رویداد۲۴ جواد مرشدی: «آقازاده»، واژه ای است که از دیرباز در ایران رایج بوده و بردشات مثبتی را در ذهن مخاطب ایجاد می کرد اما چندسالی است که «آقازاده» ، بار معنایی منفی پیدا کرده و حتی برای اتهام و کنایه زدن به دیگران ، مورد استفاده قرار می گیرد.
علت چنین تحولی، ورود گروهی از فرزندان مقامات و انقلابیون به حوزه روابط ناسالم اقتصادی است که ثروت های زیاد و گاه ، افسانه ای را نصیب آنان کرده است .آقازاده ها از نفوذ و اعتبار پدران خویش هم در مرحله دستیابی به رانت ها و هم در گریز از مجازات های سنگین قانونی سوءاستفاده می کنند و برخی از آنان با راه انداختن زندگی لاکچری به سبک غربی و نمایش اموال و خوشگذرانی های عجیب و عریب خود در شبکه های اجتماعی ، روان جمعی و فردی ایرانیان اسیر تامین معیشت روزانه را زخمی می کنند.
دراین میان ، برخی معتقدند ، همه آقازاده ها آلوده نیستند و خطای آلوده هارا نباید به پای پدران شان و نظام نوشت اما حتی اینان نیز از گسترش تعداد و عمق فعالیت آقازادگان رانت خوار ، نگرانند و خطرات این پدیده برای حاکمیت و کشور را جدی می دانند.
خبر آنلاین در گفت و گو با ناصر ایمانی فعال سیاسی اصولگرا پدیده آقازادگی و راه های مقابله با آن را بررسی کرده که باهم می خوانیم :
پدیده آقازاده ها در اغلب کشورهای دنیا وجود دارد و کشور ما هم مستثتی از این قاعده نیست،اساسا تعریف شما از آقازاده چیست؟
مسئله پدیده آقازاده ها ، موضوع بسیار مهمی است، آقازاده یعنی فردی بخاطر انتساب پدر و یا قوم و خویش های درجه اول خود، بدون اینکه استحقاق داشته باشد یه منافع قدرت یا ثروت غیر عادی و خارج از روال قانونی می رسد . یعنی استفاده از رانت اینکه پدر در قدرت است و فرزند با استفاده از رانت پدر در مناصب حکومتی می تواند به قدرت ، اطلاعات ارزشمند محرمانه،ثروت و یا یک مسئولیتی خارج از روال برسد.
این تعریف از این جهت است که برخی از بحث های احساساتی نسبت به مسئله آقازادگی از بین برود.یعنی این درست نیست که در جامعه فضایی ایجاد شود که هر کسی که فرزند یک مسئول است به هیچ وجه نباید هیچ شغل و مسئولیتی داشته باشد و در هیچ سازمانی حتی در بخش خصوصی فعالیت نکند .چرا چون اگر باشد می گویند بخاطر انتصاب پدرش است .این حرف منطقی نیست چرا که ممکن است فردی فرزند یک مقام مسئول باشد و خودش بخاطر صلاحیت ها و استعداد هایش مراحل عادی فرد دیگر جامعه را طی کند و به مسئولیت و امکانات مالی برسد.اینها را نباید با هم قاطی کرد ،هر فردی که فرزند مسئولی است و به مناصبی می رسد به این معنا نیست که جتما از رانت پدر استفاده کرده است .اینها را باید از هم تفکیک کرد ،معمولا اینها در جامعه تفکیک نمی شوند.هر آقازاده ای آقازاده نیست.اینطور نیست که بگوییم هرکسی که فرزند مسئولی است آن چیزی که به دست آورده را بخاطر آقازادگی به دست آورده باشد ،باید این موضوع کشف شود.
بعنی معتقدید برخی آقازاده ها با اتکا به قابلیت های فردی و شخصی شان به قدرت و ثروت می رسند ؟
بله قابلت های خودشان هم هست ،ما نمی توانیم یک حکم کلی صادر کنیم و بگوییم همه فرزندان مسئولان باید تا آخر عمر حتی معلم ساده مدرسه هم نباشند.بنابراین تاکید می کنم که این موضوع باید از هم تفکیک شود،نباید در افکار عمومی فضایی را ایجاد کنیم که هر کسی که فرزند مسئولی است به انگ رانت یک نان هم نتواند برای خانه اش بخرد.این مسئله آقازاده ها مختص به ایران نیست ،حتی در کشورهای پیشرفته هم وجود دارد البته با نسبت کمتر.
راه های مقابله با این پدیده چیست؟
ما نباید فضای جامعه را یک فضای احساسی کنیم ،ما باید در افکار عمومی یک تفکیک منطقی برای این موضوع از طریق رسانه ها و فضای مجازی به وجود بیاورم که صرفا فرزند مسئول بودن آقازادگی محسوب نمی شود.مسئله دوم اینکه به لحاظ قانونی باید دقت بیشتری روی رفتار کسانی که فرزندان افراد ذی نفوذ هستند انجام شود ،بطوری که اصلا مانع کارشان نشود و فقط مطالعه بیشتر صورت بگیرد که خدا نکرده از امکانات بیت المال و اموال عمومی، استفاده رانتی و غیرقانونی نکنند و اگر هم می کنند قبل از اینکه بخواهد به مراحل حادتر برسد با تذکر موضوع حل شود . نکته بعد اینکه فرهنگ سازی کنیم ، پدرانی که مسئولیتی دارند و فرزند آنها از رانت استفاده کرده به محض ازاطلاع ، از کار فرزند تبری جویند در نقطه مقابل ، متاسفانه شاهدیم آقازادگانی از رانت پدران شان استفاده کرده اند و بعد از اینکه با آنان برخورد می شود، پدران معمولا می آیند و از فرزندشان دفاع می کنند.
در اغلب کشورهای جهان فرزندان مقامات تحت نظر و رصد نهادهای مسئول هستند تا از قانون شکنی های آنان علیه منافع ملی یا شکار دشمن شدن با اهداف امنیتی پیشگیری کنند
بله ،همانطور که گفتم اینها باید تحت رصد و مراقبت باشند البته نه طوری که مانع زندگی آنها شوند. فقط باید توسط نهادهای ذیربط روی اینها مقداری بررسی شود تا اگر خدای ناکرده مواردی پیش آمد بطور خیلی محرمانه تذکر داده شود ،به نحوی که فرد بتواند زندگی عادی خود را کند.
برنامه سیستم پدافند غیر عامل در مورد حفاظت از اطلاعات طبقه بندی شده مسئولین چیست ،آیا آموزش های لازم را به اینها می دهند ؟
من تاکنون چنین چیزی نشنیده ام ،اگر اینطور نیست آموزش هم می تواند در دستور قرار گیرد که به همه افرادی به نوعی مسئولیت دارند تذکر داده شود .اعم از اینکه در پایتخت باشند یا در سایر شهر ها .باید به آن مقام مسئول تذکر داده شود که به خانواده شان از نظر نوع رفتار ها و سلوک توجه داشته باشند که بخاطر امتیاز اینها سو استفاده نکنند .می شود اینها را آموزش داد و فرهنگ سازی کرد .در نهایت باید این موضوع هم فرهنگ سازی شود که اگر در مراجع ذیربط ثابت شد که یک فرزندی از رانت استفاده کرده است پدر دفاع نکند و تبری بجوید و بگوید من موافق نیستم و جلوی ایشان را می گیرم و مخالفت کند.«آقا»ها نباید از آقازاده های خطاکار خود حمایت کنند