رویداد۲۴-جشنواره
بین‌المللی فیلم فجر در ایران محل ظهور و بروز توان و ظرفیت سینمای ایران
است٬ جشنواره‌ای که می‌تواند منعکس کننده نگاه و اندیشه دولت مستقر نیز
باشد و به طور مستقیم می‌تواند در فرهنگ‌سازی مردم نقش مؤثر و غیرقابل
انکاری را ایفا کند؛ از این حیث پرداختن به مسئله فیلم‌های جشنواره
بین‌المللی فیلم فجر اهمیت بسیار بالایی دارد تا شاید بتوان در شرایط فعلی
کشور قطار از ریل خارج شده فرهنگ در مسیر انقلاب اسلامی را دوباره به مسیر
برگرداند و با پرداخت رسانه‌ای بتوانیم برخی از نهادهای مسئول و متولی
فرهنگ را از خواب غفلت بیدار کرد.
بررسی فیلم‌های سی و چهارمین جشنواره فیلم فجر نتیج ناگوارتری را نسبت به
سال‌های گذشته در پی داشت که به وضوح می‌توان گفت در بخش اعظم فیلم‌های
جشنواره فیلم فجر در تقابل با اهداف جمهوری اسلامی ایران و آرمان‌های
انقلاب اسلامی است.
در این دوره‌ای که مقام معظم رهبری فرمودند "ولنگاری فرهنگی" رخ داده
است٬ نمی‌توان به دنبال سینمای در تراز انقلاب اسلامی باشیم ولی در این
مطلب سعی داریم فاصله سی و چهارمین جشنواره فیلم فجر را از سینمای در تراز
انقلاب اسلامی بررسی کنیم.
در سینمای در تراز انقلاب اسلامی همه عوامل از دولتمردان تا هنرمدان همگی
به دنبال ترسیم فضایی از اسلام ناب محمدی هستند و برای دفاع از دین مبین
اسلام تلاش می‌کنند٬ در حالی که در سینمای دولت یازدهم به وضوح مشاهده
می‌شود بخش اعظمی از فیلم‌ها در فضای سکولار و ضددینی ساخته شد.
در سی و چهارمین دوره جشنواره فیلم فجر در دولت یازدهم٬ پرداختن به تم
خیانت‌های زناشویی٬ اصرار بر کاربرد الفاظ رکیک در فیلم‌ها٬ اختلاط نامشروع
و افزایش تماس‌های بدنی بازیگران نامحرم٬ استفاده از مواد مخدر و سیگار٬
سیاه‌نمایی و ... به وضوح نشان می‌دهد سینما در "ولنگاری فرهنگی" به سر
می‌برد و قصد ترویج اسلام را ندارد.
به نظر می‌رسد که غلبه فضای ضدینی و سکولار در فیلم‌های این دوره کاملا
محسوس است تا جایی که در حدود 6/63درصد فیلم‌های مورد بررسی جشنواره فضای
سکولار داشته‌اند و هیچ نماد یا پیام دینی در آن وجود نداشته است. حتی کار
سینمای ایران در دولت یازدهم یازدهم به جایی رسیده است که یکی از فیلم‌ها
از نمادهای دینی در موضعیت نامناسب استفاده می‌کند که می‌تواند در ذهن
مخاطب تصویر نادرستی را از واقعیت‌های دینی بر جای بگذارد.
مهمترین فیلم‌هایی که بتوان در این زمینه اشاره کرد عبارتند از: ابد و یک
روز٬ لاک قرمز٬ من٬ یک شهروند کاملا معمولی٬ نیمرخ ها٬ چهارشنبه٬ تمرین
بای اجرا٬ برداشت دوم از قضیه اول٬ آب نبات چوبی٬ آخرین بار کی سحر را
دیدی؟٬ بارکد٬ متولد65 ٬ خشم و هیاهو٬ دختر٬ عادت نمی‌کنیم٬ لانتوری٬
مالاریا٬ نقطه کور٬ نیمه شب اتفاق افتاد٬ هفت ماهگی و پل خواب.
به عنوان مثال فیلم "خشم و هیاهو" با تشکیک در حکم قصاص درصدد شبهه افکنی
نسبت به احکام اسلامی است. همچنین با استهزا صیغه و به کارگیری نمادهای
دینی در موقعیت نامناسب و نسبی‌گرایی اخلاقی پررنگ رویکردی ضددینی دارد.
علاوه بر این فیلم٬ در فیلم "چهارشنبه" نیز تشکیک در حکم شرعی و قرآنی قصاص
دنبال می‌شود و فیلم سعی دارد به شبهه افکنی نسبت به احکام دینی بپردازد.
باز هم با بررسی فیلم‌های جشنوراه فجر به فیلم لانتوری می‌رسیم که در این
فیلم هم حکم شرعی قصاص مورد تشکیک قرار گرفته است. فیلم "لانتوری" به
دنبال شبهه افکنی در زمینه حکم شرعی قصاص است و در فیلم ترسیم فضایی
نامطلوب از حکم شرعی و قرآنی قصاص دنبال می‌شود.
همانطور که مشاهده می‌شود سه فیلم در جشنواره فیلم فجر به شبهه افکنی در
زمینه حکم شرعی و قرآنی قصاص می‌پردازند که در تقابل کامل با آموزه‌های
دینی و قرآنی است.
در فیلم "مالاریا" نیز استعاره‌های متعددی از روابط نامشروع در آن مشاهده
می‌شود و در این فیلم با ترسیم چهره‌ای خشن از افراد با ظاهر مذهبی و
تخریب فرهنگ دینی کاملا فیلمی با مضامین ضددینی است.
با مشاهده فیلم "آبنبات چوبی" نیز می‌توان به وضوح دریافت که این فیلم هم
با محتوای ضددینی روی پرده سینما اکران می‌شود. این فیلم با طرح موضوع
ارتباط نامشروع میان داماد و خواهر زن خود٬ خیانت ناپدری به همسر در رابطه
با اقدام به رابطه نامشروع با دختر خوانده خویش و عدم رعایت شاخص‌های حجاب و
عفاف و همچنین شبهه پراکنی نسبت به احکام اسلامی در دسته فیلم‌های ضددینی
جشنواره فیلم فجر در ایستگاه سی و چهارم قرار می‌گیرد.
در فیلم "من" نیز شخصیت ریاکار از فرد مذهبی را به نمایش می‌گذرد و به
نظر می‌رسد سعی دارد عادی سازی استفاده از مشروبات الکلی را دنبال کند.
*سراج 24