رویداد۲۴ گرانی نان و ماکارونی نگرانی زیادی در بین مردم ایجاد کرد، طوری که در روزهای گذشته حتی بسیاری از مردم به فکر خرید بیش از مورد نیاز ماکارونی بوده تا گرانی‌های پیش رو نظام اقتصادی خانواده‌ها را بر هم نزند. اما پس از گفت وگوی تلویزیونی رئیس جمهوری و واریز یارانه های ۳۰۰ و۴۰۰ هزار تومانی گویی بسیاری از نگرانی های طبقات ضعیف جامعه کاسته شد.
آنچه هست دولت و مجلس بر این باورند حذف ارز ترجیحی، به رغم شوک وارده ناشی از آن، نتیجه مثبتی در راستای نظام اقتصادی کشور دارد که در آینده حاصل را خواهیم دید. به گفته جعفر قادری قطعا اگر سهم دولت از محل درآمدهای حاصل نفت هم عرضه شود، باز هم پاسخگوی کمبود بودجه نخواهد بود. قادری معتقد است که برای این کار نیاز است که ارز ترجیحی به شکل دیگری تخصیص داده شود یا در برخی حوزه‌ها حذف شود.
این نماینده مجلس می‌گوید که فشار مجلس هم این بود که برای دارو و نان به‌هیچ وجه یارانه حذف نشود اما دولت اجازه دارد که هم برای دارو هم برای نان مکانیزیم تخصیص ارز ۴هزار و ۲۰۰ تومان را تغییر دهد.
گفت‌وگوی با جعفر قادری، عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس را بخوانید.
حذف ارز ترجیحی با چه برآوردی صورت گرفت و دلایل دولت برای این اقدام چیست؟
در سال گذشته حدود ۱۶ میلیارد دلار ارز ترجیحی توزیع شده که بخشی از این مقدار مربوط به سهم دولت حاصل از صادرات نفت بوده است. بخشی از آن را هم در بازار به نرخ پایین‌تر خریداری کرده است و با نرخ ۴هزار و ۲۰۰ تومان توزیع کرده است. دولت از سال گذشته این موضوع را به مجلس منعکس کرد که با این روال در سال آینده نمی‌تواند، ادامه دهد.
قطعا اگر سهم دولت از محل درآمدهای حاصل نفت هم عرضه شود، باز هم پاسخگوی کمبود بودجه نخواهد بود. برای این کار نیاز است که ارز ترجیحی به شکل دیگری تخصیص داده شود یا در برخی حوزه‌ها حذف شود. به هر حال مجلس برای اینکه دولت بتواند این‌کار را انجام دهد حدود ۲۵۰ هزار میلیارد تومان به دولت اجازه داد که مبالغی را پیش بینی کند و یا به تعبیر دیگر از کل درآمد حاصل از صادرات نفت که ۵۸۰ هزار میلیارد تومان است، ۲۵۰ هزار میلیارد تومان را به‌عنوان یارانه پیش‌بینی کند که بتواند به نوعی ارز ترجیحی را سامان‌دهی کند. فشار مجلس هم این بود که برای دارو و نان به‌هیچ وجه یارانه حذف نشود اما دولت اجازه دارد که هم برای دارو هم برای نان مکانیزیم تخصیص ارز ۴هزار و ۲۰۰ تومان را تغییر دهد.
اکنون با حذف ارز ترجیحی تصمیم دولت برای عرضه نان چیست؟ آیا مردم نان را گران‌تر از گذشته باید بخرند؟ اختلاف بین دولت و مجلس درباره چه مسئله‌ای است؟
از آن جایی که ارز ترجیحی به کارخانجات آرد و واردکنندگان گندم دیگر قرار نیست تخصیص داده شود، بنابراین از این پس گندم با نرخ ارز آزاد وارد می‌شود،کارخانجات آرد هم گندم رابه نرخ آزاد خریداری می‌کنند، و با نرخ آزاد آرد را به تولید کننده می‌دهند.
برای نان سنتی یا معمولی، نانوایی‌ها مجهز به سامانه ارز یارانه می‌شوند. خریداران نا استفاده از کارت یارانه‌ای خود نان را به نرخ گذشته و یارانه‌ای خریداری خواهند کرد و نانوا مابه التفاوت قیمت نان را از دولت یارانه خواهد کرد. بدین شکل برای مردم هیچ تفاوتی نکرده است. ارز ترجیحی تغییر کرده اما نان برای مردم هیچ تغیری نمی‌کند.
از سوی دیگر، دولت و مجلس در مورد حذف ارز ترجیحی در یک مسئله هنوز به نقطه نظر مشترک نرسیده‌اند. دولت معتقد است که برای نان سنتی و نان‌های حجیم و فانتزی و آرد ماکارونی باید ارز ترجیحی حذف شود. اما مجلس نظر دیگری دارد و اعلام کرده که ارز ترجیحی به طور کل برای آرد برداشته نشود. ما معتقدیم برای نان حجیم نیز که بخشی از منبع درآمد قشر کم درآمد است یا آردی که برای ماکارونی برای تولید داخلی اختصاص داده می‌شود نباید به صورت آزاد محاسبه شود باید با قیمت پایین‌تری نسبت به ارز آزاد به واحدهای صنفی و صنعتی داشته باشد.
در صورتی نیز اگر تولیدکنندگان بخواهند از آرد ماکارونی صادراتی تولید کنند، دولت می تواند آرد ارزان‌تر در اختیار بگذارد اما در صورت صادرات ما به التفاوت ارز آزاد و ترجیحی را در قالب عوارض صادراتی مجداد پس بگیرد. حتی در واحدهای بیسکوئیت سازی نیز با این روند پیش رود.
فقط در این قسمت بین مجلس و دولت اختلاف وجود دارد دوستان در مجلس تاکید دارند که قیمت آرد ماکارونی و نان‌های حجیم نباید خیلی اضافه شود. اگر دولت این بخش را اصلاح کند، دیگر اختلافی بین مجلس و دولت باقی نخواهند ماند. در مورد امور دیگر با یکدیگر هم‌راستا هستند.
بیشتر بخوانید: حذف ارز ترجیحی خوب، اما شیوه اجرای آن از سوی دولت رئیسی خیلی بد بود
در مورد دارو هم حاشیه های بسیاری ایجاد شده است. عرضه دارو به شکل خواهد ماند؟ آیا مردم برای تهیه دارو به مشکل می‌خورند و از این پس دارو به قیمت بیشتری عرضه خواهد شد؟
در مورد دارو هم فعلا به همین شکل است. دارو در گذشته با ارز ترجیحی وارد می‌شد، اما اکنون مواد اولیه با ارز آزاد وارد می‌شود. کارخانجات داروسازی دارو را با ارز آزاد تولید می‌کنند. هنوز هم برای تولید دارو برای مصرف داخل و صادرات دارو تصمیمی گرفته نشده است. اما مردم برای تهیه دارو به قیمت سال گذشته باید هزینه کنند، چرا که داروخانه‌ها مابه التفاوت داروها را از دولت می‌گیرند. بنابراین قیمت دارو برای مردم تغییر نمی‌کند اما مکانیزم تخصیص ارز برای دارو و نان تغییر می‌کند.
دولت برای حل مشکلات اقتصادی و حمایت از مردم آیا طرح و برنامه‌ای دارد؟
برای تامین کالاهای اساسی تلاش دولت و مجلس این است که فشاری به مردم نیاورند. برای مثال برای کف مصرف آب، برق وگاز نه نتها قیمت را بالا نبرده‌ایم بلکه برای خانواده‌ها به صورت رایگان نیز اعلام شده است.
وقتی بر اساس الگوی مصرف، استفاده شود هزینه‌ای ندارد. اما برای مصارف بالای الگوی مصرف، حتما باید هزینه‌ای پرداخت شود حتی بیشتر از معمول. ما باید منابع را به بخش‌ها مولد سوق دهیم و ایجاد اشتغال و درآمدزایی کنیم. با توسعه زیرساخت‌ها می توانیم در زمستان و تابستان مشکلات منابع انرژی را حل کنیم. باید برای ظرفیت‌ها فرصتهای سرمایه‌گذاری ایجاد کنیم.
اگر اشتغال و درآمد ایجاد کنیم و در خانواده تعداد افراد شاغل بیشتر شود، افزایش قیمتها برای مردم قابل تحمل است. اگر شغل و زیرساخت ایجاد نکنیم و درآمد بالا نرود، حتی اگر افزایشی هم در قیمت خدمات نداشته باشیم باز هم تحملش برای مردم سخت است. بنابراین ما باید کمک کنیم و مسیر را باز کنیم تا فرصتهای شغلی ایجاد شود و بیکاری کاهش پیدا کند تا از این طریق بتوانیم مشکل جامعه را حل کنیم.
کارت یارانه‌ای یا کوپن؟ مردم از این کارت چگونه استفاده کنند؟ هدف از صدور این کارت چیست؟
دولت و مجلس با هم اتفاق نظر دارند که به جای پرداخت یارانه نقدی، باید برای هدفمندی یارانه‌ها، کارت یارانه‌ای برای خرید کالای اساسی صادر شود. این کارت تنها برای خرید کالا مورد استفاده قرار می‌گیرد و مردم نسبت به نیاز خود کالای مصرفی خود را توسط این کارت تهیه خواهند کرد.
آینده اقتصادی کشور را چگونه پیش‌بینی می‌کنید؟
به آینده خوشبین هستیم. درست است که تورم داریم اما تورم امسال نسبت به سال گذشته خیلی کمتر است. در حقیقت فروش نفت بهتر شده، هم درآمدهایمان بهتر وصول شده و تعاملاتمان با کشورهای همسایه بیشتر شده است. حتی اگر برجام هم به جایی نرسد می‌توانیم از ظرفیت‌های دیگر استفاده کنیم.
دولت در تلاش است تا اختلاف بین ما و عربستان را حل کند و در تعاملات بین المللی حضور پر رنگ‌تری داشته باشد. با آمریکای لاتین و کشورهای برزیل و ونزوئلا ارتباطاتی برای تبادل کالای‌های مورد نیاز بین کشورها برقرار شود. بنابراین باید کمک کنیم که مشکلات حل شود.
یکی از اقدامات مهم دولت، تحت پوشش قرار دادن، ۶ میلیون جامانده از پوشش بیمه درمانی بوده است که اکنون همگی تحت پوشش بیمه خدمات درمانی هستند. برای ثبات انرژی‌های مصرفی تلاش‌های زیادی شده است. و سعی داریم مشکلات آبی را پشت سربگذاریم.