رویداد۲۴ اقتصاد نیوز نوشت: بازار خودرو از اواسط مهر ماه و پس از یک دوره ثبات تقریبا ۶ ماهه، دوباره روند صعودی در پیش گرفته است. نگاهی به خودرو‌های پرتقاضای داخلی نیز حاکی از افزایش قیمت ۱۰ تا ۲۰ درصدی در یک ماه گذشته است. این افزایش قیمت در میان محصولات ایران خودرو نسبت به محصولات سایپا نمود بیش‌تری داشته است.
پژو پارس LX در حالی در میانه‌های مهر ماه ۳۷۲ میلیون تومان قیمت داشت که در این مدت با افزایش حدود ۱۳ درصدی به قیمت ۴۲۰ میلیون تومان رسید. قیمت پژو ۲۰۷ دنده‌ای پانوراما بیش از ۱۲ درصد و قیمت پژو ۲۰۶ تیپ ۲ نیز حدود ۹ درصد در این مدت افزایش داشته است. قیمت کوییک نیز از ۲۰۰ به ۲۲۰ میلیون تومان رسیده که حاکی از افزایش ۱۰ درصدی است. قیمت تیبا ۲ نیز از ۲۰۳ میلیون تومان با افزایش حدود ۷ درصدی به ۲۱۷ میلیون تومان رسیده است.
این در حالی است که وزارت صمت از ورود خودرو‌های وارداتی به کشور از اواخر بهمن ماه خبر می‌دهد و صورت‌های مالی خودروسازان نیز حاکی از افزایش میزان فروش نسبت به سال گذشته است. در حقیقت این دو گزاره به معنای افزایش عرضه خودرو در بازار است. اما چرا با وجود افزایش عرضه همچنان قیمت خودرو در بازار آزاد روند صعودی در پیش گرفته است.
مسئله اول این است که در شرایط تورمی اقتصاد ایران بسیاری از کالاها، جنبه سرمایه‌گذاری به خود پیدا کرده است و خودرو نیز از این قاعده مستثنی نیست. با توجه به فاصله قیمتی میان کارخانه و بازار آزاد نیز تقاضا سفته بازانه و سرمایه گذاری تشدید شده است؛ بنابراین در این شرایط به نظر می‌رسد که هر اندازه عرضه خودرو افزایش پیدا کند نمی‌تواند تقاضا چند میلیونی خودرو را به ویژه در قیمت کارخانه‌ای پوشش دهد. به عنوان مثال در آخرین مرحله از فروش فوری ایران خودرو بیش از ۵.۵ میلیون نفر برای خرید کم‌تر از ۵ هزار خودرو ثبت نام کردند.
مسئله دوم این است که از یکسو قیمت واقعی خودرو، قیمت کارخانه‌ای آن نیست و این موضوع را می‌توان از زیان خودروسازان متوجه شد. از سوی دیگر، مهم‌ترین عامل برای تعیین کالایی همچون خودرو تغییرات تورم و به طور مشخص قیمت دلار است؛ بنابراین به نظر می‌رسد که برای پیش بینی قیمت خودرو، بهترین متغیر بررسی روند قیمت دلار خودرو است. برای بررسی این موضوع قیمت دلاری پژو پارس، پژو ۲۰۶ تیپ ۲ و تیبا را به عنوان سه خودروی پرتقاضای بازار ایران در نظر می‌گیریم.
بر اساس محاسبات انجام شده، قیمت دلاری پژو پارس در بازه ۱۱ تا ۱۳ هزار دلار قرار دارد که با توجه به قیمت کنونی دلار در بازار آزاد، قیمت تعادلی پژو پارس در بازه ۳۸۸ تا ۴۶۰ میلیون تومان قرار می‌گیرد. قیمت پژو پارس اکنون در بازار آزاد حدود ۴۲۰ میلیون تومان است که تقریبا حدود ۱۲ هزار دلار می‌شود. با توجه به این اعداد به نظر می‌رسد که قیمت این خودرو در میانگین قیمت دلاری خود قرار دارد.
قیمت تعادلی دلاری پژو ۲۰۶ تیپ ۲ نیز بر اساس برآورد‌های انجام شده در بازه ۹٬۵۰۰ دلار تا ۱۱٬۲۵۰ دلار قرار دارد که بر اساس میانگین این دو عدد می‌توان گفت قیمت تعادلی این خودرو در محدوده ۱۰٬۳۷۵ دلار قرار دارد که با توجه به قیمت دلار در بازار آزاد قیمت تعادلی این خودرو را می‌توان حدود ۳۶۵ میلیون تومان در نظر گرفت. قیمت این خودرو در بازار آزاد ۳۲۶ میلیون تومان گزارش شده است که نشان می‌دهد که این خودرو حتی کم‌تر از قیمت تعادلی در حال معامله است.
برآورد‌های انجام شده نشان می‌دهد که قیمت دلاری تعادلی تیبا ۲ نیز در محدوده ۷٬۵۰۰ تا ۸٬۸۵۰ دلار قرار دارد. اگر میانگین این دو قیمت را در نظر بگیریم، قیمت تعادلی تیبا ۲ را می‌توان حدود ۸٬۲۰۰ دلار در نظر گرفت که معادل ۲۸۸ میلیون تومان است. این در حالی است که قیمت این خودرو در بازار آزاد حدود ۲۱۷ میلیون تومان اعلام می‌شود.
در این بخش باید این نکته را یادآور شد که اعداد اشاره شده، برآوردی است. با توجه به متغیر‌های متعدد اثرگذار بر قیمت خودرو، این اعداد قطعاً با خطا همراه است و تنها می‌توان روند کلی بازار را با آن‌ها تا حدودی استنتاج کرد؛ بنابراین نباید اعداد محاسبه شده را ملاک تصمیمات اقتصادی خود قرار داد.
با توجه به برآورد‌های انجام شده، به نظر می‌رسد که قیمت خودرو در سطوح فعلی قیمت دلار بیش از آنکه پتانسیل کاهش داشته باشد، مستعد ادامه روند صعودی است. شاید بتوان گفت در بهترین حالت و در صورتی که نوسان قابل توجهی در بازار ارز صورت نگیرد، قیمت‌ها در بازار خودرو در ماه‌های پایانی سال روند با ثباتی را تجربه کند، اما کاهش قیمت خودرو از سطوح فعلی کمی دور از انتظار به نظر می‌رسد.