رویداد۲۴ حضور سهامداران در صف‌های طولانی بانک‌ها برای دریافت مبالغ بسیار ناچیز سود با اعتراضات گسترده‌ای از سوی آن‌ها همراه شده و فعالان حاضر در بازار سهام، پرداخت سود از طریق سامانه سجام را تنها راه‌حل رفع این مشکل سهامداران اعلام کرده‌اند.
شرکت‌های بورسی، با برگزاری مجامع عادی سالیانه خود، در مورد میزان تقسیم سود نقدی به ازای هر سهم (سود مجمع) تصمیم گیری می‌کنند؛ سودی که شامل آن دسته از سهامدارانی می‌شود که تا روز مجمع مالک سهام آن شرکت باشند.
شرکت‌های بورسی هم براساس طبق قانون تجارت تا ۸ ماه بعد از برگزاری مجمع سالانه خود فرصت دارند تا سود نقدی را بین سهامداران خود توزیع کنند، اما نحوه پرداخت این سود در سال‌های گذشته به یکی از دغدغه سهامداران تبدیل شده بود؛ زیرا برخی شرکت‌ها از روش‌های سنتی استفاده می‌کردند که سهامداران در این مورد مجبور بودند به بانک مورد نظر آن شرکت مراجعه کرده و گا‌ها با افتتاح حساب، سود خود را دریافت کنند.
سهامداران خرد برای دریافت سود نقدی خود که مبلغ آن ناچیز، اما حق قانونی‌شان بود، از دریافت سود و ایستادن در صف بانک منصرف شده و این سود در شرکت‌ها به صورت رسوب می‌ماند که مبالغ آن سالانه بیش از هزاران میلیارد تومان است.
راه‌اندازی سامانه سجام این مشکل را حل کرده است؛ به طوری که شرکت‌ها می‌توانند بدون به آسانی از طریق این سامانه سود سهام را به حساب سهامداران واریز کنند.
از آنجا که عمده مردم با سرمایه‌های اندک وارد بورس شده‌اند، برای ماندگاری در این بازار باید سود سهام آن‌ها به صورت متمرکز و از طریق شماره شبا بانکی که در سجام اعلام شده، واریز شود تا حقی از کسی ضایع نشود. این موضوع یکی از مطالبات سهامداران است؛ آن هم برای بازاری که امروز حدود ۶۰ میلیون نفر در آن حضور دارند که سرمایه بیشتر این افراد مبالغ خرد و حتی زیر ۲۰ میلیون تومان است.
سود رسوب شده سهامداران، حق الناس است
«مجید عشقی» رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار سال گذشته با اشاره سود رسوب شده سهامداران در شرکت‌های بورسی، آن را حق‌الناس عنوان کرده و گفته بود که این مبالغ باید پرداخت شود.
سال گذشته و در ادامه تلاش‌های انجام شده از سوی مسوولان برای استفاده شرکت‌ها از سجام، رئیس سازمان بورس درباره پرداخت سود شرکت‌ها از طریق سامانه سجام، گفت: حدود ۲۷۰ شرکت، سود سهامداران در سال ۱۴۰۰را از طریق سجام واریز کردند، اما بقیه همکاری نکردند. از این رو با توجه به امکانات موجود و ضمانت‌های اجرایی قطعا با این شرکت‌ها برخورد خواهد شد.
«سید محسن دهنوی» نائب رئیس کمیسیون تلفیق لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ نیز اعلام کرده بود که از شهریور ۱۳۹۹ تا شهریور سال گذشته، ۲۷۲ شرکت از ۴۹۰ شرکت، سود تقسیمی خود را از طریق سجام واریز نکرده بودند و هزاران میلیارد تومان از سود سهامداران خرد در حساب این شرکت‌ها رسوب کرده است.
براساس قانون بودجه ۱۴۰۱، تمامی شرکت‌های بورسی امسال ملزم هستند تا سود سهامداران را از طریق سجام به حساب سهامداران خود واریز کنند. به طوری که سهامداران دیگر مجبور نباشند از این بانک به آن بانک مراجعه کنند بلکه بتوانند به‌صورت متمرکز سود سهام را دریافت کنند.
به دنبال مطرح شدن چنین صحبت‌هایی از سوی مسوولان حاضر در بازار سرمایه، «محسن انصاری مهیاری»، مدیر نظارت بر ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار در نامه‌ای در راستای اجرای قانون بودجه سال ۱۴۰۱، اعلام کرد: تمامی ناشرین ثبت شده نزد سازمان بورس و اوراق بهادار در راستای تسهیل امور سهامداران موظف شدند سود تقسیمی مصوب مجمع عمومی را با همکاری شرکت سپرده‌گذاری مرکزی و تسویه وجوه از طریق سامانه جامع اطلاعات مشتریان (سجام) به سهامداران پرداخت کنند.
با توجه به اعلام چنین خبری، برخی از سهامداران جویای سود‌های رسوب شده‌ای در شرکت‌ها شدند که به دلیل پایین بودن رقم آن و قرار گرفتن در صف‌های طولانی از دریافت چنین سود‌هایی انصراف می‌دادند، این در حالیست که جمع چنین سود‌هایی می‌تواند مبالغی کلان باشد که در حساب شرکت‌ها قرار گرفته است.
سود‌های رسوب شده در حساب شرکت‌ها تحت تاثیر ۲ عامل مختلف
در این خصوص «محسن انصاری مهیاری»، مدیر نظارت بر ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار امروز (چهارشنبه) در گفتگو با خبرنگار اقتصادی ایرنا به جزییات پرداخت سود‌های رسوب شده شرکت‌ها به حساب سهامداران اشاره کرد و افزود: سود‌های رسوب شده در حساب شرکت‌ها ناشی از چند عامل است که باید مورد بررسی قرار بگیرند.
وی گفت: در ابتدا ممکن است سود‌های رسوب شده تحت تاثیر تخلف صورت گرفته از سوی ناشر باشد که اقدام به پرداخت سود شرکت‌ها نکرده است.
انصاری مهیاری عدم وجود شماره حساب معتبر در اختیار ناشران را دیگر عامل سود‌های رسوب شده شرکت‌ها عنوان کرد و اظهارکرد: تحت تاثیر چنین اتفاقی سود به حساب سهامدار پرد اخت شده، اما سود پرداختی به دلیل عدم اعتبار شماره حساب به حساب شرکت برگشت خورده است.
سازمان بورس در حال انجام برنامه‌ریزی‌ها برای تهیه سامانه‌ای معتبر است
انصاری مهیاری به پرداخت سود مجامع شرکت‌ها در سال‌های گذشته تاکید کرد و افزود: سازمان بورس اکنون در حال انجام برنامه‌ریزی جامعی است تا ضمن تهیه سامانه‌ای معتبر، سود‌های سال گذشته شرکت‌ها را از طریق شرکت سپرده‌گذاری به حساب سهامداران واریز کند.
مدیر نظارت بر ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار خاطرنشان کرد: ابلاغیه روز گذشته سازمان بورس نشات گرفته از قانون بودجه امسال بود، براین اساس باید سود مشخص شده شرکت‌ها در مجامع سال ۱۴۰۱ از طریق سامانه سجام به حساب سهامداران پرداخت شود.
وی ادامه داد: با توجه به برنامه‌ریزی‌های انجام شده؛ مشکل پرداخت سود رسوب شده شرکت‌ها از طریق اقداماتی که در دستور کار سازمان بورس است برطرف خواهد شد.
انصاری مهیاری به جریمه در نظر گرفته شده برای ناشران متخلف اشاره کرد و گفت: پیشنهاد لایحه بودجه ۱۴۰۱ این بود تا ناشران متخلف که از پرداخت سود سهامداران از طریق سجام خودداری می‌کنند، متحمل پرداخت سود با ۲۰ درصد جریمه شوند؛ این در حالی است که این جریمه در قانون بودجه با تغییر همراه شد.
سلب صلاحدید اعضای هیات مدیره شرکت‌های متخلف
مدیر نظارت بر ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار افزود: در قانون بودجه اعلام شده تا اگر تخلفی از سوی شرکت‌ها در زمینه پرداخت سود صورت گرفت، اعضای هیات مدیره آن بین ۶ ماه تا ۲ سال سلب صلاحدید شوند.
وی ادامه داد: با توجه به این قانون، سازمان بورس نظارت‌های لازم را در این زمینه انجام خواهد داد و به محض ملاحظه تخلف از سوی شرکت‌ها در سال ۱۴۰۱، مراتب را برای سلب صلاحیت کل اعضای هیات مدیره به قوه قضاییه ابلاغ می‌کند.
انصاری مهیاری افزود: همه ناشران ثبت شده در سازمان بورس باید سود خود را از طریق سامانه سجام به حساب سهامداران پرداخت کنند که در این زمینه سازمان بورس به صورت روزانه نظارت لازم را در این زمینه خواهد داشت.
منبع: نبض بورس