رویداد۲۴ سخنگوی وزارت خارجه صبح روز چهارشنبه در نشست رسانه‌ای خود با خبرنگاران داخلی و خارجی که در محل وزارت امور خارجه برگزار شده بود در پاسخ به سوالی در ارتباط با اظهار نظر مقامات آمریکایی در ارتباط با سفر روز گذشته پوتین به تهران و همچنین روابط تهران-مسکو خاطر نشان کرد: روابط ایران و روسیه یک روابط کاملا دوجانبه و بر اساس منافع مشترک است و اساسا ربطی به دولت آمریکا ندارد.
وی با بیان اینکه دو کشور ایران و روسیه بر مبنای مصالح و منافع مشترک دو کشور روابط خود را تعریف کرده‌اند، گفت: روابط ایران و روسیه روابط سازنده برای دو کشور و مثبت برای منطقه است.
وی با تأکید بر اینکه روابط ایران و روسیه در حوزه منطقه‌ای نیز روابط سازنده‌ای است، گفت: اثر این موضوع را در بحث تحقق امنیت در سوریه و مبارزه با تروریسم شاهد هستیم. نقش سازنده‌ای که هیچ گاه از سوی آمریکایی‌ها در منطقه شاهد نبوده‌ایم.
ناصر کنعانی ادامه داد: روابط ایران و روسیه در آینده نیز در همین چارچوب ادامه پیدا می‌کند.
این دیپلمات ارشد کشورمان همچنین در پاسخ به سوال دیگری در ارتباط با حکم دادگاه سوئد علیه حمید نوری شهروند ایرانی و محکوم کردن وی به حبس ابد افزود: همان طور که پیش از این نیز اعلام کردیم ما این دادگاه را یک دادگاه نمایشی می‌دانیم. در این دادگاه نه تنها شاهد نقض حقوق یک شهروند ایرانی بودیم بلکه بیانیه این دادگاه نیز نقض حاکمیت ایران بود و دولت سوئد باید این اشتباه را جبران کند.
وی با بیان اینکه این دادگاه ادعا‌های اعضای یک گروه تروریستی را مبنای اقدام عمل خود علیه یک شهروند ایرانی قرار داده است، افزود: دولت سوئد می‌گوید که ما از این گروه تروریستی حمایت نمی‌کنیم و ما انتظار داریم که دولت سوئد در عمل پایبندی خود را به این موضوع نشان دهند.
کنعانی با تأکید بر اینکه تشکیل چنین دادگاهی نادرست و غلط در جهت تطهیر یک سازمان تروریستی بود که دست او به خون هزاران شهروند ایرانی آلوده است، افزود: قبل از صدور حکم شاهد سه دور گفتگو بین وزرای خارجه ایران و سوئد بودیم و چندین بار نیز در غیاب سفیر سوئد در تهران کاردار این کشور در تهران به وزارت خارجه دعوت شد.
سخنگوی وزارت خارجه افزود: بعد از صدور حکم نیز گفت‌وگوی تلفنی بین وزرای خارجه دو کشور صورت گرفت. ما یادداشت اعتراضی به دولت سوئد در این زمینه ارائه کردیم. سفیر ما در سوئد با مقامات وزارت خارجه این کشور دیدار کرد و اعتراض ایران را نسبت به این حکم اعلام کرد و ما برای گام‌های بعد نیز جهت پیگیری این شهروند ایرانی بررسی‌های لازم انجام می‌شود.
وی در ادامه در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه وزیر خارجه عربستان به تازگی در مصاحبه با سی‌ان‌ان اعلام کرده که کشور‌های شورای همکاری خلیج فارس به دنبال گسترش روابط با ایران هستند و اینکه آیا این موضوع شامل بحرین نیز می‌شود با توجه به اینکه چندین سال است روابط ایران و بحرین قطع شده است، گفت: باید از سوی دولت عربستان منتظر پاسخ این موضوع باشیم، ولی آنچه که مربوط به ایران است براساس آنچه که بار‌ها گفته‌ایم این است که ما براساس سیاست همسایگی به دنبال توسعه روابط با کشور‌های عربی و اسلامی در منطقه هستیم. در دولت سیزدهم نیز گسترش روابط با کشور‌های منطقه، همسایه و اسلامی و عربی و منطقه آسیا و شرق از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در این سیاست گسترش روابط با کشور‌های حوزه پیرامونی از جمله حوزه خلیج فارس نیز از موضوعات مهم برای ایران است و ما همواره دست دوستی خود را برای گسترش تعاملات با این کشور‌ها دراز کرده‌ایم و بار‌ها تأکید کرده ایم که اگر سوءتفاهمی وجود دارد باید براساس گفتگو‌های مشترک حل شود. این منطقه خانه مشترک ما است و اگر اختلافی وجود دارد باید در چارچوب گفتگو‌های داخلی حل و فصل شود و مداخلات کشور‌های بیگانه در امور منطقه کمکی به حل و فصل موضوعات نمی‌کند.
کنعانی با بیان اینکه از اظهار نظر مثبت کشور‌های منطقه از جمله عربستان برای گسترش روابط با ایران استقبال می‌کنیم و با دیدگاه مثبت به این اظهار نظر‌ها توجه و نگاه می‌کنیم، افزود: در همین چارچوب منتظر اقدام عملی این کشور‌ها برای گسترس روابط هستیم.
وی در همین ارتباط ادامه داد: در سایه گسترش و بهبود مناسبات ایران با عربستان سعودی احتمالا می‌توانیم در مناسبات بین ایران و بحرین نیز شاهد اقدامات مثبتی باشیم. ایران از ثبات و امنیت در تمام کشور‌های منطقه حمایت می‌کند ودر همین چارچوب نیز معتقدیم که باید صدای ملت‌ها نیز شنیده شود.
سخنگوی وزارت خارجه کشورمان در ادامه گفت‌وگوی خود با خبرنگاران در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا در جریان سفر روز گذشته پوتین رئیس جمهور روسیه به تهران برای شرکت در نشست آستانه موضوع گسترش همکاری‌های نظامی بین دو کشور ایران و روسیه در جریان رایزنی‌هایی که صورت گرفت مورد بحث و بررسی قرار گرفت یا نه، گفت: همان طور که پیش از این گفتم نشست روز گذشته متمرکز بر موضوع سوریه و فرمت آستانه بود، اما به طور طبیعی در چارچوب روابط دوجانبه آقای پوتین در این سفر با مقام معظم رهبری و رئیس جمهور نیز دیدار و رایزنی کردند و در این دیدار‌ها مسائل مختلف در سطوح مختلف مورد بررسی قرار گرفت. حوزه‌های همکاری‌های دو کشور متنوع و متکثر است. ایران و روسیه بر مبنای هدف‌گذاری دو کشور و اراده مقامات عالی دو کشور برای گسترش روابط به دنبال تنظیم یک نقشه راه در ارتباط با همکاری‌های دو کشور در چارچوب مناسبات بلندمدت هستند. در همین چارچوب پیش‌نویس سند همکاری‌های جامع بین دو کشور تبادل شده است و مذاکرات برای نهایی کردن این پیش‌نویس بین مقامات دو کشور در حال انجام است و پیش‌بینی می‌شود که این پیش‌نویس در جریان روند مذاکرات بین مقامات دو کشور به نتیجه برسد و ما شاهد تدوین یک نقشه راه برای همکاری‌های دو کشور در چارچوب بلندمدت باشیم.
سخنگوی وزارت خارجه همچنین در این نشست در پاسخ به سوال دیگری در مورد روابط ایران و ترکیه با تأکید بر عزم دو کشور برای گسترش روابط تأکید کرد: روابط ایران و ترکیه علیه منافع هیچ کشوری در منطقه نیست.
کنعانی همچنین در پاسخ به سوال دیگری در ارتباط با این موضوع که مقامات آمریکایی اظهار کرده‌اند که ایران اخیرا در جریان حمله روسیه به اوکراین پهپاد‌هایی در اختیار روسیه قرار داده و تأکید آن‌ها مبنی بر اینکه اگر چنین امر اثبات شود ایران در این زمینه مجازات خواهد شد، با رد اظهارنظر‌های مقامات آمریکایی گفت: همان طور که پیش از این نیز گفته‌ام آمریکایی‌ها با این گونه اظهارات نادرست در حال فرافکنی هستند. آن‌ها با اظهارات سیاسی و با دامن زدن به موضوعات دروغین به دنبال ایجاد حاشیه هستند.
وی ادامه داد: آمریکایی‌ها اگر واقعا علاقه‌مند به ایجاد صلح و ثبات در اوکراین هستند حتما می‌توانستند نقش سازنده‌ای برای پیشگیری از این بحران کنونی ایجاد کنند، ولی ما در عمل شاهد ایفای چنین نقشی از سوی آن‌ها نبودیم.
سخنگوی وزارت خارجه در ادامه در پاسخ به سوال ایسنا مبنی بر اینکه آیا در جریان سفر روز گذشته اردوغان رئیس جمهور ترکیه به تهران در ارتباط با موضوع سدسازی از سوی ترکیه و همچنین مسائل زیست محیطی بین وی و مقامات تهران رایزنی و گفت‌وگویی صورت گرفت یا خیر، گفت: ما در مورد مسائل زیست محیطی با کشور‌های منطقه رایزنی و گفتگو داریم و ترکیه نیز یکی از کشور‌های منطقه است. ما گفتگو‌های دوجانبه‌ای پیش از این با مقامات ترکیه در ارتباط با مسائل زیست محیطی و گردوغبار داشته‌ایم و معتقدیم که این موضوع یکی از معضلات منطقه است و باید کشور‌های منطقه با یکدیگر در ارتباط با این پدیده اقلیمی همکاری کنند. برای پیگیری این مسائل اقلیمی و حل آن‌ها نیازمند شکل‌دهی چارچوب‌های فراگیر منطقه‌ای هستیم و باید کشور‌های منطقه در این ارتباط با یکدیگر همکاری جامعی داشته باشند. جمهوری اسلامی ایران در چند ماه گذشته دیپلماسی زیست محیطی خود را فعال کرده و در این زمینه رایزنی و اقداماتی انجام داده است. در همین چارچوب هفته گذشته شاهد اجلاس منطقه‌ای در این زمینه در تهران بودیم. گفتگو‌های خوبی بین مقامات شرکت کننده در این اجلاس صورت گرفت. ایران در این اجلاس پیشنهاد کرد که دبیرخانه منطقه‌ای برای مقابله با پدیده‌های زیست محیطی ایجاد شود و صندوق مالی منطقه‌ای ایجاد شود و در چارچوب همکاری‌های منطقه‌ای برای رفع مسائل زیست محیطی همکاری‌های فراگیر و جامعی بین کشور‌های منطقه انجام شود.
سخنگوی وزارت امور خارجه در ابتدای سخنان خود با بیان این که پس از چندین هفته ترافیک دیپلماتیک در تهران، ایران بار دیگر میزبان نشستی سازنده و روزی درخشان برای دیپلماسی کشور بود، تصریح کرد: تهران به پایتخت دیپلماسی، اتحاد برای صلح و ائتلاف علیه یکجانبه‌گرایی و نظامی‌گری تبدیل شده است.
وی با تاکید بر این که صلح و امنیت به افق تهران بر پایه همگرایی و تفاهم درون منطقه‌ای تنظیم شده است، افزود: دیپلماسی هوشمند، پویا، با نشاط و عمل گرای ایران همه توان خود را برای تثبیت ثبات و امنیت در منطقه و تعمیق دوستی بین کشور‌های همسایه و مسلمان به کار گرفته است.
کنعانی با بیان این که جمهوری اسلامی ایران در مسائل منطقه یک وزنه تعادل است، تاکید کرد: دوران جهان دو قطبی و تک قطبی سپری شده. صاحبان منطقه به نسخه پیچی‌های سودجویانه قدرت‌های فرامنطقه‌ای نیازی ندارند. منطقه ما بیش از آنکه نیازمند ائتلاف‌های پوشالی و سامانه‌های پدافندی ناکارآمد باشد، به سامانه دوستی و همکاری در سایه همسایگی و مکانیزم همکاری امنیت جمعی منطقه‌ای نیاز دارد.
این دیپلمات ارشد ایرانی خاطرنشان کرد: همه ملت‌ها و کشور‌های غرب آسیا و خلیج فارس می‌توانند در چارچوب همکاری جمعی، صلح و ثبات و توسعه را برای ملت‌های منطقه به ارمغان آورند.
کنعانی همچنین در این نشست در پاسخ به سوالی در مورد امضای سند جامع همکاری‌های بلندمدت بین ایران و ترکیه که روز گذشته در حضور روسای جمهور دو کشور، به امضای وزیران امور خارجه ایران و ترکیه رسید نیز با اشاره به سابقه روند تهیه این سند گفت: سابقه توافق دو کشور برای امضاء برنامه جامع همکاری‌های بلند مدت به سفر آبان ماه ۱۴۰۰ وزیر خارجه ترکیه به تهران برمی‌گردد. پیشنهادی از سوی دکتر امیرعبداللهیان مبنی بر تدوین پیش نویس سندی به عنوان نقشه راه توسعه همه جانبه روابط دو کشور به طرف ترکیه‌ای ارائه شده بود.
وی ادامه داد: این پیش نویس در سفر اوایل تیرماه وزیر امور خارجه کشورمان تسلیم همتای ترکیه‌ای وی شد و بعد از مذاکرات میان وزارت خارجه‌های دو کشور نهایی شد.
کنعانی با بیان این که در چارچوب این سند توسعه مناسبات در ابعاد مختلف سیاسی، اقتصادی، تجاری، علمی و فناوری، فرهنگی، حقوقی، قضایی، پارلمانی و حتی همکاری‌های منطقه‌ای و بین‌المللی مورد توجه قرار گرفته و به چشم انداز مشترک همکاری‌های دو کشور در زمینه‌هایی مانند انرژی، کشاورزی، آب و هوا، محیط زیست، حمل و نقل، بهداشت و درمان، گردشگری، ورزش، مبارزه با تروریسم و جرائم سازمان یافته فرامرزی نیز پرداخته شده است، تصریح کرد: مساعی مشترک دو کشور برای تحقق اهداف این سند موجبات جهش چشمگیر مناسبات ایران و ترکیه را فراهم خواهد کرد.
کنعانی در این نشست در پاسخ به سوال دیگری درخصوص ادامه مذاکرات برای رفع تحریم‌ها و نتایج گفت وگوی تلفنی اخیر امیر عبداللهیان و جوزپ بورل مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در این ارتباط تصریح کرد: برخلاف ادعای طرف آمریکایی مبنی بر ناکام بودن مذاکرات دوحه، این مذاکرات راه را برای تداوم گفتگو‌ها میان طرف‌های مختلف توافق هسته‌ای باز گذاشت و مذاکرات خوبی بود.
وی با بیان این که آقای جوزپ بورل با حسن نیت و جدیت پیگیره آماده سازی زمینه برای ادامه مذاکرات در دور بعدی هستند، ادامه داد: طرف ایرانی هم در این زمینه موضوع را با حسن نیت و جدیت دنبال می‌کند. زمینه برای توافق فراهم است و مشکل اساسی برای توافق وجود ندارد، جز اینکه طرف آمریکایی باید تصمیم سیاسی خود را به صراحت و با جدیت اتخاذ کند.
کنعانی خاطر نشان کرد: دولت آمریکا از یک طرف برای بازگشت به توافق ابراز تمایل می‌کند و از سوی دیگر مایل نیست هزینه‌های بازگشت به توافق را بپردازد. به نظر می‌رسد دولت آمریکا نمی‌تواند تصمیم سیاسی مستقلی در این رابطه بگیرد؛ اگر دولت آمریکا به این موضوع از دریچه منافع ملی آمریکا و نه از دریچه منافع رژیم غاصب صهیونیستی نگاه کند، زمینه برای توافق در آینده نزدیک هموار است.
سخنگوی وزارت امور خارجه افزود: ایران نیازمند تضمین جدی، واضح و قابل راستی‌آزمایی برای تامین منافع اقتصادی خود ناشی از احیای برجام است.
سخنگوی وزارت خارجه در ادامه گفت‌وگوی خود با خبرنگاران در پاسخ به سوالی در ارتباط با سفر بایدن به منطقه و نگاه ایران به نتایج این سفر تصریح کرد: معتقدیم دولت آمریکا اگر به واقع خواهان ایجاد ثبات، امنیت و آرامش در منطقه هستند باید از مداخله در امور داخلی کشور‌های منطقه و تلاش برای ایجاد ائتلاف‌های نمادین و ساختگی دست بردارد. کشور‌های منطقه به عنوان صاحبان منطقه که در آن‌جا ساکن هستند منافع و دیدگاه‌های مشترکی دارند و می‌توانند در پرتو نشست‌های منطقه‌ای بهترین شرایط را برای ثبات و امنیت در منطقه ایجاد کنند.
این دیپلمات ارشد کشورمان در ادامه پاسخ به این سوال تصریح کرد: تلاش رژیم صهیونیستی این بود که در قالب سفر رئیس جمهور آمریکا در منطقه یک ائتلاف منطقه‌ای علیه ایران شکل دهد و ارزیابی ما این است که اسرائیل در پیشبرد این تلاش ناکام مانده و دولت آمریکا نیز توفیقی نداشته است.
وی در همین رابطه گفت: پیام‌هایی که از مقامات عربی منطقه به صورت مستقیم و غیرمستقیم دریافت کردیم بیانگر این است که کشور‌های منطقه تمایلی ندارند که در چارچوب سیاست‌های منطقه‌ای آمریکا در مقابل ایران قرار بگیرند.
کنعانی ادامه داد:شرایط خوبی در منطقه است و شرایطی فراهم شده که ما گفتگو‌های جدیدی در خصوص تعمیق همکاری‌های منطقه‌ای داشته باشیم و این گفتگو‌ها را سامان دهیم.
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سوال خبرنگاری مبنی بر اینکه سفیر روسیه در تهران به تازگی در مصاحبه با روزنامه شرق مدعی شده که غرب می‌خواهد همجنس‌گرایی را در ایران ترغیب کند و آیا این گونه اظهار نظر‌ها از سوی سفرای برخی از کشور‌ها از جمله سفیر روسیه در ایران با توجه به اظهارنظر‌های پیشین وی نوعی مداخله در امور داخلی ایران نیست با توجه به اینکه این روز‌ها شاهد برخورد گشت ارشاد با زنان در ایران هستیم و آیا برخورد‌های این چنینی براساس این گونه دخالت‌ها و اظهارنظر‌ها صورت می‌گیرد، تصریح کرد: ما قطعا انتظار نداریم که سفرای محترم خارجی مقیم در تهران در موضوعات و مسائل داخلی ایران اظهار نظر کنند و یا مداخله‌ای داشته باشند. وزارت خارجه حتما نسبت به این گونه موضوعات و مسائل حساسیت دارد و بر مبنای مسئولیت‌ها و وظایف ذاتی خود عمل می‌کند.
وی افزود: ما باید تلاش کنیم که از دامن‌زدن به موضوعاتی که می‌تواند موجب بروز حواشی غیرضروری در مناسبات ما با همسایگان و کشور‌های منطقه شود خودداری کنیم و تلاش کنیم که با نگاه واقع‌بینانه به قضایا نگاه کنیم.
سخنگوی وزارت خارجه خطاب به خبرنگار پرسش‌کننده گفت: من باید اظهارات آقای جاگاریان را دقیق بخوانم و ببینم نظر ایشان چه میزان با آنچه که شما مطرح کردید انطباق دارد و اجازه می‌خواهم که فضای جلسه را تبدیل به قرائت بیانیه سیاسی علیه دیگر کشور‌ها نکنید.
کنعانی همچنین در پاسخ به سوال دیگری در ارتباط با موضوع رفع تحریم‌ها و انتقال پیام بین ایران و آمریکا گفت: مذاکرات برای رفع تحریم‌ها با طرف آمریکایی همان طور که پیش از این نیز گفته‌ایم از طریق اتحادیه اروپا انجام می‌شود و ایران بر مبنای رویکرد خود بعد از خروج آمریکا از برجام هیچ گونه گفت‌وگوی مستقیمی را با دولت آمریکا نداشته و این روند با واسطه اتحادیه اروپا انجام می‌شود.
وی تأکید کرد: طرف مقابل باید به تعهدات خود به طور کامل عمل کند تا ایران بتواند به طور کامل از منافع اقتصادی برجام برخوردار شود.
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ سوالی مبنی بر اینکه در روز جمعه انور قرقاش یک دیپلمات ارشد اماراتی در مصاحبه با رویترز اعلام کرده که این کشور به دنبال اعزام سفیر به ایران است و واکنش ایران به این موضوع چیست، گفت: ما اظهارات مقامات عالی امارات برای اعزام سفیر به ایران را به فال نیک می‌گیریم و نشان دهنده شکل‌گیری فضای مثبت در منطقه تلقی می‌کنیم.
وی در همین ارتباط افزود: روابط ما با امارات متنوع است. دو کشور در حوزه‌های مختلف از جمله مسائل تجاری با یکدیگر همکاری دارند. شرایط جدیدی که در منطقه ایجاد شده باعث شده نه تنها امارات بلکه دیگر کشور‌ها نیز در منطقه این تمایل را داشته باشند که تعاملات ایجابی خود با ایران را تقویت کنند و ایران نیز از چنین روندی استقبال می‌کند.
سخنگوی وزارت خارجه همچنین در پاسخ به سوال دیگری در ارتباط با اینکه آیا الگوی آستانه می‌تواند الگویی برای حل دیگر بحران‌ها در منطقه باشد، اظهار کرد: نشست موفقیت‌آمیز و سازنده دیروز سران سه کشور ضامن روند آستانه، نمونه موفقی از همکاری چند جانبه و دیپلماسی چند جانبه برای حل و فصل اختلافات منطقه‌ای است و توفیق این روند تأثیرات مثبتی بر دیگر موضوعات و همکاری‌ها برای حل مسائل موجود در منطقه خواهد داشت.
وی همچنین اظهار کرد: در ارتباط با تحولات در منطقه قفقاز جنوبی نیز این نگاه مثبت مشترک بین سه کشور وجود دارد و مشورت‌ها و گفتگو‌ها بین کشور‌های منطقه می‌تواند به تثبیت شرایط در منطقه قفقاز جنوبی کمک کند. ایران از روند حل و فصل اختلافات بین آذربایجان و ارمنستان حمایت می‌کند و همواره تلاش داشته که به این روند کمک کند.
وی تصریح کرد: روند آستانه در مورد سوریه تبدیل به یک الگو شده است.
سخنگوی وزارت خارجه همچنین در پاسخ به سوال دیگری در مورد برگزاری دور بعدی مذاکرات ایران و عربستان و احتمال بازگشایی سفارتخانه‌های دو کشور در تهران و ریاض نیز گفت: خوشبختانه شاهد برگزاری پنج دور مذاکرات بین ایران و عربستان در بغداد بوده‌ایم. این مذاکرات مثبت و رو به جلو بوده است. خوشبختانه برادران ما در عراق در این زمینه با حسن نیت و رویکردی سازنده‌اند عمل کرده‌اند و توانسته‌اند نقش بسیار مثبتی در برگزاری این جلسات، ادامه این نشست‌ها و انتقال درست پیام‌ها بین طرفین داشته باشند.
وی ادامه داد: نتایج مذاکرات تا الان به اندازه‌ای دلگرم‌کننده بوده که بتوانیم دور بعدی مذاکرات را در بغداد در سطح مناسبی داشته باشیم و با استفاده از دستاورد‌های گذشته گام رو به جلو برداریم.
کنعانی در همین چارچوب تصریح کرد: فضا مثبت است و امیدواریم به نتیجه جدیدی در روند از سر گیری روابط برسیم و ما در جمهوری اسلامی ایران از هر گامی که کشور‌های منطقه به سمت توسعه مناسبات با تهران بردارند استقبال می‌کنیم.