رویداد۲۴ دیاکو حسینی، کارشناس مسائل بین الملل، در گفتگو با خبرنگار سیاسی منیبان درباره وضعیت برجام گفت: من معتقد نیستم که تنها راه کار اقتصاد ایران، برجام است از ابتدا هم این گونه نبود. هدف اصلی برجام از سال اولی که مذاکرات شکل گرفت این بود که پرونده هستهای ایران را از حالت امنیتی خارج کنند و رای صادر شده بین المللی برای ایران را لغو کنند، که این خطرناکترین حالی است که برای هر کشوری یا برای هر پروندهای ممکن است پیش بیاید. خروج از تحریمهای چند جانبه شورای امنیت و اقدامات نظامی در مواقع خاص، در واقع این هدف اصلی بود که به آن هدف رسیده شد.
او افزود: لغو تحریم ها، یک امر ثانوی در برجام بود که این اتفاق در دورهای رخ داد، اما از آن جایی که جنگ طلبان آمریکایی، در دوره ترامپ متوجه کار امنیت زدایی برجام در پرونده ایران شدند، تحریمهایی یک جانبه وضع کردند. اقتصاد ایران با برجام ارتباط مستقیمی ندارد، برجام کمک کرد برای اینکه موانعی که در پیشبرد توسعه اقتصادی ایران وجود دارد و جنبهای خارجی دارد، مانع زدایی شود و برجام غیر امنیتی شود.
بیشتر بخوانید: سخنگوی وزارت خارجه آمریکا: برنامهای برای برگزاری دور جدید مذاکرات با ایران در دوحه نداریم
حسینی تاکید کرد: حتی اگر برجام امروز احیا شود در بهترین حالت موانع ناشی از روابط خارجی را مقداری بر طرف میکند، ولی الزاما معنای آن این نخواهد بود که اقتصاد ایران در جایگاه خود قرار میگیرد و اوضاع اقتصادی میتواند ترقی کند بنابراین من فکر نمیکنم که برجام، چنین خصلتی داشته باشد.
این کارشناس سیاست خارجی با اشاره به نتایج قابل پیش بینی برای پرونده احیای برجام، ادامه داد: فکر نمیکنم که ایران و آمریکا مایل باشند که شکست مذاکرات را اعلام کنند این فقط برای ایران نیست آمریکا هم همین حالت را دارد برای اینکه وقتی چنین شکست بزرگی اعلام میشود گزینههای جایگزینی باید به میان بیاید و این گزینهها نمیتواند، چیزی به جز افزایش تنش باشد، چه از طریق اعمال تحریم ها، یا قطع نامه شورای امنیت یا گسترش تحریمهای آمریکا و چه از طرف ایران هم سرعت دادن به برنامههای هستهای که باعث تشدید تنش خواهد شد و میتواند عواقبی داشته باشد که قابل پیش بینی نیست؛ بنابراین آمریکا هم مایل به این موضوع نیست که امروز اولویت خود را بر روی مهار چین گذاشته و در اروپا با روسیه، درگیر منازعات دیگری است.
او تاکید کرد: طرفین این اراده را دارند که توافق را احیا کنند و به آن برگردند، اما طبیعی است که هر دو طرف بخواهند که در مذاکرات داخلی و خارجی خود بیشترین امتیاز را دریافت کنند، کمترین امتیاز را به طرف مقابل بسپارند. برای ایران این موضوع مهم بوده است نه بخاطر خروج ترامپ از برجام که البته در دورهای خود اوباما هم از عدم اجرای کامل برجام ناراضی بود؛ بنابراین به دنبال اطمینانهایی است که به ایران خیال راحت بدهد.
حسینی افزود: طبیعی است که ایران به خواسته خود اصرار میکند و قابل درک است که دولت بایدن هر روز که به انتخابات نزدیک میشود، توان خود را از دست میدهد، ولی این توافق امکان پذیر و شدنی است هر چند با گذشت زمان، فرصت محدودتر میشود و امکان موفقیت مذاکرات کمتر میشود. در عین حال با توجه به نیاز طرفین به برجام و فقدان جایگزینهای معتبر، امکان دسترسی به توافق وجود دارد و ممکن است ما در هفتههای آینده شاهد چنین توافقی باشیم.
این کارشناس در پایان گفت: تیمی که امروز مذاکره را دنبال میکند، نارساییهای چشم گیری دارد و هنوز مشخص نیست چقدر در احیای برجام مصمم هستیم، یک شکل سردرگمی و ضعیف، درباره ارتباط با افکار عمومی در تیم دولت رئیسی وجود دارد. مردم حق دارند در جریان روند مذاکرات قرار بگیرند، اما عملا شاهد چنین اتفاقی نیستیم و این موضوع حتما به شیوه مذاکرات ضرر خواهد زد. اگر بخواهیم یک سال اول دولت روحانی را با یک سال اول دولت سیزدهم در ارتباط با مذاکرات و دیپلماسی مقایسه کنیم این مجموعه جدید، ضعیف عمل کرده اند مگر، شاهد بهبود در آینده باشیم و به آن مسیر مطلوب و شایسته برسیم.