رویداد۲۴ حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه ایران در گفت‌وگویی تلویزیونی گفت: به نقطه توافق نزدیک شدیم، اما موضوعات اندک و مهم باقی مانده است و آقای مورا قرار است تا ساعتی دیگر وارد تهران شود و آخرین تبادلاتی که صورت گرفته است مورد بررسی قرار می‌گیرد.
وی ادامه داد: زمانیکه در افکار عمومی اینگونه مطرح شد که به دلیل تحولات اوکراین، روسیه توافق را به گروگان گرفته است که این موضوع در فضای مجازی و برخی رسانه‌های متمایل به غربی این موضوع را مطرح می‌کردند که من سریعا با لاوروف تماس گرفته و سپس یک سفر به روسیه رفتم.
وی ادامه داد: آمریکایی‌ها خواستار مذاکره مستقیم بودند و مطرح می‌کردند که می‌خواهیم نشان دهیم که آقای بایدن، حسن نیت دارد. ما هم گفتیم آمریکا اگر حسن نیت دارد، باید تحریم‌ها علیه ایران را لغو کند. ما به دنبال عکس گرفتن نیستیم. به دنبال اقدام عملی هستیم و به واسطه‌ها هم گفتیم.
وزیر امور خارجه تاکید کرد: به نقطه توافق نزدیک شدیم، اما موضوعات اندک و مهم صورت مانده است و آقای مورا قرار است تا ساعتی دیگر وارد تهران شود و آخرین تبادلاتی که صورت گرفته است مورد بررسی قرار می‌گیرد.
وی افزود: برای بخش ضمانت‌ها، بخشی از آن به عهده مجلس است و اگر به توافق برسیم طیق قانون مجلس باید گزارشی به مجلس بدهیم که اکنون برخی از تحریم‌ها برداشته شده است و این گزارش ما است و مجلس باید این موضوع را بررسی کند و در واقع با اجازه مجلس، این خود ضمانت است؛ و برخی از تضمین را در متن، مذاکرات و اسناد داخلی خواهیم گرفت و در مرحله دوم مجلس آن را خواهد داد.
امیرعبداللهیان گفت: در مراحل پایانی مذاکرات، مانع اصلی مذاکرات این است که طرف آمریکایی، زیاده‌خواهی‌هایی را مطرح می‌کنند و حتی برخی از زیاده‌خواهی‌های آن‌ها را به جوزف بورل مطرح کردم و به ایشان گفتم که ما هم می‌توانیم موضوعاتی را مطرح کنیم.
وی تاکید کرد: آن چیزی را که در حال حاضر مذاکرات را به توافق نرسانده است، مسائلی اندک از طرف آمریکایی‌ها است و در برخی از موضوعات چالش‌ها و تفاوت دیدگاه ما وجود دارد و اینکه در مرحله اقدام، باید طرف آمریکایی گام‌هایی بردارد، طرف امریکایی پذیرفته است.
وی ادامه داد: موضوع خارج کردن لیست اشخاص حقیقی و حقوقی از لیست قرمز و از لیست تحریم‌های یکجانبه آمریکایی‌ها، یکی از موضوعات اصلی ما در مذاکرات است. برخی از هلدینگ‌ها و موسسات حکومتی ما قرار دارد و یکی از موضوعات هم سپاه پاسداران است. در موضوع سپاه پاسداران آن چیزی که مهم است اینکه باید جایگاه و نقش سپاه، به عنوان نقش امنیتی و دفاعی ما مورد توجه قرار بگیرد.
وی ادامه داد: مقامات ارشد سپاه همواره به ما یادآوری می‌کنند در راستای منافع ملی کشور، هرچه لازم است انجام بدهید و موضوع سپاه پاسداران را در اولویت خود قرار ندهید و این از خودگذشتگی سپاه پاسداران است، اما بالاخره سپاه از مجموعه‌های اصلی کشور است و زمانی که می‌گوییم که سپاه یعنی حاج قاسم سلیمانی و با وجود اجازه مقامات سپاه، اما این موضوع از موضوعات اصلی ما است.
وزیر خارجه درباره مذاکرات وین اعلام کرد: واقعا ما به دنبال این هستیم که یک توافق خوب، قوی و پایدار در وین حاصل شود. اصلا این طور نیست که ماه‌ها حضور در وین و زحمت همکار خوب آقای دکتر باقری و تیمی از خبرگان وزارت خارجه و همچنین خبرگانی از بخش‌های نفت، بانک مرکزی و اقتصاد و سایر بخش‌های مرتبط در کشور با موضوع مذاکرات وین برای لغو تحریم‌ها ماه‌ها وقت بگذارند و ما به دنبال توافق نباشیم.
وی افزود: هدف ما از حضور در وین برداشتن حداکثری تحریم‌هاست. حتما ما علاقه‌مند هستیم همه تحریم‌هایی که از ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ تاکنون به صورت یکجانبه توسط آمریکایی‌ها به شکلی غیرقانونی و ظالمانه اعمال شده برداشته شود. اما در این مرحله از مذاکرات گفتگو‌ها در چارچوب لغو تحریم‌هایی است که در توافق سال ۲۰۱۵ میلادی حاصل شد که به برجام معروف است.
بیشتر بخوانید: چند نکته درمورد تحریم سپاه و ماجرای مذاکرات احیای برجام
امیرعبداللهیان ادامه داد: در مورد برجام از فردای توافق، حتی همکاران من که نقش فعالی در تدوین آن متن داشتند می‌گفتند که اگر قرار بود این متن یک بار دیگر مورد بازنگری قرار بگیرد، حتما ایراداتی در آن وجود داشت. این دیدگاه وجود دارد که برجام همچنان برای بازگشت کشور به چرخه طبیعی اقتصاد و تجارت مطلوب نیست. هر چند تحریم‌های متنوعی را در حوزه نفت و مشتقات نفتی و پتروشیمی از میان برمی‌دارد، هر چند چرخه مالی را در سیستم بانکداری در اختیار ما قرار می‌دهد که همه ارز‌های متعارف و موجود در سیستم بانکی به استثنای دلار که این هم از ایراداتی است که در برجام در سال ۲۰۱۵ درباره آن توافق حاصل نشد و دلار حذف شده و شاید هم فرصت خوبی را ایجاد کرده که خارج از ارز دلار بتوان اقداماتی را در قبال ارز‌های ملی و ... انجام داد.
رئیس دستگاه دیپلماسی افزود: اینکه ارز‌هایی غیر از دلار بتواند در سیستم بانکی عرضه و چرخش پیدا کند و مهمتر از همه اینکه ما بتوانیم نفت خود را بدون محدودیت در چارچوب توافقات اوپک به فروش برسانیم و پول آن را در سیستم رسمی بانکی دریافت کنیم بدون اینکه کسی مداخله‌ای داشته باشد که این پول را آیا صرف کالا‌های انساندوستانه میکنیم یا کالا‌های اساسی یا نیاز‌هایی که کشور در عرصه‌های مختلف دارد و در عین حال برداشته شدن تحریم فلزات گرانبها، کشتیرانی، بنادر، خرید هواپیما و خرید قطعات هواپیما و بسیاری از حوزه‌های دیگر.
وی بیان کرد:، ولی یک ایرادی در این کار وجود دارد، اینکه ما در قالب برجام از تحریم‌های ثانویه آمریکا صحبت میکنیم و تحریم‌های ثانویه آمریکا برداشته می‌شود. پیشرفت‌های مهمی در این موضوع حاصل می‌شود. پس یک محدودیت اساسی وجود دارد و اینکه مذاکرات ما از دریچه برجام با همه محدودیت‌هایی که دارد انجام می‌شود و روزی که توافق در وین اعلام شود توافق فراتر از برجام نخواهد بود.
وزیر خارجه افزود: البته ما در مذاکرات همچنان تلاش داریم در هر حوزه‌ای که ممکن است آن جایی که در راستای تامین حداکثری حقوق و منافع ملت فراتر از آن حصار‌های برجامی که دور ما کشیده شدند، بتوانیم امتیازاتی را به دست بیاوریم. در حوزه لغو تحریم‌ها، با نواقصی که برجام دارد تا به امروز توانستیم پیشرفت‌های بسیار بزرگی را تا امروز داشته باشیم. طبعا هر مذاکره‌ای وقتی به نقطه پایانی می‌رسد و در نقطه پایانی یک، دو یا چهار پنج موضوع باقی می‌ماند، در میز چانه زنی سیاسی طرف‌ها سخت‌گیری‌های خودشان را دارند و هر طرفی می‌خواهد امتیاز بیشتری را بگیرد. ما امروز در این مسیر هستیم.
وی افزود: اگر آمریکایی‌ها رویکردی واقع بینانه داشته باشند، توافق دستیافتنی است. ما و سه کشور اروپایی در خصوص یک متن به توافق رسیدیم و این متن ما نیازمند یک ویرایش نهایی است.
وزیر خارجه تاکید کرد: چین و روسیه در کنار توافق هستند و به صراحت به لاوروف گفتم که ما منتظر هیچ طرفی نخواهیم ماند، اما باید همه طرف‌های مذاکرات باشند و این موضوع را به صورت علنی در کنفرانس مطبوعاتی اعلام کردیم.
وی ادامه داد: به عنوان مسئول سیاست خارجی به وزرای کشور‌های نزدیک به آمریکا گفتم که در پیام‌هایی که از آمریکا دریافت میکنیم تعارض و تفاوت وجود دارد. ما تا زمانی که تعهد محکمی نگیریم و توافق نکنیم از دستاورد‌های هسته‌ای خود کوتاه نمی‌آییم. اگر می‌خواهید نگرانی‌هایتان درمورد مسایل هسته‌ای برداشته شود باید تحریم‌های ظالمانه را لغو کنید.
وی درمورد رابطه با عربستان گفت: ما اگر بخواهیم گفتگو با عربستان را به مرحله ورود جدید به گفتگو‌ها برسیم باید همه ابعاد مورد توجه قرار بگیرد و اگر شرایط سعودی با این اعدام‌ها در عربستان شکل نگرفته بود شاید برای اولین بار طرف سعودی مایل بود که صحبت کند. ما از بازگشت روابط طبیعی سعودی‌ها با ایران استقبال میکنیم، اما انتظار داریم که عربستان نقش سازنده ایفا کند.
وی درمورد تحولات یمن افزود: برای خاتمه جنگ سعودی‌ها هم از ایران درخواست‌هایی داشتند، اما در نهایت در میز مذاکره، دنبال آن چیزی بود که در جنگ به دست نیاورده است. ما موافق جنگ و گسترش آن در یمن و منطقه نیستیم چراکه تداوم این جنگ، به نفع هیچ کس نیست.
امیرعبداللهیان در مورد سفر اخیر خود به سوریه و لبنان گفت: ما در سوریه در مبارزه با داعش، شهدایی را تقدیم کردیم و در جریان سفر اخیر هم گفت وگ‌های بسیار خوبی در مورد بازسازی سوریه داشتیم. پیشنهاداتی خوبی را به مقامات لبنان داشتیم که میتوان ظرفیت‌های اقتصادی خوبی داشت. در برخی از کشور‌ها مثل سوریه عراق لبنان، بخش خصوصی بسیار مهم است و نقش مهمی در تحولات مثبت ایران شناخته شده است و از همه دست اندرکاران بخش خصوصی تقاضا داریم این موضوع را به دست بگیرند.
وی افزود: پس به طور همزمان دولت جمهوری اسلامی ایران در دولت جدید برنامه ثابت و مشخص بی اثر کردن تحریم‌ها و توسعه پایدار اقتصادی کشور را دنبال می‌کند و همزمان مذاکرات جدی برای لغو تحریم‌ها را. در سال ۱۴۰۱ آنچه از طرف مقام معظم رهبری به عنوان شعار سال مطرح شده مورد توجه جدی ما در دستگاه سیاست خارجی است. طی روز‌های آینده دستیاری در حوزه فناوری و دانش بنیان در وزارت خارجه منصوب خواهیم کرد تا بتوانیم اولا از ظرفیت فراوانی که در این حوزه جوانان کشورمان خلق کرده‌اند در بازارهانی جهانی عرضه کنیم و ثانیا در حوزه علم، فناوری و دانش بنیان از جدیدترین دستاورد‌ها با استفاده از ظرفیت تعاملات خارجی وزارت خارجه برای ارتقای ظرفیت‌های کشور حداکثر بهره برداری را به عمل آوریم. یکی دیگر از وظایف ما در دستگاه سیاست خارجی در راستای شعار سال این است که بتوانیم رونق اقتصادی و سرمایه گذاری در کشور را به سطحی ارتقا دهیم که دستگاه دیپلماسی سهم بزرگی را در ایجاد اشتغال داشته باشد.
به گزارش فارس، رئیس دستگاه دیپلماسی همچنین درباره عضویت دائم ایران در سازمان همکاری شانگ‌های گفت: در سیاست خارجی الگویی را در دولت آقای رئیسی دنبال میکنیم مبتنی بر سیاست خارجی متوازن، دیپلماسی پویا و تعامل هوشمند با همه طرف‌ها، ولی در اولویت‌های سیاست خارجی، همسایگان و نگاه به آسیا جزو اولویت‌های دولت جمهوری اسلامی ایران قرار دارد. در نگاه به آسیا در هفت ماه گذشته گام‌های بسیار مهمی برداشته شده است.
وی ادامه داد: امروز ظرفیت مهمی را با عضویت ایران در شانگ‌های به دست آوردیم و برای تکمیل مراحل عضویت خود در پنج ماه آینده باید پروسه‌ای را طی کنیم. در وزارت خارجه دبیرخانه شانگ‌های را طراحی کردیم که همزمان با شروع سال ۱۴۰۱ این دبیرخانه فعالیت رسمی خودش را آغاز می‌کند در سطح یکی از سفرای وزارت خارجه به عنوان مشاور یا دستیار وزیر و دبیرخانه شانگ‌های فعالیت خود را با شکل جدید و با نظم بهتری ادامه خواهد داد. اوراسیا و اکو دو ظرفیت بزرگ در منطقه ما هستند که در همه این سازوکار‌ها ایران از موقعیت ژئوپلتیک و ژئواکونومیک برخوردار است. در حوزه انرژی و ترانزیت یکی از مراکز مهم هاب در منطقه و در جهان به شمار می‌آید و ایران ظرفیت‌های فراوانی را در این چارچوب در اختیار دارد. نگاه به آسیا با این توجیه که ما خود جزیی از قاره مهم آسیا هستیم و با این رویکرد که قرن فعلی متعلق به آسیاست و شما رویش‌های بزرگ و کنشگران نوظهوری را در عرصه آسیا می‌بینید.
وزیر خارجه بیان کرد: جمهوری اسلامی ایران در حوزه استقلال سیاسی، نه زیر سلطه غرب خواهد رفت نه زیر سلطه شرق. نه ما قمر آمریکا خواهیم شد نه قمر روسیه و نه هیچ قدرت دیگری در جهان. حفظ استقلال سیاسی کشور بر مبنای قانون اساسی و ارزش‌های حاکم بر نظام جمهوری اسلامی ایران، از اصول اساسی است که مدنظرماست. اما آنجایی که منافع ملت و کشور ایجاب کند در راستای تامین حداکثری منافع ملی کشور، تعامل با غرب و تعامل با شرق و همکاری با آن‌ها و همکاری مشترک و دوجانبه و همراه با احترام متقابل در سیاست خارجی متوازن جا و نقش ویژه خود را دارد. از این منظر آسیا، آفریقا، قاره آمریکا و اروپا و همه بخش‌های جهان مورد توجه جدی ماست.