رویداد۲۴ مریم بهنام راد- افزایش افسارگسیخته نرخ اجاره‌بها تبعات سنگینی برای شهرنشینان و محیط شهری دارد. یکی از این پیامدها خانه های اشتراکی جهت اجاره نشینی است.تعداد این خانه‌های اشتراکی به سرعت در حال افزایش است و تقاضا برای هم‌خانه شدن به منظور کاهش هزینه‌ها نیز شدت گرفته‌است.
تهران نزدیک به ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار واحد مسکونی دارد و حدود ۹ تا ۱۰ میلیون نفر نیز جمعیت دارد که با توجه به دو دهه نرخ رشد جمعیت پایین‌تر از نرخ رشد طبیعی در محدوده شهری تهران بیانگر این موضوع است که تهران دیگرجای برای مهاجران مردم ازشهر‌ها و روستا‌ها نیست و به جای شهر مهاجرپذیر یک شهر مهاجرفرست شده است.
با این حساب نرخ تورم کرایه خانه‌ها در شهر تهران به گونه‌ای رشد کرده که حتی خانوار‌هایی که سال‌های گذشته به این شهر مهاجرت کرده اند امروز به دلیل عدم درآمد کافی در مقایسه با رقم‌های اجاره نشینی توان پرداخت اجاره بها ندارند و ناگزیر زندگی در مکان‌هایی را انتخاب می‌کنند که اجاره بهای خیلی پایین تر، اما فاقد استاندارد‌های شهری است.
از اجاره تک اتاق از یک واحد مسکونی تا اسکان در موتورخانه و زیر زمین‌های نمور درمناطق مختلف پایتخت!
با توجه به تغییر در سبک اجاره نشینی حسام عقبایی نایب رئیس اتحادیه مشاوران املاک استان تهران درپاسخ به این سوال که چرا مستاجران به اجاره تک اتاق‌های آپارتمان‌ها در مناطق مختلف شهر تهران روی آورده اند به اقتصاد ۲۴ گفت: همیشه واقعیت‌ها متفاوت‌تر از آمار‌های رسمی اعلام شده از سوی دولت هاست. امروزاجاره نشینی در جامعه به دلیل مشکلات اقتصادی، افزایش مهاجرت روستاییان به شهر‌ها و شهر نشینان شهر‌های کوچک به کلان شهر‌ها در وضعیت خیلی متفاوت‌تر از سال‌های گذشته است.
وی ادامه داد: اجاره تک اتاق در کلان شهری مثل تهران قابل انکار نیست؛ اما میزان این سبک اجاره نشینی حداقل در شهر تهران بسیار کم است.
به گفته عقبایی؛ افرادی خانه‌های خود را به طور مشترک اجاره می‌دهند یعنی یک اتاق از یک خانه، خیلی گسترده نیست. در جنوب تهران خانه‌های قدیمی که آپارتمانی نیستند و دارای چندین اتاق می‌باشند به راحتی هر اتاق یا نهایت دو اتاق به یک خانواده یا حتی افراد مجرد اجاره داده می‌شود و سرویس و آشپزخانه مشترک در حیاط مورد استفاده مستاجران این خانه قرار می‌گیرد.
وی تصریح داشت: حالا موضوع اجاره سالانه اتاق‌های یک واحد آپارتمان شنیده می‌شود. البته این سبک اجاره نشینی آنقدر گسترده نیست، اما به معنی غافل شدن از اصل قضیه نیست. زمانی که اجاره بهای مسکن در شهری مثل تهران با افزایش قیمت افسار گسیخته مواجه می‌شود احتمال هر اتفاقی در نحوه اجاره نشینی دور از انتظار نیست.
نایب رئیس اتحادیه مشاوران املاک استان تهران تأکید داشت: اگر مردم سرپناه، درآمد و قدرت مالی کافی برای اجاره نشینی نداشته باشند و میزان اجاره بهای مسکن را نتوانند تأمین کنند، مجبور به زندگی در هر شرایط و سبکی خواهد شد.
وی تأکید کرد؛ اسکان در موتور خانه ها، زیر زمین خانه‌های مسکونی، حاشیه شهر تهران آن هم در نقاط و جا‌هایی که به هیچ عنوان شرایط زندگی را ندارد، نتیجه معضل اصلی بی تفاوتی به وضعیت مسکن مردم است.
عقبایی ادامه داد: کشور در زمینه تولید و توزیع مصالح ساختمانی و نیروی متخصص و از همه مهمتر زمین جهت ساخت خانه هیچ کمبودی ندارد، اما همچنان مسکن در کشور کم است. از این رو دولت برای اینکه تثبیت، بهبود و ساماندهی وضعیت تأمین سرپناه مردم به ویژه مستأجران باید به دور از هر شعار زدگی و خوش بینی نابجا، مدیریت بازار مسکن تقویت و به روز شود.
به گفته نایب رئیس اتحادیه مشاوران املاک استان تهران، ما فیلیپین نیستیم که آب دریا را خشک و بر روی زمین ساخت و ساز کنیم؛ پس زمین به اندازه کافی هست. مصالح ساختمانی در حال صادرات به سایر کشورهاست؛ نیروی انسانی، مهندس و متخصص بیکار خانه نشین در انتظار چراغ سبز دولت برای حضور در بازار کار، به اندازه نیاز در کشوروجود دارد؛ پس چرا نمی‌توانند مشکلات بازار مسکن را حل کنند؟ پاسخ این سوال عدم مدیریت، برنامه ریزی و چشم انداز در این بازار است.
فاصله زیاد حرف تا عمل تولید واحد استیجاری
نایب رئیس اتحادیه مشاوران املاک استان تهران در خصوص وضعیت قیمت در بازار اجاره می گوید: متأسفانه مردم در بخش مسکن دچار مشکلات زیادی شده اند. به نظر می‌رسد با یک فرمول به ویژه در بحث اجرا نمی‌توان مشکل نرخ تورم اجاره نشینی را برطرف کرد.
وی ادامه داد: سیاست‌های فعلی دولت در بازار اجاره بها تماماً مقطعی، کوتاه مدت و خیلی هم کارآمد اجرایی ندارد. شاید سیاست‌های دولت تا حدی بتواند جلوی افزایش نرخ اجاره بها را بگیرد و اهرم بازدارنده محسوب شود، اما به دلیل وسعت عمق مشکلات در این بازار باید ریشه معضل اصلی پیدا و راهکاری برای از بین بردن اجرا شود.
عقبایی گفت: باید راه‌های منطقی و قابل اجرا همزمان اثرگذاری بالا برای کاهش نرخ تورم در کوتاه مدت و بلند مدت در بازار اجاره بها به کار گرفته شود.
وی به یکی از راهکار‌های اساسی در کاهش تورم اجاره اشاره کرد و گفت: تولید مسکن استیجاری یکی از موضوعی که علاوه بر موافقت ضمنی دولت هشتم تا ۱۳ از مجلس هفتم تا ۱۱ مورد تأیید نمایندگان مجلس قرار گرفته است، اما هنوز یک واحد استیجاری در این مدت ساخته و تحویل اجاره نشینان داده نشده است.
نایب رئیس اتحادیه مشاوران املاک استان تهران تأکید داشت: نبود بازار رقابت یکی از ریشه‌های اساسی در ایجاد تورم اجاره بهاست. تولید خانه‌های استیجاری اهرمی برای تشکیل فضای رقابتی در بازار اجاره بهاست، اما عملیات اجرایی در این بحث همچنان در حد حرف و وعده باقی مانده است.
عقبایی ادامه داد: افزایش تولید مسکن گامی برای تعادل بخشی به بازار اجاره بهاست. قطعاً با همین مسکن‌های موجود در بازار، اجاره نشینان در تهران نمی‌توانند به ثبات قیمتی و منطقی برسند.
وی یادآور شد: کشور فاقد اجاره داری حرفه‌ای است و امروز موجرین تنها همین توده‌های مردمی هستند که یا از سر ناچاری و تقویت اولیه مالی خانواده خود، مسکن شخصی را اجاره می‌دهند و یا یک بخش دیگری از همین مردم جهت سرمایه گذاری و انباشت سرمایه نهایت چند واحد آپارتمان شخصی را اجاره می‌دهند.
عقبایی گفت: مسکن یک مقوله زمان بر است و نیاز به سیاست کارآمد دارد. فعالیت شرکت‌های اجاره داری حرفه‌ای در کشور باعث شکست قیمت اجاره در کشور می‌شود.