رویداد۲۴ دور تازه مذاکرات رفع تحریمها پس از نزدیک به پنج ماه وقفه، از پنجشنبه سیزدهم مردادماه در پایتخت اتریش آغاز شد و سرانجام بعد ۵ روز مذاکره فشرده میان هیئتهای مذاکرهکننده حاضر در وین، مواضع کشورمان با طرفهای مقابل به اشتراک گذاشته شد. دو طرف مجددا برای بررسی پیشنهادهای طرح شده به کشورهای خود بازگشتند.
موضوعی که باعث شد تا به سراغ محمد مرندی مشاور تیم مذاکرهکننده هستهای، استاد و تحلیلگر مسائل سیاست خارجی برود و درباره این دور از مذاکرات بیشتر جویا شود.
خبرها حاکی از این بود که در این دور از مذاکرات پیشرفتهای خوبی صورت گرفته است. درباره این متن از توافق میتوان صحبت کرد؟
متنی که الان وجود دارد نتیجه ماهها مذاکره و فشار مذاکره کنندگان ایرانی با استفاده از منطق و ابزار و اهرمهای فشار کشور است.
به بیانی دیگر آخرین متنی که الان در پایتختهاست و مورد مطالعه قرار میگیرد تفاوتهای بسیاری با گذشته دارد. در این دور ایران توانست امتیازات بسیاری را چه در مذاکرات وین در اواخر سال گذشته و چه در دوران پس از آن بگیرد.
صحبت از امتیازات اخذ شده توسط ایران شد این امتیازات در چه زمینههایی بوده است؟
ایران در تمام حوزهها توانست پیشرفتهای بسزایی را به دست بیاورد که البته در زمان خود حتما اعلام خواهد شد. خبرنگاران غربی که با من در تعامل بودند، میگفتند بسیاری از نخبگان حکومتی کشورهای غربی و همچنین افراد رسانههای فارسی زبان مستقر در خارج کشور، از روند مذاکرات و امتیازگیری ایران ناراضی بودند.
در این متن عملا طرف غربی میگوید یا ادعا میکند که بیش از این توان عقب نشینی ندارد. حالا مسئولین باید بررسی کنند و ببینند آیا این متن به اندازه کافی تأمین کننده منافع مردم هست یا خیر.
در هر حال، پرونده اتهامات دروغین علیه ایران در آژانس باید حل شود. پرونده اتهامات بی اساسی که شورای حکام با فشار حکومتهای غربی به ایران مطرح میکند، باید کاملا حل بشود تا بتوان توافق هستهای را احیا کرد. اگر این پروندهها بسته نشود آمریکا با استناد بر اتهامات دروغین مجددا ایران را تحت فشار قرار میدهد و عملا نتیجه مذاکرات را از بین میبرد.
برای اینکه ما بتوانیم توافقی را اجرا کنیم باید اول تکلیف این اتهامات دروغین روشن شود
باتوجه به اینکه شورای حکام یک شورای تخصصی و علمی نیست و صرفا یک شورای سیاسی است و اعضای آن نمایندگان کشورها هستند و غربیها در این شورا تسلط بالایی دارد، از همین رو برای اینکه ما بتوانیم توافقی را اجرا کنیم باید اول تکلیف این اتهامات دروغین را روشن کنیم.
فراموش نکنیم که قبل از اجلاس قبلی شورای حکام رئیس آژانس یعنی گروسی به اسرائیل سفر کرد و این سند دیگری است که آژانس سیاسی عمل میکند.
ایران تجربه تلخی از گذشته دارد، زیرا آمریکاییها در زمان اوباما از همان روز اول توافق، تخلف را شروع کردند. ترامپ توافقنامه را پاره کرد و بایدن سیاست ترامپ را دنبال کرد.
آمریکاییها هیچ هزینهای برای این تخلف پرداخت نکردند و صرفا ایران هزینه داد و در حال حاضر ایران میخواهد مطمئن شود که دیگر آمریکا بدون پرداخت هزینه سنگین جایی برای تکرار چنین اقدامی نداشته باشد؛ بنابراین باید متن دقیق بررسی شود. ولی علاوه بر موضوع متن همانطور که گفتم موضوع پرونده ایران در آژانس باید حل شود تا دیگر توافق ایران در آینده مورد تهدید طرف مقابل قرار نگیرد، وگرنه اگر آمریکاییها ابزاری از طریق آژانس داشته باشند در هر زمان که بخواهند میتوانند به ما فشار بیاورند و توافق را زیر پا بگذارند.