رویداد۲۴ محمد حاتمی در جلسه اخیر قرارگاه عملیاتی ستاد ملی مبارزه با کرونا در ارایه گزارشی از وضعیت سلامت روان در دوران پاندمی کرونا و پساکرونا و برنامه مقابله با عوارض روانی-اجتماعی کرونا گفت: در فوریه ۲۰۲۰ سازمان بهداشت جهانی به دلیل شیوع کرونا در جهان حالت اضطراری وضع کرد و سپس محدودیت ها، قرنطینه کامل، تعطیلی کسب و کارها، مدارس و دانشگاهها و بسیاری تغییرات برای اجرای پروتکلهای بهداشتی انجام شد. قرنطینه کامل موجب کاهش فعالیتهای روزمره، محدودیتهای سفر و عبور و مرور و کاهش روابط اجتماعی و بروز مشکلات شغلی و مالی شد. این امر ترس از بیماری، ترس از مرگ، بروز افکار منفی، ایجاد شایعات و دهها پیامد دیگر سلامت روان جامعه را تهدید کرده است.
وی با بیان اینکه سلامت از نظر ما چهار بعدی است. سلامت معنوی، سلامت جسمی، سلامت اجتماعی وسلامت روانی، اضافه کرد: متأسفانه بحران کرونا که همراه خود بحرانهای دیگر، چون بحران دانش، بحران زندگی دیجیتالی و بحران معیشت را داشته است؛ سلامت را در ابعاد مختلف تحت تأثیر قرار داده است و برای سلامت روان مشکلاتی ایجاد کرده است.
به گفته وی، براساس اعلام سازمان بهداشت جهانی نرخ شیوع اختلالات روانی در دوران کرونا نسبت به قبل از کرونا ۱۰ درصد افزایش یافته است. وزارت بهداشت قبل از کرونا نرخ اختلالات روانی در ایران را ۲۳/۸ درصد اعلام کرده بود که با این آمار اکنون نرخ شیوع اختلالات روانی میتواند ۳۴/۵ درصد باشد.
رئیس سازمان نظام روان شناسی و مشاوره ادامه داد: بر اساس یافتههای عینی و پژوهشهای ملی و بینالمللی مشکلات واختلالاتی، چون تنهایی، افسردگی، اضطراب، نگرانی، خشم، پرخاشگری، استرس، ترس، وسواس، نا ایمنی روانی، خودکشی و آسیب اجتماعی، چون اعتیاد، فرسودگی شغلی، مهاجرت، هویت ناپایدار مشهود است و همراه آن کاهش کیفیت زندگی، کاهش امید اجتماعی، کاهش نشاط اجتماعی، عدم آرامش روانی، رواج شایعات، کاهش سرمایههای اجتماعی، کاهش کارآمدی فردی، کاهش بهرهوری ملی، کاهش اعتماد ملی و امنیت روان را در پی داشته است، این امر موجب شده سازمان بهداشت جهانی از کشورها بخواهد که برای سلامت روان سرمایه گذاری نمایند.
وی با بیان اینکه تحقیقات و پژوهشهای کشور جملگی ارتباط بین بحران کرونا و اختلالات روانی و آسیبهای اجتماعی-روانی را ثابت کردند، گفت: برای شرایط موجود ضرورت دارد، ستاد ملی برنامه ریزی و برای پیشگیری از سونامی اختلالات روانی و آسیبهای اجتماعی اقدامات لازم انجام دهد در غیر این صورت هزینه این شرایط به مراتب بیشتر از دوران کرونا خواهد بود.
حاتمی برنامه مقابله با عوارض روانی-اجتماعی پیشنهادی سازمان نظام روانشناسی و مشاوره را به شرح بیان کرد:
- در اولین گام: تجربه نگاری، غربالگری و انجام پژوهشهای کاربردی در رأس قرار گیرد.
- در دومین گام: آموزش سواد سلامت روان، سبک زندگی سالم، آموزش مهارت ها، خودمراقبتی
- در سومین گام: توسعه خدمات روان شناسی و مشاوره برای عموم مردم، پیوستهای سلامت روان، مداخله در بحران، بازسازی سوگ کرونا
براساس گزارش روابط عمومی سازمان نظام روان شناسی و مشاوره، وی این را هم گفت: این برنامهها باید بر اساس یک تقسیم کار ملی و با محوریت سازمان نظام روانشناسی و مشاوره و استفاده از تمام سرمایههای اجتماعی کشور خصوصا روان شناسان و مشاوران تحقق یابد.