رویداد۲۴ مطمئنا در دنیای پرتلاطم امروزی، یکی از موضوعاتی که می‌تواند جوامع بشری را از اختلافات شخصی و جمعی در امان دارد، «آشنایی با حقوق متقابل افراد با یکدیگر و قانون» است. مهم‌ترین اثر این آشنایی و آگاهی را می‌توان در پیشگیری از وقوع بسیاری از مشکلات حقوقی دانست.
پرداخت بدهی فرد فوت شده
هرگاه کسی فوت می‌کند، ممکن است اموال یا بدهی‌هایی را برای بازماندگان خود بر جای بگذارد. اگر دارایی‌های فرد بیش از بدهی‌هایش باشد که مشکلی نیست و پس از پرداخت بدهی‌هایش، باقی اموال بین ورثه تقسیم می‌شود. اما اگر دارایی‌ها جوابگوی بدهی‌ها نبود، چه کسی مسئول پرداخت بدهی‌های متوفی است؟
زمانی‌که فردی فوت می‌کند، اموالی را از خود به جای گذاشته و این دنیا را ترک می‌کند. به همین جهت به اموال و بدهی‌های باقی‌مانده از متوفی، اصطلاحا ترکه یا ماترک می‌گویند. هرچند با فوت فرد، وراث او مایلند تا هرچه سریع‌تر اموال باقی‌مانده را بین خودشان تقسیم کنند. همچنین هرکدام دوست دارند هرچه سریع‌تر به سهم خودشان برسند اما ورثه، قائم‌مقام متوفی در امور مالی او هستند. از این حیث حق تصرف فوری در ترکه را ندارند. این افراد در آغاز کار، مسئولیت اداره و نگهداری ترکه و پرداخت دیون متوفی و انجام تکالیف قانونی دیگری را به عهده دارند. بعد از انجام این تشریفات، آن‌گاه نوبت به تقسیم ترکه بین ورثه می‌رسد.
در ماده ۸۶۸ قانون مدنی در همین خصوص مقرر شده است: «مالکیت ورثه نسبت به ترکه متوفی مستقر نمی‌شود مگر پس از ادای حقوق و دیونی که به ترکه میت تعلق گرفته است.»
در واقع وقتی انسانی فوت می‌کند، دیون و بدهی او چه بدهی که پرداختش مدت ندارد ( اصطلاحا حال نامیده می شود که باید فورا پرداخت شود) و چه موجل (یعنی دینی که پرداختش مدت‌دار است) باید در اسرع وقت پرداخت شود. نکته‌ای که در خصوص دیون متوفی باید توجه داشت، این موضوع است که هر یک از وراث، مسئول ادای تمام دیون متوفی به نسبت سهم خود خواهند بود و ملزم نیستند چیزی غیر از ترکه (آن‌چه از فرد فوت شده به جامانده است) به طلبکاران بدهند. اگر به مطالبی پیرامون وصیت‌نامه علاقه دارید به مطلب چه وصیت‌نامه‌ای باطل است؟ مراجعه کنید.
اولویت در پرداخت بدهی‌های متوفی
اولین مورد هزینه کفن و دفن خود متوفی است.
دومین مورد مربوط به طلبکاران دارای رهن یا وثیقه از اموال متوفی است که در قانون از آن‌ها با عنوان «طلبکاران با حق رجحان» نامبرده شده است.
سومین مورد پرداخت حقوق و دستمزد افراد در خدمت متوفی است. حقوق خدمه خانه برای مدت سال آخر قبل از فوت. حقوق خدمت‌گذاران بنگاه متوفی برای مدت شش ماه قبل از فوت. همچنین دستمزد کارگرانی که روزانه یا هفتگی مزد می‌گیرند برای مدت سه ماه قبل از فوت جزو دیون فوری است.
چهارمین مورد، طلب اشخاصی است که مال آن‌ها به عنوان ولایت یا قیمومت تحت اداره متوفی بوده نسبت به میزانی که متوفی از جهت ولایت یا قیمومت مدیون شده است.
پس از این موارد، نوبت به طلب پزشک و داروفروش و مطالباتی که به مصرف مداوای متوفی و خانواده‌اش در ظرف سال قبل از فوت رسیده است، می‌رسد.
در آخر نوبت به طلبکاران عادی می‌رسد تا طلب آن‌ها از محل ترکه متوفی پرداخت شود.
منبع: مجله دلتا