رویداد۲۴ روزنامه South China Morning Post نوشت: مناقشه دیپلماتیک ایران و چین نشان میدهد که برای چین چقدر دشوار است که در میانهی ژئوپلیتیک منطقه و رقابتهای ریشهدار، حضور خود را در خاورمیانه گسترش دهد.
جاناتان فولتون، کارشناس ارشد غیرمقیم در اندیشکده شورای آتلانتیک، گفت: انتقاد علنی ایران برای روابط این کشور با چین - همچنین مهمترین شریک اقتصادی این کشور- مشکل نخواهد تراشید. او افزود که ایران همچنین متحدان کمی به جز روسیه و سوریه دارد.
وی اضافه کرد: من همیشه در مورد چگونگی به تصویر کشیده شدن روابط چین و ایران نقد داشتم، زیرا فکر میکنم چین از روابط خود با کشورهای شورای همکاری خلیج فارس بیشتر از ایران بهره میبرد؛ و این در بسیاری از بخشهای مهم، اعم از مالی، اقتصادی، انرژی، سرمایه سیاسی و هر چیز دیگری است.
بر اساس دادههای گمرک چین، عربستان سعودی به تنهایی ۱۸ درصد از خرید نفت خام چین را تامین میکند که این، ریاض را به بزرگترین تامین کننده نفت برای پکن تبدیل میکند.
ایران نفت خود را برای رقابت با نفت خام عربستان و روسیه ارزان میفروشد، اما بخش بسیار کوچکتری از واردات نفت به چین را به خود اختصاص داده است.
شبکههای زیرساختی بزرگ - مانند کریدور اقتصادی چین و پاکستان - تضمین میکنند که محمولههای خلیج فارس سریعتر و ارزانتر به چین برسند.
اما فولتون گفت چین نمیخواهد ایران را از خود دور کند، آن هم درحالی که پکن همیشه تهران را یک قدرت آسیایی و یک قدرت متوسط جهانی میداند که میتواند شریک مفیدی باشد.
فن هونگدا، استاد مؤسسه مطالعات خاورمیانه دانشگاه مطالعات بینالمللی شانگهای، گفت که چین در تلاش برای ایجاد تعادل در منطقه بوده است، اما باید در مورد منافع اصلی هر کشور در آنجا روشن باشد.
وی افزود: از نظر عینی، تصویر چین در چشم مردم ایران ایده آل نیست. این اتفاق بیشتر به وجهه چین در ایران لطمه خواهد زد، اما خوشبختانه فضای کافی برای همکاری وجود دارد و امیدواریم چین و ایران بتوانند این اتفاق را پشت سر بگذارند.