رویداد۲۴میزان ارث مادر از فرزند چقدر است؟ سوالی است که در قانون مدنی ایران به آن پرداخته است. به طور معمول پدر و مادر پیش از فرزندان خود فوت می‌کنند، اما گاهی فرزندی پیش از پدر و مادر خود می‌میرد. در چنین شرایط این سوال مهم مطرح می‌شود که سهم ارث مادر فرد فوت شده چقدر است؟
میزان ارث مادر از فرزند در فرضی که تنها وارث متوفی باشد
به موجب ماده ۹۰۶ قانون مدنی: «اگر برای متوفی، اولاد یا اولاد اولاد از هر درجه که باشند موجود نباشد هریک از ابوین در صورت انفراد تمام ارث را می‌برد…»
در میان طبقات ارث، مادر، پدر و فرزندان در طبقه اول قرار می‌گیرند. اگر در طبقه اول به غیر از مادر، وارث درجه اول دیگری وجود نداشته باشد، مطابق ماده ۹۰۶ سهم‌الارث مادر به میزان تمام ترکه به جا مانده خواهد بود.
لازم به ذکر است که قواعد سهم‌الاث بعد از فوت مادر نیز همچون سهم ارث مادر از فرزند در قانون مدنی مورد توضیح قرار گرفته است.
میزان ارث مادر از فرزند در فرض وجود پدر و نبود فرزند
ماده ۹۰۶ قانون مدنی مقرر داشته: «اگر پدر و مادر میت هر دو زنده باشند مادر یک ثلث و پدر دو ثلث می‌برد …»
بنابراین مطابق این ماده اگر فردی فوت کند و وارثان او تنها پدر و مادرش بوده و فرزندی نداشته باشد، سهم‌الارث مادر وی یک سوم از ترکه خواهد بود و دو سوم باقی‌مانده سهم ارث پدر است.
میزان ارث مادر از فرزند در فرض وجود فرزند و پدر
در این فرض نیز در حالتی که متوفی دارای یک دختر یا چند دختر یا فرزند پسر باشد، نحوه تقسیم‌الارث فرزند فوت شده و در نتیجه میزان سهم‌الارث مادر متفاوت خواهد بود.
میزان ارث مادر از فرزند در حالت وجود پدر و یک دختر
مطابق ماده ۹۰۸ قانون مدنی که در بخش قبل بیان گردید، اگر فردی فوت کند و وراث او مادر، پدر و یک دختر او باشد، سهم‌الارث مادر یک ششم ترکه بوده، سهم‌الارث پدر نیز یک ششم ترکه است و سهم‌الارث دختر وی یک دوم ترکه است. حالا اگر یک ششم سهم‌الارث مادر و سهم‌الارث پدر و یک دوم سهم‌الارث دختر را جمع کنیم، حاصل پنج ششم می‌شود یعنی یک ششم از ترکه باقی می‌ماند.
سهم‌الارث مادر در حالت وجود پدر و یک دختر
مطابق ماده ۹۰۸ قانون مدنی که در بخش قبل بیان گردید، اگر فردی فوت کند و وراث او مادر، پدر و یک دختر او باشد، سهم‌الارث مادر یک ششم ترکه بوده، سهم‌الارث پدر نیز یک ششم ترکه است و سهم‌الارث دختر وی یک دوم ترکه است. حالا اگر یک ششم سهم‌الارث مادر و سهم‌الارث پدر و یک دوم سهم‌الارث دختر را جمع کنیم، حاصل پنج ششم می‌شود یعنی یک ششم از ترکه باقی می‌ماند.
در این حالت یک ششم باقی مانده میان مادر، پدر و دختر به نسبت سهم‌الارث آن‌ها تقسیم می‌گردد و بنابراین سهم‌الارث مادر به نسبت یک ششم افزایش می‌یابد.
سهم‌الارث مادر در حالت وجود پدر و چند دختر
با توجه به ماده ۹۰۹ قانون مدنی که در بخش قبل ذکر شد، اگر وراث متوفی مادر، پدر و چند دختر او باشند، یک ششم ترکه سهم‌الارث مادر بوده و سهم‌الارث پدر نیز یک ششم است و دو سوم سهم‌الارث دختران وی خواهد بود. حالا اگر یک ششم سهم‌الارث مادر و پدر و دو سوم سهم‌الارث دختران را جمع کنیم، حاصل شش ششم می‌شود یعنی چیزی از ترکه باقی نمی‌ماند و بنابراین سهم‌الارث مادر همان یک ششم بوده و افزایشی نخواهد داشت.
اگر فردی بمیرد و وارث او مادر، پدر و یک یا چند فرزند پسر یا چند فرزند پسر و دختر باشد، در این حالت مادر و پدر هر کدام یک ششم ترکه را به ارث می‌برند و بقیه ترکه سهم‌الارث فرزندان خواهد بود؛ بنابراین در این حالت سهم‌الارث مادر از یک ششم بیشتر نخواهد شد. حال اگر همه فرزندان پسر باشند، سهم‌الارث آن‌ها مساوی است، اما اگر فرزندان پسر و دختر با هم باشند، سهم فرزند پسر دو برابر فرزند دختر خواهد بود.
منبع: مجله دلتا