالیاتی 15 روز فرصت دارد که گواهی مفاصاحساب برای استفاده از تسهیلات را برای مودی مالیاتی صادر کند و درصورتی‌که به مدت 20 روز پس از تاریخ استعلام، جوابی از مودی دریافت نکند، دیگر نمی‌تواند به مودیان تسهیلات پرداخت کند.
بانک‌ها و سایر موسسات مالی و اعتباری درصورتی که مشتریان گواهی پرداخت مالیات و شرایط پرداخت بدهی مالیات را داشته باشند مجاز به پرداخت وام هستند. در واقع بانک و موسسه اعتباری بعد از استعلام بندهای الف و ب در تبصره 1 ماده 186 قانون مالیات مستقیم از اداره امور مالیاتی می‌توانند به مشتری بانک تسهیلات مورد نظر را پرداخت کنند.
بند الف: زمانی‌که معاف یا مشمول بودن مالیات مودی در مرحله دادرسی مالیاتی باشد و هنوز قطعی نشده باشد، سه روز بعد از تاریخ استعلام گواهی صدور، تمدید یا تجدید به مراجع ارسال می‌شود.
بند ب: درصورتی‌که مودی بدهی مالیاتی قطعی داشته باشد و آن را پرداخت کند، سازمان امور مالیاتی موظف است گواهی مربوطه را صادر کند و به مودی تحویل دهد. در مواردی هم که مودی مالیاتی در زمان مشخص شده مالیات را پرداخت نکند باید مراتب عدم صدور گواهی گزارش شود.
به این ترتیب گواهی‌هایی که باید توسط مشتریان از اداره امور مالیاتی و ارائه به بانک برای اخذ تسهیلات بانکی دریافت شود شامل موارد زیر است:
مطابق تبصره 2 ، امور مالیاتی کشور اختیار دارد مبلغی معدل با یک در هزار درآمد مشمولان مالیات قطعی شده صاحبان درآمد مشاغل را دریافت کند و آن را در حدود اعتبارات مصوب شده در بودجه سالیانه به تشکل‌های صنفی و مجامع حرفه‌ای پرداخت کند. مطابق قانون مبالغ پرداختی به استناد این ماده از قانون شامل مالیات و مقررات مغایر آن نمی‌شود.
مطابق سومین تبصره از ماده 186، سازمان امور مالیاتی موظف است نام دو گروه از افراد را به اداره ثبت ثبت شرکت‌ها گزارش کند. این دو گروه شامل موارد زیر هستند.
مطابق ماده 186 قانون مالیات مستقیم سازمان امور مالیاتی وظیفه دارد فهرست نام اشخاص حقوقی که مدت زمان 5 سال فعالیتی نداشته‌اند را به سازمان ثبت اسناد و املاک کشور اعلام کند.
همچنین در راستای این قانون سازمان امور مالیاتی وظیفه دارد از تاریخ اعلام شده توسط سازمان امور مالیاتی کشور هر گونه تغییر در مورد اشخاص رو به شرط گرفتن مفاصا حساب از سازمان امور مالیاتی ثبت کند.
مطابق این قانون مجموع درآمد شرکت‌ها و درآمد فعالیت‌های انتفاعی اشخاص حقوقی که از طریق منابع مختلف در داخل ایران یا خارج از آن بدست می‌آید، پس از کسر زیان‌های منابع غیر معاف و کسر معافیت‌های مشخص شده به جز مواردی که مطابق مقررات قانون فوق نرخ جداگانه‌ای دارند، باید با نرخ 25 درصد مالیات را بپردازند.
بر این اساس نه تنها شرکت‌ها بلکه اشخاص حقوقی هم مشمول پرداخت مالیات هستند و درآمد منابع داخلی و خارجی با هم تفاوتی ندارد و در هر دو مورد باید مالیات بر درآمد پرداخت شود.
تبصره‌هایی که بر ماده 105 قانون مالیات مستقیم وارد شده است و به فهم بهتر آن کمک می‌کند شامل موارد زیر است.
بر اساس تبصره 1 ماده 105، اشخاص حقوقی ایرانی که برای تقسیم سود تأسیس نشده‌ا است، در صورتی‌که فعالیت انتفاعی داشته باشند، از مأخد درآمد مشمول مالیاتهای فعالیت انتفاعی مالیات به نرخ مقرر شده یعنی 25 درصد قابل وصول است.
مطابق تبصره 2 قانون مالیاتهای مستقیم، افراد حـقـوقی خـارجی و مـوسـسات مـقیم خـارج از کشور بـه اسـتثنای کسانی که مـشمول تبصره 5، ماده 109 و ماده 113 هستند از ماخذ تمام درآمد مشمولان مالیاتی که از بهره‌برداری سرمایه در ایران یا فعالیت‌هایی که به وسیله نمایندگی
مختلف نظیر نماینده، کارگذار، شعبه انجام می‌شود یا از طریق واگذار کردن امتیازات و حقوق به نزخ مشخص شده در این قانون یعنی 25 درصد باید مالیات بپردازند. نمایندگان اشخاص و موسسات ذکر شده هم نسبت به تمام درآمدهایی با هر عنوانی کسب کرده‌اند طبق قانون مشمول پرداخت مالیات هستند.
هنگام محاسبه مالیات بر درآمد اشخاص‌حقوقی ایرانی یا خارجی، مبلغ مالیاتی که پیش از این پرداخت شده با رعایت اصول و مقررات مربوطه از مالیات تعلق گرفته قبال کسر است و درصورتی که مبلغ پرداختی اضافه باشد قابل استرداد است.
مطابق تبصره 4، تمام اشخاص حقیقی و حقوقی نسبت به سود سهامی که از شرکت‌های سرمایه پذیر دریافت می‌کنند، مشمول مالیات دیگر نخواهند بود.
مطابق پنجمین تبصره از ماده 105 در شرایطی که بنا به قوانین مصوب مبالغی تحت عنوان‌های غیر از مالیات بر درآمد از ماخذ درآمد مشمولان مالیات قابل وصول باشد، مالیات این افراد بعد از کسر وجوه به نزخ مقرر شده مربوطه قابل محاسبه است.
مطابق این تبصره، درآمد مشمولان مالیات شرکت‌ها و اتحادیه‌های تعاونی سهامی عام و متعارف مشمول 25 درصد تخفیف از نزخ این ماده است.
به موجب تبصره 7 در این ماده‌ی قانونی به ازای هر ده درصد افزایش درآمد مشمولان مالیات اشخاصی که موضوع ماده 105 قانون مالیاتهای مستقیم هستند نسبت به درآمد سال گذشته آن‌ها، حداقل یک واحد درصد و حداکثر تا پنج واحددرصد از نرخ‌های مشخص شده کسر می‌شود . کسانی می‌توانند از تخفیف تسویه بدهی مالیاتی سال قبل برخوردار شوند که بدهی مالیاتی سال قبل را پرداخت کرده باشند و اظهار نامه مالیاتی سال جاری را هم در مهلت معین شده از طرف سازمان امور مالیاتی بپردازند.
درصورتی‌که مایلید با قوانین و مقررات مالیاتی در حوزه‌ی تجارت آشنا شوید یا در این زمینه سوالی دارید، می‌توانید از راهنمایی مشاوران و کارشناسان موسسه حسابداری تدبیر حساب بهره‌مند شوید.