رویداد۲۴ روز یکشنبه نمایندگان مجلس شورای اسلامی در حالی دو فوریت طرح شفافیت قوای سه گانه، دستگاه‌های اجرایی و سایر نهادها را به تصویب رساندند که همه اذهان متوجه طرح شفافیت آرای نمایندگان بود. در واقع بسیاری از نمایندگان منتظر بودند تا در اواخر ماه رمضان طرح شفافیت آرا نمایندگان وارد صحن علنی مجلس شود، اما طرح دو فوریتی شفافیت قوای سه گانه، دستگاه‌های اجرایی و سایر نهادها با ۱۹۳ رأی موافق، ۵۳ رأی مخالف و ۱۰ رأی ممتنع از مجموع ۲۶۲ نماینده حاضر در جلسه علنی به تصویب رسید.
نمایندگان موافق این طرح معتقدند که مردم شفافیت را فقط از مجلس نمی‌خواهند و شفافیت باید کامل و جامع باشد؛ و نباید فقط شفافیت را از مجلس مطالبه کرد و باید شفافیت به همه دستگاه‌های اجرایی تسری پیدا کند. قانون برای شفافیت سایر نهادها و دستگاه‌ها داریم و نیازی نیست که قانون دیگری در این زمینه تصویب شود.
این درحالی است که برای بسیاری سوال پیش آمده که آن طرح دیگر چه شد؟ حتی بسیاری نیز با این شیوه مخالفند و معتقدند که نباید به صورت احساسی رأی داد. اما حاجی دلیگانی می‌گوید که تصویب طرح شفافیت قوای سه‌گانه آگاهانه بوده است و گواه این مدعا نیز موافقت دو سوم نمایندگان مجلس است. حتی بسیاری از نمایندگان مجلس وزار را نیز به چالش کشیده‌اند و خواستار شفافیت جلسات و مصوبات هیئت وزیران هستند. میزان یارانه، تعرفه واردات، توزیع بودجه در شهرستان‌ها و مصوبات سفر‌های استانی از جمله مواردی است که در هیئت وزیران در باره آن تصمیم‌گیری می‌شود، اما در حال حاضر این جلسات شفاف نیست.
موافقان این طرح معتقدند که شفافیت نباید فقط مختص مجلس باشد بلکه باید برای همه دستگاه‌ها وجود داشته باشد و چرا دیگر دستگاه‌ها باید از شفافیت فرار کنند؟ وقتی مجمع تشخیص مصلحت نظام درباره واردات خودرو جلساتی را برگزار می‌کند، چرا مردم نباید استدلال اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام در موافقت و یا مخالفت با واردات خودرو را بشنوند؟
مشروح گفت‌وگوی همشهری آنلاین با «حسینعلی حاجی دلیگانی» نماینده شاهین شهر میمه و برخوار و عضو کمیسیون قضایی مجلس در این باره را بخوانید.
چطور شد که با این ضرب‌الاجل طرح شفافیت قوای سه گانه، دستگاه‌های اجرایی و سایر نهادها به تصویب رسید؟
هر قدمی که درباره شفافیت برداشته شود طبیعتا باید مثبت تلقی شود. طرح دو فوریتی شفافیت قوای سه گانه، دستگاه‌های اجرایی و سایر نهادها، با آمار بالایی از سوی نمایندگان امضا شد و رای آورد. در واقع سه قوه و مجمع تشخیص نظام در اموراتی که دارند باید شفاف سازی کنند؛ و در بین مردم و افکار عمومی اطلاع رسانی شود.
بیشتر بخوانید: شفافیت آرای نمایندگان یا فرار از وعده انتخاباتی؟!
طرح شفافیت آرای نمایندگان چه شد؟
اصل شفافیت بحث خوبی است. همچنین همزمان طرح شفافیت آرا نمایندگان هم هنوز در دستور کار است و آن هم از دستور خارج نشده در نوبت طرح قرار دارد، اما برآورد‌ها این است که آن طرح، دو سوم رای را نخواهد آورد. بر اساس آنچه از کف مجلس مشخص است و نظر‌ها را شنیده ام احتمالا طرح شفافیت آرای نمایندگان دیگر رای نخواهد آورد. با رای آوردن این طرح دوفوریتی، به نظر می‌رسد طرح شفافیت آرا تحت الشعاع قرار گیرد و بعید است که آن طرح مورد توجه نمایندگان قرار گیرد. هر چند که به اصلاح آیین نامه نیاز دارد، اما دیگر امیدی به تصویبش نیست. در واقع سال‌های زیادی طرح شفافیت قوای سه گانه، دستگاه‌های اجرایی و سایر نهادها، جزو مطالبات بوده که اکنون به آن پاسخ داده شد.
نظر خود شما چه بود؟
من طرح شفافیت آرای نمایندگان را قوی‌تر می‌دانستم، اما به هر حال طرح دیگری رای آورد.
شما موافق طرح شفافیت قوای سه گانه، دستگاه‌های اجرایی و سایر نهادها هستید؟
من مشکلی با این طرح ندارم، اما آن را کافی نمی‌دانم. درست است که با اجرای این طرح یک قدم به جلو می‌رویم. اما این طرح باید از مجلس شروع می‌شد و بعد از فرهنگسازی و مراحل بعدی به دستگاه‌های اجرایی می‌رسید.
بهتر نبود که نخست طرح شفافیت از مجلس شروع می‌شد بعد به سایر دستگاه‌ها تعمیم داده می‌شد؟
حرف درستی است. ما نیز از ابتدا موافق چنین اقدامی بودیم و معتقد بودیم که وقتی شفافیت از مجلس شروع شود؛ خود به خود فراگیر خواهد شد و در بین همه دستگاه‌ها عمومیت پیدا می‌کند، اما به هر ترتیب دو سوم نمایندگان به آن رای دادند.
برخی نمایندگان معتقدند این تصویب و دادن رای به طرح شفافیت سه قوه حرکت احساسی بوده است، نظر شما چیست؟ این طرح ضمانت اجرایی دارد؟
به نظرم رای‌گیری کاملا آگاهانه صورت گرفته است و دو سوم نمایندگان به آن رای داده‌اند. پس نمی‌تواند حرکتی احساسی باشد. در خصوص ضمانت اجرایی نیز ابتدا بعد از گزارش کمیسیون درباره این طرح، این مسئله طبیعتا تبیین می‌شود.
حال همه نهادها دستگاه‌ها شامل این طرح می‌شوند؟ یعنی آیا علاوه بر قوه سه گانه، نهادهایی، چون صدا و سیما، ستاد اجرایی فرمان امام، بنیاد مستضعفان و... نیز شامل این طرح هستند؟
اکنون و در این مرحله فقط سه قوه و مجمع تشخیص مصلحت نظام شامل طرح شفافیت خواهند شد. البته در مراحل بعدی دستگاه‌های دیگر نیز به این طرح اضافه می‌شوند.
اکنون سه قوه و مجمع تشخیص مصلحت نظام با اجرایی شدن این طرح مشکلی ندارند؟
وقتی این طرح به صورت قانون درآمد و شورای نگهبان تایید کرد لازم الاجرا می‌شود. احتمالا روز سه‌شنبه وارد صحن خواهد شد. ابتدا در مورد کلیات رای‌گیری شده و بعد جزئیات بررسی می‌شود.