رویداد۲۴ آنطور که در شبکههای اجتماعی پیچیده اعتراضات اخیر و اقداماتی از قبیل برداشتن روسری به مدارس نیز سرایت کرده است و دانشآموزان نیز نسبت به حجاب اجباری معترض بودهاند. این خبر از چند شهر ایران به گوش رسیده است. حتی گفته شده نیروهای امنیتی نیز برای مقابله و آرام کردن به مدارس ورود پیدا کردهاند. همه اینها در حالی است که مدرسه در تمام جوامع به عنوانی مکانی مملو از آرامش و امنیت به شمار رفته است. از سویی دیگر سطح دغدغه دانشآموزان که عموما زیر ۱۸ سال سن دارند نیز موضوع بحث این روزها است.
سوال اصلی این است که چرا مسائل روز باید به سیستم آموزشی و مدرسه ورود پیدا کند و اعتراضات علاوه بر دانشگاهها در مدارس نیز فراگیر شود؟ اقتصاد آشفته، رانت، اختلاسها و مسائل اجتماعی دانشآموزان و طیف سنی نوجوان جامعه را نیز درگیر کرده است. اینکه دانشآموزان تحت تاثیر جو و گفتگوهای رایج در خانواده و جامعه به مخالفت برخواستهاند یا بلوغ فکری خود علت انتقاد و اعتراضات آنها است، هنوز هم در هالهای از تردید قرار دارد. برای پاسخ به این سوالات گفتگویی با تقی آزاد ارمکی؛ جامعهشناس داشتیم.
تقی آزاد ارمکی؛ جامعهشناس درباره موضوعات مورد اعتراض در جامعه گفت: مسائل این چنینی، موضوعات عمومی جامعه است که تمام مردم و خصوصا دختران دانشآموز به دلیل بحث آزادی در حجاب بیشتر درگیر میکند. دانشآموزان نیز به طور طبیعی وارد این عرصه و درگیر با آن شدند.
او در ادامه ابزار اعتراض دانشآموزان را برداشتن حجاب از سر دانست و بیان کرد: علت اصلی اعتراضات مطرح شدن بحثهای سیاسی و اقتصادی در خانوادهها است و از این طریق ذهن بچهها آماده میشود که در پی آن اعتراضات خود را در مدرسه منعکس میکنند. از طرفی دیگر دانشآموز در مدرسه با ۴ نهاد مدرسه، خانواده، اولیا و مربیان و نهاد تربیتی معلمان در ارتباط است. تعارضات این چهار نیروی اجتماعی در کنار یکدیگر موجب شوق دانشآموزان برای فعالیت، تظاهرات و اعتراضات و اقداماتی از قبیل پاره کردن عکسها میشود. در واقع عدم همراهی و همسویی والدین و معلمان با یکدیگر، موجب فعالیت بیشتر دانشآموزان شده است. در گذشته اگر دانشآموز اعتراضی میکرد به دلیل اعتقاد مشابه معلمان و والدین، اعتراضات کنترل میشد. از مدرسه با خانه تماس میگرفتند و رفتار دانشآموز را اطلاع میدادند. سپس والدین متوجه موضوع شده و فرزند خود را کنترل میکردند. در حال حاضر کسی نظارت و کنترلی وجود ندارد؛ چرا که معلم و والدین نیز نسبت به وضع موجود معترض هستند. این موضوع کمک میکند دانشآموز در سن پایین فعال شود.
بیشتربخوانید: قیام دهه هشتادیها چطور آینده ایران را تغییر خواهد داد؟
این جامعهشناس از قوانین موجود برای اخراج دانشآموزان از مدرسه به عنوان فرد خاطی اظهار بی اطلاعی کرد و گفت: مدرسه امکان اخراج را دارد و میتواند به دلیل عدم رعایت قوانین و مقررات زمان ثبت نام توسط دانشآموز، عذر او را بخواهد. این موضوع نیز مانند ساعت ورود و خروج و دیگر مسائل انضباطی به بسیاری از مدارس مجوز اخراج را میدهد اما اگر مدارس عمومی باشند و همچین قاعدهای در آن وجود نداشته یا گفته نشده باشد، مدرسه حق اخراج کسی را ندارد. به نوعی حق اخراج دانشآموز از مدرسه توسط مسئولان وجود دارد اما از طرفی دیگر این امکان را ندارند. اگر تعداد معترضان اندک باشد، قواعد را رعایت نکردهاند اما زمانی که اعتراضات حداکثری است، دیگر اخراج معنایی ندارد.
آزاد ارمکی در خاتمه درباره ورود نیروهای امنیتی به مدارس اضافه کرد: نه تنها مدارس؛ دانشگاهها نیز محل ورود این افراد نیست. در کشور ما به سبب وجود فضای امنیتی، نیروهای پلیس به همه جا سرک کشیده و مداخله میکنند. در هیچ کجای دنیا ما شاهد چنین موضوعی نیستیم. مدارس محیط آرام و غیر سیاسی است و امنترین محل در سراسر دنیا، مدارس به حساب میآید. در ایران نیز همیشه مدارس امنترین محل بوده اما در حال حاضر یکسری جریانهای عمومی شکل گرفته که به مکانهای آموزشی نیز سرایت کرده است. راهکار این موضوع خشونتزدایی و همچنین آرام کردن دانشآموزان است. نیاز به تغییر رفتار معلمان نیز حس میشود چراکه بعضی از آنها سعی در القا و اعمال عقاید عجیب و غریب خود دارند. باید معلمان را در عین خشونتزدایی آموزش دهیم تا آنها نیز از خشونتگرایی بپرهیزند. به طور کلی نیروهای امنیتی هیچ حقی برای ورود به مدرسه و دانشگاه ندارند.