رویداد۲۴ دکتر علی سلاجقه رییس سازمان حفاظت محیط زیست کشور در اولین جلسه شورای راهبری پارک ملی و ذخیره‌گاه زیست‌کره گلستان که با حضور استانداران گلستان، خراسان شمالی و معاون استاندار سمنان عصر دوشنبه ( ۲۸ آذرماه) در سازمان حفاظت محیط‌زیست برگزار شد، گفت: جاده میان‌گذر پارک ملی گلستان یک انقطاع اکوسیستمی ایجاد کرده است و به‌طور میانگین سالانه ۲۳۰ رأس از حیات وحش منطقه را از بین می‌برد.
وی خاطرنشان کرد: پارک ملی گلستان یکی از الگوهای مدیریت محیط زیستی کشور و جهان است. این پارک به لحاظ قدمت زمین‌شناسی، زیست‌کره منحصر به‌فردی است و کشورهای دیگر چنین تنوع گیاهی و جانوری را ندارند.
رییس سازمان حفاظت محیط زیست با تاکید بر ضرورت رویکرد مشارکتی در حفظ این زیست‌کره گفت: خوشبختانه استانداران مرز سیاسی را مبنا قرار نداده و پارک را به‌صورت یکپارچه دیده‌اند. امیدواریم این الگوی مشارکتی الگوی مناسبی برای دیگر مناطق کشور از جمله مجموعه توران و مجموعه کویر مرکزی باشد.
وی افزود: امروز زمان این نیست که در مورد مباحث توسعه صحبت کنیم. چون توسعه رشد خودش را دارد و به سرمنزل مقصود می‌رسد اما آنچه که زیرساخت‌های توسعه را از بین می‌برد، بی‌توجهی به محیط زیست است.
معاون رییس‌جمهوری ادامه داد: خوشبختانه طرح‌های خوبی در حوزه پارک ملی گلستان انجام شده است. صندوق ملی محیط زیست هم آمادگی کامل را برای اعطای وام و تسهیلات دارد. نکته مهم این است که باید اسناد پارک ملی نهایی شود. ما با سازمان منابع طبیعی کشور جلسه‌ای خواهیم داشت و از استانداران هم می‌خواهیم که مبحث سند پارک در استان‌های سمنان و خراسان شمالی حل بشود.
سلاجقه درباره جاده میان‌گذر پارک ملی گلستان نیز خاطرنشان کرد: این جاده یک انقطاع اکوسیستمی ایجاد کرده است و به‌طور میانگین سالانه ۲۳۰ رأس از حیات وحش منطقه را از بین می‌برد. این اتفاق ناگواری است و ما از این بابت به‌شدت خسارت می‌بینیم.
رییس سازمان حفاظت محیط زیست با بیان اینکه باید جاده را چندمنظوره و از منظر گردشگری ببینیم، گفت: آنجا باید به یک سافاری‌پارک تبدیل شود و درشکه‌رانی و دوچرخه‌سواری صورت بگیرد تا منطقه از نظر گردشگری تقویت شود. مشارکت مردم محلی کار بسیار قشنگی است و باید حضور مردم را به ویژه در حواشی جاده جدی‌تر بگیریم. اگر این اتفاق بیفتد مردم شریف منطقه در حفاظت هم مشارکت می‌کنند. به این گزینه‌ها باید به‌صورت ملی نگاه شود، هرچند که از مشارکت استان‌ها هم به‌خوبی بهره‌مند خواهیم شد.
وی با اشاره به نقش موثر سمن‌های متخصص و متعهد محیط‌زیستی متذکر شد: این سمن‌ها، گروهی از انسان‌های شایسته‌ای هستند که به‌صورت جهادی و بی‌مزد و منت در اقصی‌نقاط کشور فعالیت می‌کنند بنابراین می‌بایست نگاه ویژه‌ای به سمن‌های جهادی استانی داشته باشیم و حتماً از هر استان یک نماینده از سمن‌ها حضور داشته باشد.
سلاجقه توصیه کرد: در مبحث زون‌بندی و مکان‌یابی یک کار علمی و الگویی انجام و حتماً باید از ظرفیت‌ها و تجربیات بین‌المللی استفاده شود.
بیشتربخوانید: مهمترین حملات مرگبار سگ‌های ولگرد در ایران
در این جلسه محمدرضا کنعانی، مدیرکل حفاظت محیط زیست استان گلستان نیز به تاریخچه پارک ملی گلستان و اهمیت آن اشاره کرد و گفت: این پارک با وسعت ۹۱ هزار و ۸۹۵ هکتار، اولین منطقه تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست در سال ۱۳۳۶ و اولین پارک ملی کشور است همچنین به‌عنوان ذخیره‌گاه زیست‌کره و میراث طبیعی جنگل‌های هیرکانی در یونسکو ثبت شده است.
وی افزود: در پارک ملی گلستان ۶۹ گونه پستاندار، ۱۵۰ گونه پرنده، ۱۱۰۰ گونه حشره، ۴۴ گونه خزنده، ۱۳ گونه ماهی، سه گونه دوزیست و ۱۳۶۰ گونه گیاه زیست می‌کنند. گونه‌های شاخص پارک ملی گلستان هم در دو دهه اخیر افزایش چشمگیری داشته‌اند.
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان گلستان در ادامه خاطرنشان کرد: جمعیت قوچ و میش این پارک تا پیش از امسال ۶۵۰۶ رأس بود که امسال به ۸۹۸۴ رأس افزایش یافته است. جمعیت کل و بز هم که تا پیش از سال جاری ۶۵۹ رأس بود و امسال به ۸۴۹ رأس رسیده است.
به گفته کنعانی، جمعیت مرال تا پیش از امسال ۴۱۹ رأس بود که امسال به ۸۱۵ رأس رسیده و جمعیت آهو هم از ۳۴۰ رأس به ۳۸۷ رأس افزایش یافته است.
در ادامه این جلسه، محمدرضا حسین‌نژاد استاندار خراسان شمالی با تاکید بر اینکه جایگاه شورای راهبری می‌بایست پررنگ‌تر شود و اعضای شورا بتوانند در تصمیم‌گیری‌ها اثرگذارتر باشند، گفت: همه ما حامی محیط زیست هستیم و در انجام پروژه‌های مختلف، مبحث زیست‌محیطی را در نظر می‌گیریم.
همچنین علی‌محمد زنگانه، استاندار گلستان از آمادگی این استان برای همکاری همه‌جانبه در اجرای طرح‌های جامع طبیعت‌گردی خبر داد و افزود: افزایش دوبرابری گونه‌های پارک ملی گلستان خبر مسرت بخشی است و وظیفه خودمان می‌دانیم که از مدیریت اجرایی پارک ملی گلستان و مدیران کل سه استان و همه محیط‌بانان تشکر کنیم. ما برای اینکه جایگزین جاده میان گذر محقق بشود هر کمکی از دستمان بر بیاید، انجام خواهیم داد.
وی رویکرد حفاظت مشارکتی و ورود صندوق ملی محیط زیست به این طرح را اقدام مبارکی دانست و گفت: ما یک سند همکاری با صندوق ملی محیط زیست امضا کرده‌ایم و برای اجرای طرح‌های جامع طبیعت‌گردی در استان، آمادگی خودمان را اعلام می‌کنیم.
محمد حمیدی، معاون عمرانی استاندار سمنان هم با اشاره به اهمیت حفظ محیط زیست پارک ملی گلستان تصریح کرد: تا به امروز جای چنین جمعی برای مدیریت پارک‌هایی که در چند استان قرار می‌گیرند، خالی و یکی از چالش‌های جدی پارک ملی گلستان هم همین بود. ان‌شاءالله با راه‌اندازی این شورا مشکلات این پارک حل خواهد شد.
در این جلسه در خصوص اهم اقدامات انجام شده و موضوعاتی همچون اجرای قانون حدنگاری، جاده میان گذر پارک ملی گلستان، طرح جامع پیشگیری و مقابله با آفات و بیماری‌ها، طرح جامع پیشگیری و اطفای حریق بحث شد.
خوشبختانه طی سال‌های گذشته بخش‌های کمتری از پارک ملی گلستان دچار حریق شده‌اند. از سال ۱۳۵۷ تا سال ۱۳۹۷، به‌صورت میانگین سالانه شش حریق به مساحت ۲۱۳ هکتار اتفاق افتاد. از سال ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۰، به‌صورت میانگین سالانه ۱۷ مورد حریق به مساحت ۱۷۶ هکتار رخ داده است. درصورتی‌که امسال با ۱۶ مورد حریق به مساحت ۲۸ هکتار مواجه شدیم. پس باوجوداینکه تعداد حریق بیشتری داشتیم ولی وسعت حریق به‌شدت کاهش پیدا کرده است.