رویداد۲۴ شادی مکی: این روزها مناقشه بر سر اجباری یا اختیاری بودن حجاب بیش از هر زمان دیگری جامعه را به چالش کشیده است. گروهی بر اجباری بودن حجاب تاکید دارند و آن را امری دینی و قانونی میدانند و گروهی دیگر این موضوع را امری اختیاری میدانند.
منتقدان حجاب اجباری تا کنون دو پویش «نه به حجاب اجباری» و «من محجبه و مخالف گشت ارشاد هستم» را در واکنش به برخوردهای قهرآمیز تشکیل دادهاند و برای نخستین بار حتی محجبهها با حفظ مواضع خود، از حجاب اختیاری دفاع کردند. درباره این پویشها با توران ولیمراد دبیر ائتلاف اسلامی زنان و مدیر شورای همکاریها و شبکه ایران زنان گفتوگو کردهایم.
ولیمراد به رویداد۲۴ میگوید: حجاب اجباری واژه درستی نیست، زیرا حجاب حکم قرآن و نظام هم نظام اسلامی است؛ بنابراین نمیتوان گفت حجاب اجباری مانند آن است که بگویید چراغ قرمز اجباری، قانون قانون است
او میگوید: وقتی قانونی را در یک کشور دارید نمیتوانید بگویید آن قانون در کشور ایجاد نشود، قانونشکنی بشود و کسی هم نگوید چرا قانونشکنی میشود این نگاه از اساس باطل است. هر قانونی که وجود دارد فردی که به خود اجازه قانونشکنی میدهد قاعدتا مجرم حساب میشود و باید پاسخگو باشد. اما نکته اصلی آن است که ما قانونی داریم که دستگاههای آموزشی، فرهنگی و فرهنگساز را مکلف کرده که در این زمینه آموزشهای لازم را ارائه کنند. این دستگاهها شامل آموزش و پرورش، آموزش عالی، صداو سیما، سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه علمیه و ... است که همگی معاونت فرهنگی واحدهای فرهنگی دارند.
بیشتر بخوانید: عیسی زارعپور وزیری که نماد تظاهر شد/ چرا مردم به عکس مصاحبه وزیر ارتباطات با خبرنگار روس واکنش نشان دادند؟
مدیر شورای همکاریها و شبکه ایران زنان با بیان اینکه تمامی این دستگاهها کوتاهی کردهاند و هنوز هم در این حوزه کوتاهی میکنند، میگوید: به عنوان مثال وزارت ارشاد تا کنون در حوزه فرهنگسازی و فرهنگی چه کرده است؟ آموزش و پرورش که فرزندان ما را از ۶ سالگی تحت پوشش دارد چه اقدامی در حوزه حجاب کرده است؟
او میگوید: به نظر من به جای اینکه انگشت اتهام متوجه فردی شود که حجاب را رعایت نمیکند، باید متوجه باشیم که این فرد خودش قربانی است و آموزش درست به او داده نشده و درست تربیت نشده است. مسئولانی که موظف بودند این اقدام آموزشی، تربیتی، فرهنگی را انجام بدهند، اما ندادند مقصران اصلی هستند.
ولیمراد میگوید: امروز به جای اینکه گشت ارشاد سراغ مردم بروند باید مجموعهای که شما میتوانید به آن گشت ارشاد مسئولان بگویید ایجاد شود و به سراغ مسئولان برود تا بررسی کند که چرا به وظایف خود عمل نکردهاند. دو نهاد است که به شدت در این حوزه کوتاهی کردهاند؛ یکی مجلس که همواره از دولت بازخواست نکرده و بر آن نظارت نکرده است دوم رسانهها که سراغ مسئولان نرفتهاند که چرا به وظایف خود عمل نمیکنید.
دبیر ائتلاف اسلامی زنان اظهار میکند: وقتی موضوع زنان مطرح میشود پای معاونت زنان و خانواده رئیس جمهور به میان میآید این معاونت باید دستگاهها را در این حوزه فعال کند. هیچکس به سراغ معاون رئیسجمهور نمیرود که بپرسد چرا کارت را درست انجام نمیدهی لذا دم دستیترین ماجرا میشود گشت ارشاد و مردم.
او در توضیح «لااکراه فیالدین» میگوید: این مساله درباره پذیرش اصل دین است درباره باورها و اعتقادات است. حجاب دو مقوله است یکی مقوله فکری، نظری و عقیدتی که اجبارپذیر نیست، زیرا مربوط به اصل دین است دیگری مقوله قانون است. آنهایی که در مقابل غرب کرنش میکنند، به این نکته توجه نمیکنند رعایت قانون در غرب بسیار مهم است و از کودکی آموزش داده میشود، من تعجب میکنم که همین تفکر غربگرا در ایران مروج قانونشکنی میشود و اسمش را میگذارد نافرمانی مدنی.
به گفته ولیمراد در حجاب موضوع اصلی کرامت انسانی زن است و چون زن به لحاظ جنسی موجودی جذاب است راهبرد قرآن آن است که زن به عنوان انسانی عفیف شناخته شود تا مورد آزار و اذیت قرار نگیرد که این آزار میتواند ابعاد مختلف داشته باشد و ما به آن خشونت علیه زنان میگوییم.
ولیمراد معتقد است عدم رعایت حجاب ترویج نگاه جنسی و ابزاری به زن است که این مساله خلاف بوده و باعث آسیب جدی به زن میشود. به همین دلیل هم مسئولان باید در این حوزه بازخواست شوند. مسئولان ما همواره زنان را خوب، متدین، باوفا و مسئول فرزندآوری و گرم کردن خانه دانستهاند و این را از زن میخواهند، اما این مساله اصولی دارد یعنی اول باید زن را انسان صاحب اختیار و صاحب انتخاب ببینند به این معنا که قانون، فرهنگ و رفتارهای اجتماعی باید بر این اساس بازبینی و بازسازی شود وقتی قوانین را در حوزه زنان مبتنی براینکه زن انسانی کامل و با کرامت است بازسازی نمیکنند خروجی آن همین میشود، وقتی زن را ابزار میبینند نتیجه همین میشود؛ بنابراین مسئولان باید بازخواست شوند و ابزار بازخواست هم رسانهها هستند.
مدیر شورای همکاریها و شبکه ایران زنان همچنین درباره پویش من محجبه و مخالف گشت ارشاد هستم، میگوید: محجبه و مخالف گشت ارشاد هستم حرفی نابخردانه و مغالطه است، فرد محجبه حکم اسلام را قبول دارد، نظام هم جمهوری اسلامی است و نمیتواند حکم اسلام را نادیده بگیرد. کاری ندارم از کجا ریشه گرفته است، اما فردی که مطرح میکند باید مشخص کند که اسلام را قبول دارد یا خیر؟
وی میافزاید: درباره گشت ارشاد ایرادی وجود دارد به این معنا که در خصوص حجاب ۳۰ دستگاه مسئولیت دارند که ۲۹ دستگاه مسئولیتشان آموزشی، تربیت، عقیدتی و فکری است، این دستگاهها کوتاهی کردهاند. گشت ارشاد آخرین حلقه این پیوست است که وظیفه آن صرفا فرهنگسازی نیست بلکه موظف است جلوی قانونشکنی را بگیرد.
ولیمراد در پاسخ به این سوال که آیا به نظر شما وجود تشکیلاتی که نسبت به حجاب زنان برخورد پلیسی انجام دهد موافق هستید یا خیر میگوید: وظیفه نیروی انتظامی آن است که جلوی قانونشکنی را بگیرد و اگر تا کنون چنین کاری نکرده است کوتاهی کرده، مگر میشود در یک کشور برای برخورد با قانون شکن نیروی انتظامی وجود نداشته باشد. عقلا و منطقا باید نیروی انتظامی با قانونشکنی مقابله کند.