رویداد۲۴ نازنین احمدی: روغن زیتون باتوجه‌به خواص آنتی‌اکسیدانی، ضدسرطانی و ضدالتهابی آن و همچنین فواید چشمگیر قلبی عروقی، گوارشی و شناختی، یکی از سالم‌ترین گزینه‌ها از نظر روغن‌های پختوپز است.
کارشناسان توصیه می‌کنند که برای حداکثر فواید، روغن زیتون را جایگزین سایر منابع چربی ناسالم در رژیم غذایی خود کنید. بااین‌حال اعتدال در مصرف آن باید حفظ شود؛ زیرا افراط‌وتفریط از هر نوعی جایز نیست. در ادامه مقاله قصد داریم به طور مفصل به بیان خواص روغن زیتون بپردازیم.
تصور می‌شود که التهاب مزمن عامل اصلی بیماری‌هایی مانند سرطان، بیماری قلبی، سندرم متابولیک، دیابت نوع 2، آلزایمر، آرتریت و حتی چاقی است. روغن زیتون می‌تواند التهاب را کاهش دهد که ممکن است یکی از دلایل اصلی فواید آن برای سلامتی باشد. اثرات ضدالتهابی اصلی توسط آنتی‌اکسیدان‌ها انجام می‌شود.
برخی از دانشمندان تخمین می‌زنند که اولئوکانتال موجود در 3.4 قاشق غذاخوری (50 میلی‌لیتر) روغن زیتون اثری مشابه 10 درصد از دوز مصرفی ایبوپروفن برای بزرگسالان دارد. تحقیقات همچنین نشان می‌دهد که اسید اولئیک، اسید چرب اصلی روغن زیتون، می‌تواند سطوح نشانگرهای مهم التهابی مانند پروتئین واکنشی را کاهش دهد. یک مطالعه همچنین نشان داد که آنتی‌اکسیدان‌های روغن زیتون می‌توانند برخی از ژن‌ها و پروتئین‌هایی را که باعث التهاب می‌شوند را مهار کنند.
روغن زیتون روغن طبیعی استخراج شده از زیتون، میوه درخت زیتون است. حدود 14 درصد از روغن را چربی اشباع شده تشکیل می‌دهد، درحالی‌که 11 درصد آن چربی غیراشباع است، مانند اسیدهای چرب امگا 6 و امگا 3.
اما اسید چرب غالب در روغن زیتون یک چربی تک غیراشباع به نام اسید اولئیک است که 73 درصد از کل روغن را تشکیل می‌دهد. مطالعات نشان می‌دهد که اسید اولئیک التهاب را کاهش می‌دهد و حتی ممکن است اثرات مفیدی بر روی ژن‌های مرتبط با سرطان داشته باشد. چربی‌های تک غیراشباع نیز در برابر حرارت بالا کاملاً مقاوم هستند و روغن زیتون را به گزینه‌ای سالم برای پختوپز تبدیل می‌کنند.
روغن زیتون نسبتاً مغذی است. جدا از اسیدهای چرب مفید،حاوی مقادیر کمی ویتامین E و K است. اما روغن زیتون سرشار از آنتی‌اکسیدان‌های قوی است. این آنتی‌اکسیدان‌ها از نظر بیولوژیکی فعال هستند و ممکن است خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن را کاهش دهند.
آن‌ها همچنین با التهاب مبارزه می‌کنند و به محافظت از کلسترول خون در برابر اکسیداسیون کمک می‌کنند - دو مزیتی که ممکن است خطر ابتلا به بیماری قلبی را کاهش دهد.
سکته مغزی به دلیل اختلال در جریان خون به مغز به دلیل لخته شدن خون یا خونریزی ایجاد می‌شود. در کشورهای توسعه‌یافته، سکته مغزی پس از بیماری قلبی دومین علت شایع مرگ‌ومیر است.
رابطه بین روغن زیتون و خطر سکته مغزی به طور گسترده موردمطالعه قرار گرفته است. یک بررسی بزرگ از مطالعات روی 841000 نفر نشان داد که روغن زیتون تنها منبع چربی تک غیراشباع است که با کاهش خطر سکته مغزی و بیماری قلبی مرتبط است. در بررسی دیگری که روی 140000 شرکت‌کننده انجام شد، افرادی که روغن زیتون مصرف می‌کردند در مقایسه با کسانی که روغن زیتون مصرف نمی‌کردند در معرض خطر بسیار کمتری برای سکته بودند.
بیماری قلبی شایع‌ترین علت مرگ‌ومیر در جهان است. مطالعات مشاهده‌ای که چند دهه پیش انجام شد نشان داد که بیماری قلبی در کشورهای مدیترانه کمتر شایع است. این موضوع منجر به تحقیقات گسترده‌ای در مورد رژیم غذایی مدیترانه‌ای شد که اکنون نشان‌داده‌شده است که به طور قابل‌توجهی خطر بیماری قلبی را کاهش می‌دهد.
روغن زیتون یکی از مواد اصلی در این رژیم غذایی است که از چندین جهت در برابر بیماری‌های قلبی محافظت می‌کند. التهاب را کاهش می‌دهد، از کلسترول بد LDL در برابر اکسیداسیون محافظت می‌کند، پوشش رگ‌های خونی را بهبود می‌بخشد و ممکن است به جلوگیری از لخته شدن بیش از حد خون کمک کند. جالب‌توجه است که نشان‌داده‌شده است که فشارخون را نیز کاهش می‌دهد که یکی از قوی‌ترین عوامل خطر برای قلب است.
مصرف بیش از حد چربی باعث افزایش وزن می‌شود. بااین‌حال، مطالعات متعدد رژیم غذایی مدیترانه‌ای، غنی از روغن زیتون، با اثرات مطلوب بر وزن بدن مرتبط است.
در یک مطالعه ۳۰ماهه روی بیش از 7000 دانشجوی اسپانیایی، مصرف زیاد روغن زیتون با افزایش وزن ارتباطی نداشت. علاوه بر این، یک مطالعه سه‌ساله روی 187 شرکت‌کننده نشان داد که رژیم غذایی غنی از روغن زیتون با افزایش سطح آنتی‌اکسیدان‌ها در خون و همچنین کاهش وزن مرتبط است.
بیشتر بخوانید: خواص کلم بروکلی برای سلامتی
به گزارش رویداد24 بیماری آلزایمر شایع‌ترین بیماری تخریب‌کننده عصبی در جهان است. یکی از ویژگی‌های کلیدی آن تجمع پلاک‌های به‌اصطلاح بتا آمیلوئید در داخل سلول‌های مغز است. یک مطالعه روی موش‌ها نشان داد که ماده‌ای در روغن زیتون می‌تواند به ازبین‌بردن این پلاک‌ها کمک کند. علاوه بر این، یک مطالعه انسانی نشان داد که رژیم غذایی مدیترانه‌ای غنی از روغن زیتون برای عملکرد مغز مفید است.
به نظر می‌رسد روغن زیتون در برابر دیابت نوع 2 بسیار محافظت‌کننده است. چندین مطالعه روغن زیتون را با اثرات مفید بر قند خون و حساسیت به انسولین مرتبط دانسته‌اند. یک کارآزمایی بالینی تصادفی شده روی 418 فرد سالم اخیراً اثرات محافظتی روغن زیتون را تأیید کرد. در این مطالعه، رژیم غذا مدیترانه‌ای ای غنی از روغن زیتون خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را تا بیش از 40 درصد کاهش داد.
سرطان یکی از شایع‌ترین علل مرگ‌ومیر در جهان است. مردم کشورهای مدیترانه‌ای کمتر در معرض خطر ابتلا به برخی سرطان‌ها هستند و بسیاری از محققان معتقدند که روغن زیتون ممکن است دلیل آن باشد.
آنتی‌اکسیدان‌های موجود در روغن زیتون می‌توانند آسیب اکسیداتیو ناشی از رادیکال‌های آزاد را کاهش دهند که اعتقاد بر این است که عامل اصلی سرطان است. بسیاری از مطالعات لوله‌آزمایش نشان می‌دهد که ترکیبات موجود در روغن زیتون می‌تواند با سلول‌های سرطانی مبارزه کند.
آرتریت روماتوئید یک بیماری خودایمنی است که با مفاصل تغییر شکل یافته و دردناک مشخص می‌شود. اگرچه علت دقیق آن به‌خوبی شناخته نشده است، اما سیستم ایمنی بدن به‌اشتباه به سلول‌های طبیعی حمله می‌کند. به نظر می‌رسد مکمل‌های روغن زیتون نشانگرهای التهابی را بهبود می‌بخشد و استرس اکسیداتیو را در افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید کاهش می‌دهد.
روغن زیتون زمانی که با روغن ماهی که منبع اسیدهای چرب امگا 3 ضدالتهابی است، ترکیب شود، بسیار مفید به نظر می‌رسد. در یک مطالعه، روغن زیتون و ماهی به طور قابل‌توجهی قدرت گرفتن دست، درد مفاصل و سفتی صبحگاهی را در افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید بهبود بخشید.
روغن زیتون حاوی بسیاری از مواد مغذی است که می‌تواند باکتری‌های مضر را مهار یا از بین ببرد. یکی از این باکتری‌ها هلیکوباکترپیلوری است، باکتری که در معده زندگی می‌کند و می‌تواند باعث زخم معده و سرطان معده شود.
مطالعات لوله‌آزمایش نشان داده است که روغن زیتون با هشت سویه از این باکتری مبارزه می‌کند که سه تا آن‌ها به آنتی‌بیوتیک‌ها مقاوم هستند. یک مطالعه بر روی انسان نشان داد که 30 گرم روغن زیتون که روزانه مصرف شود، می‌تواند عفونت هلیکوباکترپیلوری را در 10 تا 40 درصد از افراد در کمتر از دوهفته از بین ببرد.
مواد مغذی روغن زیتون می‌تواند به بهبود خلقوخوی نیز کمک کند. در واقع، مطالعات شگفت‌انگیز در سال‌های 2010، 2017 و 2019 همگی از تحقیقات روبه‌رشدی حمایت می‌کنند که نشان می‌دهد رژیم‌های غذایی به سبک مدیترانه‌ای واقعاً می‌توانند به درمان افسردگی کمک کنند! در یکی از مطالعات، 30 درصد از شرکت‌کنندگان پس از 12 هفته رژیم غذایی مدیترانه‌ای که شامل روغن زیتون بود، توانستند افسردگی متوسط تا شدید خود را بهبود بخشیدند. تحقیقات بیشتر نشان می‌دهد که چربی‌های مفید روغن زیتون از سیستم عصبی مرکزی حمایت می‌کنند، به عملکرد صحیح اعصاب کمک می‌کنند و سطح سروتونین انتقال‌دهنده عصبی حامی خلق‌وخو را افزایش می‌دهند.
یک مطالعه در سال 2018 افزایش تراکم استخوان را در میان زنانی که بیشترین مصرف روغن زیتون را داشتند نشان داد - نتایجی که حتی پس از محاسبه مصرف کلسیم استخوان‌ساز و ویتامین D در زنان صادق بود. بدن در واقع می‌تواند سلول‌های استئوکلاست را که استخوان را تجزیه می‌کنند، فعال کند، اما محققان حدس می‌زنند که پلی‌فنول‌های ضدالتهابی روغن زیتون ممکن است مکانیسم‌هایی را ایجاد کند که به جلوگیری از تجزیه استخوان و تحریک تشکیل استخوان کمک می‌کند.