رویداد۲۴ بنابراین مرد میتواند بدون اجازه همسر اول ازدواج نماید ولی نمیتواند ثبت محضری نماید که برای ثبت محضری ازدواج دوم یا باید رضایت همسر اول باشد یا رای الزام زوج به ثبت باشد.
مرد میتواند بدون رضایت همسر اول ازدواج اعم از دائم یا موقت نماید اما نمیتواند ازدواج دوم خود را ثبت رسمی محضری نماید، به عبارتی ازدواج شوهر بدون رضایت همسر اول امکان دارد اما امکان ثبت این ازدواج وجود ندارد مضاف بر اینکه وکالت حق طلاق نیز برای زوجه حاصل میگردد. این موضوع استثنائاتی دارد که در ادامه به این موضوع می پردازیم که در چه صورت مرد میتواند بدون اجازه همسر اول، ازدواج خود را نیز ثبت نماید.
همانطور که گفته شد ازدواج مجدد مرد منوط به رضایت همسر اول نیست ولی اگر مردی بدون کسب رضایت همسر اول ازدواج نماید. اولا: اینکه ازدواج دوم خود را نمیتواند ثبت محضری نماید دوما هک برای زن اول شرط وکالت در طلاق به وجود میآید.
مطابق بند دوازدهم شرط مندرج در سند ازدواج چنانچه زوج همسر دیگری بدون رضایت همسر اول اختیار کند یا به تشخیص دادگاه میان همسران خود به عدالت رفتار ننماید، زوجه حق طلاق خواهد داشت و میتواند با انتخاب نوع طلاق خود را مطلقه نماید.
ضمانت اجرای دیگر برای ازدواج مرد بدون رضایت، کیفری است. همانطور که گفتیم مرد میتواند بدون اجازه زن اول اجازه کند ولی نمیتواند ثبت رسمی نماید از طرفی نیز عدم ثبت ازدواج، بر اساس ماده ۴۹ قانون حمایت خانواده جرم است. لذا همسر اول میتواند علیه شوهر شکایت عدم ثبت نکاح نماید که دادگاه با بررسی موضوع حکم به مجازات مرد خواهد داد. این مجازات اصولا جزای نقدی است. لازم به ذکر است عدم ثبت نکاح فقط نسبت به مرد جرم است و اگر تا یکسال ثبت نشود جرم محقق میشود.
بر اساس قانون مردی که با داشتن همسر اول، همسر دوم انتخاب نموده است نمیتواند ازدواج دوم خود را ثبت رسمی نماید اما در دو حالت، مرد میتواند ازدواج دوم را حتی بدون رضایت همسر اول ثبت نماید. راهکار قانونی اول ارائه دادخواست الزام به ثبت ازدواج از طرف همسر دوم به طرفیت مرد است. راهکار قانونی دوم اخذ اجازه ادواج از دادگاهاست.
درصورتیکه همسر اول مرد رضایت به ازدواج مجدد شوهرش داشته باشد یا از ایفای وظایف زناشویی خودداری کند مثلا تمکین ننمایید و زندگی خانوادگی را ترک کند، دادگاه به مرد اجازه ازدواج مجدد را میدهد. مرد برای تجدید فراش باید دادخواستی به طرفیت همسر اول خود تنظیم و در آن خطاب به دادگاه دلایل و علل تقاضای خود را بیان کند.
دادگاه نیز با تعیین وقت رسیدگی یک نسخه از دادخواست را برای همسر اول ارسال میکند تا به آن پاسخ دهد یا برای جلسه دادگاه خود را آماده کند، پس از آن دادگاه با انجام اقدامات ضروری و تحقیق از زن اول و پس از احراز توانایی مالی مرد و اجرای عدالت بین همسران به شوهر اجازه ازدواج مجدد میدهد و چنانچه مرد شرایط و اوضاع مالی مساعدی نداشته باشد و زن نیز حاضر به تمکین و ایفای وظایف زناشویی باشد با درخواست او مخالفت خواهد کرد.
راهکار قانونی دیگری نیز وجود دارد که مرد میتواند بدون اجازه همسر اول هم ازدواج نماید و هم ازدواج دوم را ثبت نماید. بدین صورت که بعد از ازدواج مرد با همسر دوم، همسر دوم دادخواستی علیه مرد با موضوع ثبت ازدواج در یکی از دفتر خدمات قضایی ثبت و به دادگاه خانواده ارجاع میگردد.
دادگاه نیز پس از تعیین وقت رسیدگی و حضور زوجین و احراز رابطه زوجیت، حکم به الزام زوج به ثبت ازدواج همسرش در دفاتر ازدواج میدهد که در صورت عدم حضور مرد، زوجه از طریق نماینده دادگاه میتواند ازدواج خود را در محضر ثبت نموده و سند رسمی ازدواج دریافت نماید.
منبع: مجله دلتا