رویداد۲۴ تحریمهای بین المللی، بسته شدن فضای هوایی و لینکهای حمل و نقل به دلیل جنگ و محدودیتهای مالی در سوئیفت و کنترلهای سرمایه گذاری، تامین قطعات، پرداخت پول و تحویل کالا از مبدا یا به مقصد روسیه را برای بسیاری از شرکتها دشوار یا به عبارتی غیرممکن کرده اند. بعلاوه، احتمال خشم جهانی مصرف کنندگان علیه شرکتی که به نظر برسد به دولت ولادیمیر پوتین کمک میکند، باعث به راه افتادن سیل خروج شرکتها از روسیه شده است.
نفت و گاز
شرکت بریتیش پترولیوم که بزرگترین سرمایه گذار خارجی در روسیه است، ۲۷ فوریه با اعلام واگذاری ۲۰ درصد سهم خود در شرکت دولتی روسنفت، پیشگام خروج از روسیه شد. این اقدام ۲۵ میلیارد دلار هزینه برای این شرکت به همراه خواهد داشت و تولید نفت و گاز جهانی بریتیش پترولیوم را یک سوم کاهش میدهد. شرکت شل با اشاره به بیمعنی بودن حمله نظامی روسیه به اوکراین، اقدام مشابه بریتیش پترولیوم را دنبال کرد. این شرکت اعلام کرد به همکاری با شرکت دولتی گازپروم در تاسیسات گاز طبیعی مایع (LNG) ساخالین ۲ و حضور در پروژه خط لوله گازی نورد استریم ۲ که آلمان اخیرا آن را معلق کرده است، پایان میدهد. هر دو پروژه حدود سه میلیارد دلار ارزش دارند. شرکت آمریکایی اکسون موبیل اعلام کرد فعالیتهایش در ساخالین ۱ را متوقف میکند.
شرکت انرژی دولتی اکوئینور نروژ اعلام کرد خروج از جوینت ونچرها در روسیه به ارزش حدود ۱.۲ میلیارد دلار را آغاز خواهد کرد و به موازات آن صندوق سرمایه گذاری دولتی نروژ که بزرگترین صندوق سرمایهگذاری دولتی در جهان است، اعلام کرد داراییهای روسی به ارزش حدود ۲.۸ میلیارد دلار را بلوکه کرده و برنامهای برای خروج تا ۱۵ مارس اعلام خواهد کرد.
بخش مالی
شرکتهای ویزا و مسترکارت روز شنبه اعلام کردند فعالیتهایشان در روسیه را معلق خواهند کرد. در بیانیههای جداگانهای که به فاصله چند دقیقه از یکدیگر منتشر شدند، ویزا به حمله روسیه به اوکراین و غیرقابل قبول بودن رویدادهایی که مشاهده شده است اشاره کرد در حالی که مسترکارت به ماهیت کمسابقه منازعه جاری و فضای اقتصادی مبهم اشاره کرد.
ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین، در تماس ویدیویی با قانونگذاران آمریکایی از این شرکتها خواسته بود همه فعالیتهایشان در روسیه را متوقف کنند. هر کدام از این شرکتها حدود چهار درصد از درآمد خالصشان از کسب و کار مرتبط با روسیه است. امریکن اکسپرس هم روز یکشنبه تصمیم مشابهی گرفت.
بعضی از منتقدان میگویند این اقدامات کافی نیستند. اگرچه این شرکتها اعلام کردند هرگونه مبادلاتی که با استفاده از کارتهای صادر شده آنها در روسیه انجام بگیرد، دیگر خارج از این کشور کار نمیکند و کارتهای صادر شده در خارج از روسیه در دستگاههای ATM روسی کار نخواهند کرد، مصرف کنندگان روسیه که کارت صادر شده داخلی دارند همچنان میتوانند پول کالاها و خدمات را در این کشور پرداخت کند.
شرکتهای پرایس واترهاوس کوپرز و کی پی ام جی نیز روز یکشنبه اعلام کردند فعالیت در روسیه را متوقف خواهند کرد.
بیشتر بخوانید: تاثیر عجیب جنگ روسیه و اوکراین بر قیمت طلا
خودروسازی
در مدت یک هفته اکثر خودروسازان بزرگ جهان شامل جنرال موتورز، فورد موتور، فولکس واگن و تویوتا موتور اعلام کردند صادرات به روسیه را متوقف کرده یا کارخانههایشان در این کشور را تعطیل میکنند. کامیون سازان شامل ولوو و دایملر تراک هولدینگ نیز فعالیتهای خود در روسیه را متوقف کردند. با این حال خودروسازی که بیشترین ضرر را میبیند رنو است.
داشتن سهام عمده در شرکت آوتوواز (AvtoVaz) که سازنده لادا است و متکی بودن رنو به روسیه برای حدود ۱۲ درصد از درآمد خود، سرمایه گذاران را مضطرب کرد و در نتیجه این شرکت خودروسازی فرانسوی در مدت دو هفته بیش از یک سوم از ارزش بازار خود را از دست داده است. گابریل آتال، سخنگوی دولت فرانسه پنج شنبه گذشته به شبکه رادیویی فرانس اینفو گفت: رنو قول داده است از تحریمها متابعت کند.
کالاهای مصرفی
شرکت سامسونگ الکترونیکس که فروشنده بزرگ تلفنهوشمند در روسیه به شمار میرود و بیش از ۳۰ درصد از بازار روسیه را در اختیار دارد، صادرات همه محصولاتش به این کشور را متوقف کرد. سامسونگ اعلام کرد شش میلیون دلار به تلاشهای بشر دوستانه در این منطقه کمک خواهد کرد که شامل یک میلیون دلار کالاهای الکترونیکی مصرفی خواهد بود. پیش از اعلام این خبر، میخایلو فدروف، معاون نخست وزیر و ناظر بر فعالیتهای دیجیتالی اوکراین، در نامهای که در حساب توییتر خود پست کرده بود، از نایب رئیس سامسونگ خواسته بود تامین خدمات و محصولات به روسیه را موقتا متوقف کند. وی در این نامه نوشته بود ما به حمایت شما نیاز داریم. در سال ۲۰۲۲ فناوری مدرن شاید بهترین پاسخ به تانکها، موشک اندازها و موشکهایی متعددی است که محلههای مسکونی، مهدکودکها و بیمارستانها را هدف قرار میدهند.
مایکروسافت روز جمعه حمله روسیه به اوکراین را محکوم و اعلام کرد فروش جدید همه محصولات و خدمات در روسیه را متوقف میکند. شرکت اپل فروش آیفون را متوقف و محدود کردن خدمات پرداخت اپل (Apple Pay) و محصولات دیگر در روسیه را آغاز کرد. همچنین اپلیکیشنهای شبکه آر تی نیوز و اسپوتنیک نیوز را از فروشگاه اپ استور در خارج از روسیه حذف کرد. شرکت هیولت پاکارد (HP) که بزرگترین فروشنده رایانه شخصی به روسیه است صادرات به این کشور را مانند شرکت اینتل متوقف کرده است.
شرکت نایکی یکی از شرکتهای کالاهای مصرفی متعددی است که با اشاره به مشکلات لجستیکی، فروش در روسیه را معلق کرده است. شرکت اسپانیایی ایندیتکس که ۵۰۲ شعبه در روسیه از جمله ۸۶ شعبه زارا را اداره میکند، موقتا همه شعبههای خود در روسیه را تعطیل و فروش آنلاین خود را متوقف کرد و اعلام کرد نمیتواند ادامه فعالیتها و شرایط تجاری در این کشور را تضمین کند.
شرکتهای دیگر تاکنون گامهای محدودی برای متوقف کردن فعالیت در روسیه برداشته اند. شرکت لبنیاتی دانون که بزرگترین تولید کننده ماست در جهان است، سرمایهگذاری در روسیه را معلق خواهد کرد، اما به فروش لبنیات و غذای کودک در این کشور ادامه میدهند. طبق گزارش فیگارو، آنتوان دو سنت افریک، مدیرعامل دانون درمیان مدیران عامل و روسای هیئت مدیره برخی از بزرگترین شرکتهای فرانسه بود که روز جمعه با امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه دیدار کردند. رئیسجمهور فرانسه از این مدیران خواست با عجله و در هر صورت بدون مشورت با دولت، روسیه را ترک نکند.
رسانه
شرکت نت فلیکس فعالیتهایش در روسیه را تعطیل و اعلام کرد مشترک جدیدی نمیپذیرد. هنوز سرنوشت اشتراکهای فعلی معلوم نیست. این شرکت کمتر از یک میلیون مشترک در روسیه دارد و از طریق جوینت ونچری با گروه رسانه ملی در این کشور فعالیت میکند.
استودیوهای هالیوود شامل والت دیسنی، پارامونت پیکچرز، سونی، وارنر مدیا و یونیورسال پیکچرز هم انتشار فیلمهایشان در روسیه را متوقف کردند یا به تاخیر انداختند.
در این بین، پلتفرمهایی نظیر تیک تاک به دلیل قانون جدید فیک نیوز در روسیه که خاموش کردن مخالفان و محدود کردن اطلاعات درباره حمله به اوکراین را هدف گرفته است، فعالیت در این کشور را متوقف یا خدماتشان را تعطیل کرده اند. تیک تاک در سلسله توییتهایی اعلام کرد: چارهای جز متوقف کردن فعالیت و انتشار محتوای جدید در سرویس ویدیویی خود برای مرور پیامدهای این قانون نداشتیم. ایمنی کارمندان و کاربران، بالاترین اولویت ماست. این سرویس که متعلق به شرکت چینی بایت دنس است، اعلام کرد سرویس پیام رسان داخلی تیک تاک همچنان فعال خواهد بود.
دولت روسیه روز جمعه اعلام کرد دسترسی به شبکه اجتماعی فیس بوک شرکت مِتا پلتفرمز را مسدود میکند. ساعاتی پس از این خبر، شرکت مِتا اعلام کرد همه تبلیغات در روسیه و فروش تبلیغات به شرکتهای روسی را متوقف خواهد کرد.
افزایش انتقادات
با وجود این که شرکتهای بیشتری ارتباطشان با روسیه را قطع میکنند، انتقادها از بانکها و شرکتهای بزرگی که از جنگ در اوکراین سود میبرند یا اقدامات کافی برای تنبیه روسیه انجام نمیدهند، افزایش پیدا کرده است.
بر اساس گزارش بلومبرگ، الیزابت وارن، سناتور آمریکایی و منتقد صریح وال استریت اعلام کرد بانکها با خرید اوراق قرضه شرکتهای روسی و پیشنهاد به مشتریانشان برای خرید ارزان داراییهای روسی، تحریمها را تضعیف میکنند.