رویداد۲۴ مهدی توفیقی: سردر باغ ملی شهر تهران، از مهم‌ترین بخش‌های باغ ملی است که هنوز سالم باقی مانده و قدمتی بیشتر از خود باغ ملی دارد. این دروازه از جمله مکان‌هایی در کشور است که هر گردشگری باید یکبار آن را از نزدیک ببیند؛ زیرا این بنای تاریخی و محبوب با معماری خاص و دیدنی اش آدم را به حال و هوای تهران قدیم می‌برد.
به گزارش جامعه ۲۴، این دروازه تاریخی به منظور ورود به میدان مشق در زمان حوکمت فتحعلی شاه قاجار ساخته شد و آن را «دروازه میدان مشق» نامیدند. میدان مشق از وسیع‌ترین میدان‌های نظامی شهر تهران بود که در اختیار قشون شاهنشاهی بود.
پس از ساخت این دروازه طرح برپایی اولین باغ همگانی پایتخت به نام «باغ ملی» در زمین‌های داخلی میدان مشق برنامه‌ریزی شد و پس از به وجود آمدن باغ، این دروازه نامش به سردر باغ ملی تغییر یافت. باغ ملی عمری طولانی نداشت و سریع از بین رفت، ولی همچنان با احداث ساختمان‌های متعددی نظیر کتابخانه ملی، موزه ایران باستان و ساختمان وزارت امور خارجه این سردر را «سردر باغ ملی» می‌نامند. امروزه چیزی از میدان مشق سلسله قاجار باقی نمانده و سردر باغ ملی تنها یادگار آن دوره است.
سردر باغ ملی در خیابان پر ازدحام امام خمینی، با فاصله کمی از میدان توپخانه در ضلع غربی اداره پست و ضلع شرقی وزارت امور خارجه واقع شده است. بهترین وسیله برای بازدید از این مکان، مترو تهران است، برای این منظور کافی است با استفاده از خطوط یک (تجریش-کهریزک) و دو (فرهنگسرا-صادقیه)، در ایستگاه مترو امام خمینی (ره) از قطار پیاده شوید و پس از خروج از ایستگاه مترو، به‌سمت غرب بروید.
با زمانی حدود ۵ دقیقه پیاده روی به سردر باغ ملی خواهید رسید. همچنین می‌توانید از اتوبوس‌هایی که به میدان امام خمینی (ره) و پایانه فیاض‌بخش یا پایانه قورخانه تردد می‌کنند، بهره ببرید. پس از پیاده شدن از اتوبوس، در ایستگاه به سمت شمال بروید تا به خیابان امام خمینی (ره) و سردر باغ ملی برسید.
میدان مشق اثری از سلسله قاجار بود که در آغاز منطقه‌ای نظامی بود و در آن سپاهیان سلسله قاجار تمرین نظامی و مشق جنگ می‌کردند. در واقع اصل واژه «مشق» به‌معنای مارش فرانسوی بود که در زبان فارسی به مشق تبدیل شد.
بعد از کودتای اسفندماه سال ۱۲۹۹ خورشیدی، این قشون نظامی از تهران به خارج از پایتخت نقل مکان کردند و تمرینات خود را در مکانی دیگر انجام می‌دادند و آموزش می‌دیدند. به همین دلیل میدان مشق هیچگونه کاربرد نظامی نداشت و در واقع هیچ استفاده‌ای نداشت، تا اینکه رضا شاه پهلوی که در زمان فتحعلی شاه قاجار، وزیر جنگ کشور بود، دستور ساخت سردر باغ ملی را صادر کرد.
سردر باغ ملی از سال ۱۳۰۱ تا ۱۳۰۴ خورشیدی توسط جعفرخان کاشانی و همکاری آلمانی‌ها، قبل از آغاز جنگ جهانی دوم کارش به پایان رسید. در احداث بنا معماران دیگری چون استاد اسماعیلی برای انجام سفت‌کاری‌ها، استاد کریم منیژه برای ساخت ستون‌ها، استاد خاک نگار مقدم برای ساخت کاشی‌ها و استاد حسین کاشی‌پز برای کاشی‌کاری‌ها، نقش برجسته‌ای داشتند. همچنین سر در باغ ملی در تاریخ ۱۲ مهر ۱۳۷۷ با شماره ۲۱۳۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.
به گزارش جامعه ۲۴، طراحی سردر باغ ملی تهران، ترکیبی از معماری ایرانی و اروپایی است، به خصوص در کاشی‌کاری و کلاه فرنگی دیده می‌شود که این سبک، معماری روز آن دوره بود. شکل اصلی بنای سردر باغ ملی در واقع معماری سردر‌های زمان ناصرالدین شاه را تداعی می‌کند. مصالح به‌کار رفته در بنا از قبیل سنگ، چوب، آجر، آهن و برنز است.
سردر باغ ملی از دو بنای داخلی و بیرونی تشکیل شده است، نمای داخلی تصاویری از جمله نمایه‌های کوروش کبیر، فروهر و مردمان هخامنشی دارد. نمای بیرونی از هشت ستون آجری به‌صورت جفت ساخته شده است که در اطراف ورودی‌های سه‌گانه، نسبت به یکدیگر به‌اندازه یک قطر ستون عقب‌نشینی دارند؛ بدین معنا که در اطراف هر در از چهار ستون، دو عدد از آن‌ها کمی عقب‌تر واقع شده که به‌خاطر سایه و روشنایی نور جلوه‌ای متفاوت و خاص به بنا داده است.
شرق به غرب سردر باغ ملی پهنایی بالغ بر ۲۷ متر دارد که در قدیم به‌دلیل وجود دو اتاق نگهبانی و بازرسی در قسمت غربی و شرقی بیشتر بوده است. با گذشت زمان اتاق نگهبانی غربی به بخشی از ساختمان شرکت نفت ایران و انگلیس تبدیل شد و اتاق شرقی به بنای اداره پست تهران واگذار و بعد‌ها تخریب شد. همچنین ستون‌های نمای بیرونی با نمای داخلی متفاوت هستند و از طرح‌های آن می‌توان به تسخیر تهران در کودتای ۱۲۹۹ اشاره کرد.