آشوراده و فروختن رایگان محیط زیست/ نقش لابی‌های قدرت در اجرای طرح‌های گردشگری در مناطق محافظت شده

رویداد۲۴ در روز‌های گذشته ابراهیم رئیسی، طی سفر به استان گلستان دستور تسریع اجرای طرح‌های گردشگری در شبه جزیره آشوراده و میانکاله را صادر کرد.

این دستور رئیس جمهوری در حالی صورت می‌گیرد که سال‌ها است کارشناسان محیط زیست با اجرای این طرح‌های گردشگری مخالفت می‌کنند چرا که به زعم آنان تغییر کاربری اراضی و ساخت و ساز در این پناهنگاه حیات وحش منجر به از بین رفتن زیستگاه گونه‌های نادر و آسیب‌های جدی به محیط زیست می‌شود.

آشوراده و میانکاله

به گزارش جامعه ۲۴ ، جزیره آشوراده که در سال ۱۳۵۴ جزء نخستین مناطق زیست کره جهان معرفی شد تنها جزیره دریای خزر بوده و در بندر ترکمن استان گلستان قرار دارد. تالاب میانکاله آشوراده در کنوانسیون رامسر به عنوان یکی از مهمترین تالاب‌های جهان قرار گرفت که به عنوان یکی از مهمترین پناهگاه‌های حیات وحش در جهان مطرح است.

دولت‌های دشمن محیط زیست

اجرای طرح‌های گردشگری از سال ۱۳۸۳ و واگذاری قسمتی از آن به بخش خصوصی برای اجرای این طرح‌ها مطرح بوده است، در اواخر دولت سید محمد خاتمی و ریاست معصومه ابتکار ۳۸۰ هکتار از اراضی این جزیره جهت اجرای طرح‌های گردشگری به شرکت گردشگران جهان واگذار شد. در دولت محمود احمدی نژاد، سازمان بازرسی کل کشور مصوبه واگذاری این ارضی را باطل کرد با این حال در این دولت بار دیگر امتیاز سرمایه‌گذاری به یک شرکت لبنی داده‌ شد.

بیشتر بخوانید: شکارچیان دوباره میانکاله را قرق کردند

در تیرماه ۱۳۹۹ اجرای طرح گردشگری آشوراده و واگذاری این جزیره، با دستور دادستانی کل کشور، متوقف شد، با این حال در فروردین ماه امسال، علی‌رغم دستور دادستانی و مطالعه مرکز پژوهش‌های مجلس، دولت حسن روحانی نیز بر سیاق دولت‌های گذشته اجرای طرح گردشگری در ۲۲ هکتار از این جزیره را تصویب و ادامه آن را به دولت بعد واگذار کرد.

این در حالی است که براساس تبصره ماده ۳۱ قانون حفاظت و بهره‌برداری از جنگل‌ها و مراتع، آن قسمت از اراضی جنگلی، جلگه‌ای، مراتع و بیشه‌های طبیعی که به منظور حفظ و حمایت نسل شکار از طرف سازمان محیط زیست پارک وحش یا منطقه حفاظت شده اعلام شده قابل واگذاری نیست.

علی‌رغم این موضوع در روز‌های گذشته ابراهیم رئیسی با سفر به استان گلستان ضمن حمله به تحقیقات درباره بهره‌برداری از آشوراده بر بهره‌برداری از این جزیره تأکید کرد و در شورای اداری این استان وعده داد که طرح گردشگری آشوراده تا ۱۰ روز دیگر آغاز می‌شود. این موضوع بار دیگر نگرانی‌ها در مورد این جزیره و حیات وحش آن را برانگیخت.

چرا آشوراده اهمیت دارد؟

سهیل اولادزاد، کارشناس محیط زیست در گفتگو با جامعه ۲۴، با اشاره به اقدام رئیس‌جمهوری در رابطه با جزیره آشوراده اظهار کرد: این جزیره یکی از مناطق چهارگانه حفاظت شده محیط زیست کشور است، این جزیره یک تالاب ثبت شده بین‌المللی به نام میانکاله دارد و یک پناهگاه برای پرندگان مهاجر است. آشوراده یک پل واسط بین این تالاب و دریای خزر است به همین دلیل دارای اهمیت خاصی است.

وی افزود: در این جزیره پرندگان و حیوانات مختلفی زندگی می‌کنند. از نظر کارشناسان و فعالان محیط زیست این مناطق که حدود ۱۰ درصد خاک کشور ما هستند باید حفظ شوند. مدیریت آن‌ها هم با سازمان حفاظت محیط زیست است.

نقش لابی‌های قدرت در گردشگرپذیر کردن آشوراده

اولادزاد اظهار کرد: تمامی کارشناسان محیط زیست بر این امر تأکید دارند که پروژه‌های گردشگری و ساخت و ساز در جزیره آشوراده کار اشتباهی است، اما به خاطر حضور لابی‌های قدرت و سرمایه‌داران این اتفاق رخ خواهد داد و پشتوانه رئیس جمهور را دارد چنانکه خود در آنجا حضور پیدا کرده و می‌گوید این کار باید اجرا شود. در مورد تله‌کابین نهارخوران گرگان هم همین اتفاق رخ داد؛ وزیر کشور و وزیر میراث فرهنگی به آنجا می‌روند و می‌گویند که این تله کابین باید اجرایی شود.

وی ادامه داد: دولت باید از حداقل‌های محیط زیستی حفاظت کند، کشور ما پر از مناطقی است که این پروژه‌های گردشگری می‌تواند در آنجا اجرا شوند بدون اینکه آسیبی به محیط زیست بزند. در حالی که بسیاری از پروژه‌های گردشگری اشتغال وجود دارد که نیازمند توجه بوده، اما به آن‌ها توجهی نمی‌شود و سرمایه‌گذاری لازمی در آن صورت نمی‌گیرند و به سمت پروژه‌ای می‌آیند که محل اختلاف و انتقاد است و برای اجرای آن دست و پا می‌شکنند.

این کارشناس محیط زیست در ادامه گفتگو با جامعه ۲۴ تصریح کرد: در مراحل متعدد مطالعاتی و ارزیابی‌های محیط زیستی، اجرای طرح‌های گردشگری در آشوراده به زیان محیط زیست تشخیص داده شده است، اما یک نفع اقتصادی برای لابی قدرت وجود دارد که استاندار گلستان پای آن ایستد و رئیس جمهور هم از آن حمایت می‌کند.

نابودی محیط زیست به جای حمایت

وی اظهار کرد: ما پروتکل‌هایی را بر اساس قوانین بالا دستی محیط زیست و شکار صید داریم که نمی‌توانیم مناطق حفاظت شده را به هر بهانه‌ای تغییر داد. ما اکنون در موضوع حفاظت از محیط زیست بسیار ضعیف هستیم، از نظر تعداد محیط‌بان، خودرو‌ها و تجهیزات محیط بانی دچار کمبود هستیم و به جای اینکه برنامه‌ای برای تقویت این مسائل وجود داشته باشد محیط زیست را به سمت نابودی سوق می‌دهند.

اولادزاد اظهار کرد: این پرسش وجود دارد که چرا هیچ وقت در تصمیمات دولتی کارشناسان محیط زیستی حضور ندارد تا دلایل مخالفت خود و پیشنهاد‌های جایگزین را ارائه دهند.

پیشنهاد جایگزین برای آشوراده

این کارشناس محیط زیست در پایان خاطرنشان کرد: در حال حاضر در میانکاله و آشوراده مدیریت خوبی وجود ندارد، گردشگر به آسانی و بدون ضابطه در آن حضور پیدا می‌کند در حالی که این کار نباید انجام شود. ما می‌گوییم باید ضابطه‌ای جود داشته باشد و به جای اجرای طرح‌های گردشگری، ساخت و ساز و آسیب به محیط زیست و پناه‌گاه‌های حیات وحش، تور‌های کوچک اکوتوریستی با مشارکت افراد بومی انجام شود تا هم چرخ اقتصاد آن منطقه بچرخد و هم اینکه آسیبی به محیط زیست وارد نشود.