رویداد۲۴ مرتضی مکی در گفتگو با خبرنگار ایلنا، در ارزیابی رویکرد ایالات متحده به موضوع تحریم ایران در ماه‌های اخیر، همچنین تحریم برخی شرکت‌های صوری ایرانی در هفته گذشته و در پاسخ به این سوال که از ابتدای آغاز به کار دولت بایدن، ایالات متحده با چشم بستن بر برخی اقدامات تهران در حوزه دور زدن تحریم، علیرغم اینکه اسما همچنان به اتخاذ سیاست فشار حداکثری ادامه داد، اما فضا را برای فروش نفت ایران نیز تا حدودی باز کرد، اما اکنون گویا افق دست یابی به توافق وین برای آمریکا نیز دور از دسترس به نظر می‌رسد، آیا رویکرد واشنگتن در قبال ایران دستخوش تغییر خواهد شد، گفت: نگاهی به روند رفتار‌های آمریکا در طول یکسالی که آقای جو بایدن روی کار است، نشان می‌دهد که آمریکایی‌ها با توجه به چشم‌انداز و افقی که از مذاکرات احیای برجام داشتند، مواضع خودشان را در همین چهارچوب در قبال ایران اعمال کردند و با چراغ سبز واشنگتن توانستیم با سهولت بیشتری نفت خودمان را مخصوصا به چین صادر کنیم و همانطور که شاهد بودید مقامات در برخی موارد گفتند فروش نفت به پیش از امضای برجام بازگشته است. در بخش‌های دیگر اقتصادی نیز تا حدودی این انعطاف دیده می‌شود.
وی ادامه داد:، اما از آنجایی که مذاکرات احیای برجام طولانی شد، کاخ سفید نیز مواضع خودش را در چهارچوب همین مساله تغییر داد تا با این تغییر رویه نشان دهد که اگر مذاکرات نتیجه‌ای به همراه نداشته باشد دیگر چشم بر این روند دور زدن تحریم نخواهد بست و ما در هفته‌های اخیر شاهد هستیم که با توجه به افزایش تنش میان تهران و واشنگتن پیرامون موضوع برجام، آمریکایی‌ها تحریم‌های جدیدی را علیه جمهوری اسلامی ایران اعمال کردند و این شرایط در نتیجه تعلیقی است که در مذاکرات احیای برجام ایجاد شده است.
این تحلیلگر مسائل بین‌الملل همچنین در پاسخ به این سوال که تصویب قطعنامه در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی یادآور روز‌هایی است که تصویب نه قطعنامه در شورای حکام در نهایت باعث ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل شد، با توجه به اینکه پیش‌نویس این قطعنامه توسط آمریکا و تروئیکای اروپایی به شورای حکام ارائه شده است، آیا شاهد شکل‌گیری اجماع علیه تهران و تداوم صدور قطعنامه خواهیم بود، گفت: رویکرد دولت‌های اروپایی در مذاکرات احیای برجام با توجه به نوع رفتار‌های دولت آمریکا و ایران تنظیم می‌شود؛ در دوره ترامپ اروپایی‌ها به شدت مخالف و منتقد سیاست آمریکا در بخش‌های مختلف به ویژه خروج یکجانبه از برجام بودند و ما شاهد یک اختلاف‌نظر عمیق میان اروپا و دولت ترامپ در اعمال تحریم‌ها علیه ایران بودیم. درست است که اروپایی‌ها از نظر اقتصادی نتوانستند مقاومتی در قبال این خروج داشته باشند و بسیاری از شرکت‌های اروپایی خاک ایران را ترک کردند، اما در بعد سیاسی این ایستادگی را در قبال واشنگتن نشان داده و با ترامپ همراهی نکردند.
بیشتر بخوانید: امیرعبداللهیان و باقری تصمیم گیر نیستند، واسطه حاکمیت در مذاکرات هستند
وی ادامه داد:، اما از زمانی که جو بایدن و دموکرات‌ها دولت را در دست گرفتند، مواضع دولت‌های اروپایی نیز تغییر کرد و به سمت سیاست‌های کاخ سفید نزدیک شد و در موضوع مذاکرات برای احیای برجام با آمریکا همراه شدند. متاسفانه اکنون با توجه به وقفه‌ای که در مذاکرات شکل گرفته است شاهد شکل‌گیری اجماعی میان تروئیکای اروپایی و آمریکا علیه ایران هستیم که حتی در مواردی گفته می‌شود که دولت‌های اروپایی خواهان اتخاذ سیاست‌های به مراتب سخت‌تری علیه ایران هستند و آمریکا این رویکرد را تعدیل می‌کند همانطور که در خصوص قطعنامه شورای حکام نیز این چنین بود و این خبر خوبی برای جمهوری اسلامی ایران نیست.
وی افزود: در این شرایط اگر مذاکرات احیای برجام به بن‌بست برسد، دوران به مراتب سخت‌تری از زمان ترامپ برای ایران آغاز خواهد شد و دیگری شکافی میان اروپا و آمریکا وجود ندارد که مانع از شکل‌گیری فشار مضاعف و صدور قطعنامه علیه ایران شود. در نتیجه اگر مذاکرات وین تا زمان نشست بعدی شورای حکام در همین حالت وقفه باقی بماند، قطعا شاهد صدور قطعنامه‌ای دیگر و در پی آن پیامد‌های ناگواری برای کشور خواهیم بود.
مکی در پایان تاکید کرد: در برهه کنونی اگر تهران بصورت جدی خواهان حصول توافق برای احیای برجام است باید به صورت مستقیم با ایالات متحده وارد مذاکره شود. به نظر می‌رسد این روش روش راحت تری است که اگر بخواهیم امتیازی بگیریم این امتیاز در مذاکره مستقیم به ایران اعطا می‌شود و در این مرحله دیگر اروپا و روسیه و چین واسطه‌های قابل اطمینانی نیستند.