آمریکا می‌خواهد به شرایط قبل از برجام برگردیم، ولی هیچ تضمینی ندهد/ غرب معتقد است اعتراضات، ایران را در موضع ضعف قرار می‌دهد

رویداد۲۴ محمد آیتی: حدود یک ماه پیش، اخباری مطرح شد که نشان از حصول طرفین توافق برجام داشت، به‌طوری که این خبر خیلی زود، اثرات خود را در بازار ارز ایران گذاشت، اما با گذشت زمان و منتفی‌شدن توافق، همه چیز به حالت قبل برگشت. حال به نظر می‌رسد رسیدن به توافق سخت‌تر از همیشه شود، مخصوصاً که این موضوع را می‌توان در اظهارنظر برخی مسئولان آمریکایی به وضوح دید.

جلیل رحیمی‌جهان‌آبادی عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در این‌باره به رویداد۲۴ می‌گوید: برجام روند مذاکره و گفت‌وگویی مثبت داشت طی می‌کرد تا اینکه آمریکا خواسته نامعقولی را مطرح کردند. یکی از حرف‌های آن‌ها این بود که ما گفت‌وگو با شما را انجام دادیم و اطلاعیه‌ای هم منتشر خواهد شد، ولی ما کاری به پرونده شما در آژانس نداریم و اگر فردا آژانس گزارش جدیدی را ارائه داد و به تبع آن، پرونده تشکیل شد و تحریم شدید، یک داستان دیگر است.

او می‌گوید: در توافقی که ماه پیش مطرح بود، قرار بر این بود بخشی از تحریم‌ها علیه ایران حذف و بخشی دیگر به بهانه‌های مختلف، حفظ شود. از این‌رو، ایران پذیرفته بود که تحریم‌ها در قالب تحریم‌های برجامی حذف شود و حتی ما به موضوعات دیگر هم ورود پیدا نکنیم.

رحیمی‌جهان‌آبادی در واکنش به اینکه ایران وجود برخی تحریم‌ها را پذیرفته بود به معنی عقب‌نشینی از حرف‌های گذشته مسئولان که گفته بودند باید همه تحریم‌ها یک‌جا برداشته شود، بود؟ گفت: در مذاکرات نمی‌شود شما در یک موضع سفت و سخت بایستید. باید قبول کنیم فضا، فضای بده‌بستان است و باید امتیازی داد تا امتیازی گرفته شود. ایران بر پایه این تامل و نیت که قرار بود مشکل حل شود در مذاکرات برجام همکاری کرد، اما طرف غربی و آمریکا در دو سه مورد حرف‌های نامعقولی می‌زدند؛ مثلاً اینکه آنچه را انجام می‌دهیم مربوط به مذاکرات وین در دوره فعلی است و در آژانس پرونده شما باز است و هر روز امکان گزارش می‌رود. از طرفی می‌گویند هیچ تضمینی هم نمی‌دهیم که فردا از برجام خارج نشویم و هیچ تضمینی هم نمی‌دهیم که فردا هر خارجی که خواست در کشور شما سرمایه‌گذاری کند، سرمایه‌گذاری‌اش تداوم داشته باشد؛ یعنی عملاً هیچ. غرب می‌خواهد ایران به شرایط قبل از برجام برگردد، ولی هیچ تضمینی ندهد.

نماینده تربت‌جام می‌گوید: به نظر من غرب یک پایه تحلیلی نادرستی دارد و نظرشان بر این است که ایران در شرایط ضعف قرار دارد و خواسته آن‌ها را می‌پذیرد. معتقدم عمدتاً این تحلیل‌ها را رژیم صهیونیستی می‌دهد.

عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس می‌گوید: خوشبینی یک ماه پیش در ایران برای توافق برجام بی‌دلیل نبود و عنقریب بود که وزیر امور خارجه ما به وین سفر کند تا قرارداد نهایی شود. این خوشبینی‌ها بر پایه شرایطی بود که هنوز آمریکا جواب نداده بود و کسی هم فکر نمی‌کرد که آن‌ها پاسخ غیرمعقول بدهند و چون غرب هم زیر سایه آمریکا حرکت می‌کند، همین شد که کار به این نقطه رسید.

وی در پاسخ به اینکه اعتراضات مردمی در ایران می‌تواند باعث منتفی‌شدن تفاهم بر سر برجام شود؟ گفت: غربی‌ها یک تحلیلی دارند و می‌گویند اگر فضای داخلی ایران بهم بریزد، ایران در موضع ضعف قرار می‌گیرد و راحت‌تر به ما امتیاز می‌دهد و برخی حمایت‌هایی هم که از حوادث ایران می‌کنند به آن تحلیل کلان برمی‌گردد که به باور من، این تحلیل درستی نیست.

رحیمی‌جهان‌آبادی می‌گوید: ما به عقل ناقص آمریکایی‌ها کاری نداریم و باید بگویم آمریکا تحلیل درستی از وضعیت ایران و خاورمیانه ندارد. نه تنها در برابر ما حتی در برابر برخی کشور‌های خاورمیانه موقعیت و نفوذ خود را از دست داده‌اند. حتی در شرق دور هم همین وضعیت برای آمریکایی‌ها اتفاق افتاده است. در ماجرای جنگ اوکراین هم این اتفاق برای آمریکایی‌ها رخ داد و در برابر دیدگان آمریکایی‌ها، چهار استان اوکراین در حال پیوست به خاک روسیه است. این تحلیل‌های نادرست آمریکایی‌ها، هم به منافع خودشان آسیب زده هم به ما و هم به بقیه کشورها. آمریکایی‌ها در قد و قواره یک ابرقدرت، فهم و درک ندارند که اگر داشتند وضع آن‌ها و ما این نبود.

عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس می‌گوید: برجام هنوز می‌تواند از طریق کشور‌هایی مثل عمان، قطر و... رایزنی‌هایش ادامه داشته باشد؛ حتی با وجود اعتراضاتی که در کشور است. ما حداقل امیدواریم طرف غربی درک عاقلانه و بیشتری از شرایط کنونی داشته باشد.