سریال جیران، سریال جدید حسن فتحی، دومین تجربه این کارگردان در شبکه نمایش خانگی است. تجربه قبلی حسن فتحی، سریال پرطرفدار و محبوب شهرزاد بود که رکوردهای زیادی را شکست و به عنوان یکی از پرمخاطبترین سریالهای شبکه نمایش خانگی شناخته شد که آبروی از دست رفته این شبکه را احیا کرد. در حالی که اتفاقات سریال شهرزاد در دوران پیش از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ و دوران نخست وزیری، دکتر محمد مصدق میگذشت، وقایع سریال جیران در دوران زمامداری ناصرالدین شاه قاجار و حواشی حکومت او میگذرد.
ماجراهای سریال جیران از آشنایی ناصرالدین شاه قاجار با دختری به نام جیران، همسر موقت و مورد علاقه اش شروع میشود. جیران با نام اصلی خدیجه خانم تجریشی ملقب به فروغ السلطنه، روستازادهای بود که در ده تجریش سکونت داشت و پدر او یک نجار ساده بود، که ناصرالدین شاه را در نگاه اول دلباخته خودش کرد. ناصرالدین شاه پس از آنکه عاشق دختر تجریشی شد، به سبب چشمان درشت او لقب جیران (به معنای غزال در زبان ترکی) را به او اهدا کرد.
جیران خاتون علاوه بر زیبایی خیره کننده، جسارت و جذبه تحسین برانگیزی داشت. او علاقه زایدالوصفی به شکار و اسب سواری نیز داشت که از علایق مشترک او با شاه بود و با ناصرالدین شاه به شکار سلطنتی میرفت. رفتارهای جسورانه و دوری جیران خاتون از آن حجب و حیای سایر زنان حرمسرای ناصری، رفته رفته او را به سوگلی ناصرالدین شاه تبدیل کرد. شاه ایران پس از گذشت زمان و بارداری جیران، او را به عقد دائم خود در آورد. جیران پس از اینکه توانست قدرت خود را در حرمسرای شاه تثبیت کند، نفوذ و قدرت خود را علاوه بر شاه متوجه درباریان نیز کرد.
از نفوذ جیران خاتون در تصمیمات شاه بسیار گفته اند. چنانچه ناصرالدین شاه علیرغم عرف شاهان قاجار فرزند جیران محمد قاسم میرزا ملقب به امیرنظام را ابتدا به عنوان فرماندهی کل قشون ایران و سپس عنوان ولیعهد و جانشین خودبرگزید. این ماجرا در حالی بود که جیران خاتون هیچ تباری از ایل قاجار نداشت، اما امیرنظام تنها ۶ سال زندگی کرد و به طرز مشکوکی که علت آن نامشخص ماند، درگذشت تا ناصرالدین شاه قاجار دوباره برای از دست دادن فرزند محبوبش، ضبه شدت مغموم شود.
فرزندان دیگر جیران خاتون نیز سرنوشت مشابهی برایشان رقم خورد. تمامی فرزندان جیران (چهار فرزند) در سنین خردسالی از دنیا رفتند. خود جیران خاتون نیز به بیماری سل مبتلا شد و پس از مرارتهای بسیار و بیماری سخت در حالی که ناصرالدین شاه مدتها خودش بر بالینش حاضر میشد و به او دوا میخوراند، از دنیا رفت. مرگ جیران، ناصرالدین شاه قاجار را به شدت اندوهگین و افسرده کرد. به گونهای که ناصرالدین شاه در تمام ۳۰ سالی که پس از جیران زندگی کرد او را از یاد نبرد و مدام در حال مستی و بد خلقی بود. حتی گفته اند که ناصرالدین شاه نقاشی سیاه قلمی از جیران کشیده بود که همیشه به وقت دلتنگی به آن خیره میشد. برخی منابع نیز عنوان کرده اند ناصرالدین شاه قاجار پس از آنکه به ضرب گلوله میرزا رضا کرمانی در حرم شاه عبدالعظیم از پا در میآمد، کشان کشان خود را به آرامگاه جیران رساند تا در کنار همسر محبوبش از نیا برود.
نویسنده و کارگردان سریال جیران عنوان کرده اند، داستان سریال جدید حسن فتحی، روایتی پر فراز و نشیب است که برخی وقایع و شخصیتهای خیالی برای جذابیت فیلمنامه نیز در آن نقش خواهند داشت. گفته میشود علاوه بر شخصیت جیران، شخصیتهای واقعی زیاد دیگری نیز در پیشبرد قصه سریال جیران نقش آفرینی کرده اند.
به گفته حسن فتحی، ناصرالدین شاه قاجار، جیران خاتون، میرزا آقاخان نوری (صدراعظم ایران بعد از امیرکبیر)، ملک جهان خانم، مهد علیای ایران (مادر ناصرالدین شاه)، ملک زاده (خواهر ناصرالدین شاه)، همسر امیر کبیر، گلین همسر اول ناصرالدین، ملکه ایران، دیگر همسران ناصرالدین شاه اعم از همسران صیغهای او و بسیاری دیگر از شخصیتهای سریال جیران شخصیتهای واقعی این سریال هستند.
احسان جوانمرد، نویسنده سریال جیران، در ابتدا فیلمنامه سریال را در سال ۹۱ نگارش کرده بود. احسان جوانمرد که به خصوص با نوشتن فیلمنامه سریال «بانوی عمارت» که در زمان سلسه قاجار بود توانست در سال ۱۳۹۸ موفقیت زیادی به دست آورد. فیلمنامه سریال جیران در سال ۹۷ به اسماعیل عفیفه، تهیه کننده سریال جریان و حسن فتحی، کارگردان فیلم نشان داده شد، که مورد توجه این دو قرار گرفت. پس از طی شدن مراحل پیش تولید نهایتا فیلمبرداری سریال جیران از اواسط سال ۹۹ آغاز شد.
در حالی که این روزها بیش از ۲۰ سریال نمایش خانگی در حال آغاز تولید و حتی پایان فیلمبرداری و یا طی کردن آخرین مراحل فنی هستند؛ حضور همایون شجریان هم در سریال نمایش خانگی «جیران» به عنوان خواننده تیتراژ جالب توجه است. این درحالی است که در ساخته قبلی حسن فتحی که سریال محبوب شهرزاد بود خواننده اصلی فیلم محسن چاوشی بود که آهنگهای این هنرمند در آ سریال بسیار مورد توجه مخاطبان قرار گرفت، باید دید که همایون شجریان میتواند به میزان محبوبیت محسن چاوشی در سریال شهرزاد حسن فتحی برسد یا خیر.
الهام نامی به عنوان یکی از زنان عقدی ناصرالدین شاه در سریال جریان ایفای نقش کرده است، او در نقش (شکوه السلطنه) و همسر عقدی سوم ناصرالدین شاه و دختر عموی همسر دوم پادشاه در این سریال حضور دارد و اولین تصویر از حضور او در این سریال به صورت رسمی از طرف فیلیمو منتشر شد.
شکوه السلطنه مادر مظفرالدین شاه قاجار نقش کلیدی در فیلمنامه سریال جیران دارد به گونهای که در ابتدای فیلم مخاطب سریال، بیشتر توجهش به جیران خاتون است، اما رفته رفته نقش شکوه السلطنه و قدرت او در حرمسرای ناصری بیشتر میشود و تمرکز فیلم بر روی نقش کلیدی او افزایش پیدا میکند.