به بهانه اکران فیلم «یتیم خانه ایران» به سراغ ابوالقاسم طالبی نویسنده و کارگردان این اثر گرانقدر تاریخی رفتیم و کارگردان آثاری انقلابی چون «قلاده های طلا» در گفتگو با «سراج24» از دلبستگی خود به ساخت آثاری دغدغه‌مند گفت و اینکه سینماگری انقلابی بوده و خواهد بود.سراج24: آقای طالبی ساخت آثاری چون «قلاده های طلا» و «یتیم خانه ایران» نشان می دهد که دنبال سوژه های حساس انقلابی هستید و هر فیلمی نمی سازید. در مورد دغدغه‌هایتان برای فیلسمازی توضیح دهید؟
طالبی: فیلمسازی من بستگی به شرایط و دغدغه هایم دارد. مهم ترین مساله به نظرم در فیلمسازی به وجود آمدن دغدغه است و دیگر فرقی ندارد که در چه ژانر و موضوعی باشد و اگر آن دغدغه در من ایجاد شود به هر شکل ممکن باید آن فیلم را بسازم. حالا برخی موضوعات نیاز به سال های بیشتری برای آماده سازی دارد که فیلم های تاریخی این گونه است و همه آثار تاریخی که پیش از این ساخته شده هم زمانی طولانی در تولید داشت. ما هم حدود 5 سال صرف تولید فیلم «یتیم خانه ایران» کردیم و برای من سختی و آسانی کار مهم نبوده و باید ساخت آن اثر جزو دغدغه هایم باشد.
از چه منابع تاریخی برای نگارش فیلمنامه ای مرتبط با قحطی بزرگ ایران و نیز دست داشتن انگلیسی ها در این اتفاق استفاده کردید؟
طالبی: کتاب های تاریخی چند جلدی که مربوط به خاطره نگاری افسران انگلیسی بوده را مورد استفاده قرار دادم. کتاب افرادی هم که در آن دوران یادداشت های روزانه خود را می نوشتند هم موجود است. من سعی کردم به همه کتاب هایی که در ارتباط با قحطی نوشته شده استناد کنم و برخی از کتاب ها مانند خاطرات داناهو را هم دادیم برایمان ترجمه کنند. این فیلم کاملا براساس اسنادی واقعی و شخصیت های حقیقی ساخته شده است و درباره دست داشتن انگلیسی ها هم می توان در منابع مختلف اطلاعاتی را پیدا کرد و دشمنی آن ها با مردم ایران در طول تاریخ وجود داشته و همیشگی است. از جمله این که آن ها رضاخان بیسواد را شاه ایران کردند. همان رضاخانی که با حمایت انگلیسی ها جنایات بسیاری رقم زد مثلا انسان بزرگواری چون مدرس را شهید کرده و با توجه به این که شهید مدرس شبکه ای از روحانیون طرفدار در مساجد داشته ناگهان این افراد حذف شدند و می توان نتیجه گرفت که رضاخان آن افراد را هم مانند مدرس به شهادت رسانده است.
دست به نقطه ای تاریک و حذف شده از تاریخ این سرزمین گذاشتید که قحطی بزرگی در آن رخ داد و حدود 8 تا 10 میلیون نفر طبق اطلاعات کتاب «قحطی بزرگ» تلفات در برداشت. به نظرتان با توجه به ساخت این فیلم این اراده نزد سیاستمداران ایرانی وجود دارد که به بازخواست این فجایع نزد انگلیسی ها دست بزنند؟
طالبی: امیدوارم شرایط آن فراهم شود. حقوق بین الملل وجود دارد و اگر رجل سیاسی دنبال ماجرا باشند امکان آن هم پیدا می شود. از طرفی باید این واقعه توسط مسئولان به شکل های مختلفی زنده شود حالا شهرداری می تواند پا پیش بگذارد و بنیادی ایجاد کند و هر ساله یادبودی برای قربانیان برگزار کنیم و اگر اسنادی جمع شود و فیلم های دیگری هم تهیه شود و موجب آگاهی بیشتر مردم شود اتفاقات زیادی در این زمینه خواهد افتاد. آموزش و پرورش و دانشگاه ها می توانند در کتاب های درسی و تاریخی درباره این قطعه حذف شده تاریخی اطلاع رسانی کنند. وظیفه من این بوده که این قطعه حذف شده را با فیلم «یتیم خانه ایران» یادآوری کنم و امیدوارم که کارم را به درستی انجام داده باشم.
فیلم «یتیم خانه ایران» در گشایش اذهان عمومی درباره این حادثه دردناک کمک شایانی خواهد کرد. به نظرتان چرا در طی این سال های طولانی از هیچ دریچه ای تلاشی برای ایجاد فضای رسانه ای در این باره نشد؟ این در حالی است که مثلا سال ها است که ارامنه نسبت به نسل کشی عثمانی ها اعتراضاتی را صورت می دهند.
طالبی: برای این که پس از انقلاب اسلامی کشور درگیر جنگ تحمیلی شده بود و بعد هم وضعیت چنان بود که دیگر کسی توجهی به این گونه مسائل نداشت. از این نظر عمق تاریخ مورد مطالعه قرار نگرفته و این بخش از تاریخ هم که کلا حذف شده بود. حذف شدن این قطعه از تاریخ واقعا مساله مهمی است و ما با ساخت «یتیم خانه ایران» آن را دوباره به تاریخ برگرداندیم.
شما از جمله فیلمسازانی هستید که در موقعیت های مختلف در صحنه حاضر شده و از آرمان های انقلاب اسلامی دفاع کردید. این زبان منتقدانه نسبت به سیاست های نامناسب فرهنگی از چه نگرشی می آید؟
طالبی: ما زبان نرم و انقلابی داریم و آدم انقلابی هم منطق دارد و راهش را می شناسد و همگام با هسته سخت انقلاب و مردمی که پای آرمان های خود ایستاده اند گام برمی دارد. من همیشه فیلمساز انقلابی بوده و انشاء الله باقی خواهم ماند و این را با صدای بلند و با افتخار عنوان می کنم. حالا برخی ضد انقلاب حرف هایی می زنند و همیشه این بوده است. نظر ضد انقلاب مهم نیست و آن ها دروغ پردازان خبری هستند و جایگاهی در میان مردم واقعی ندارند.
منبع:سراج 24