رویداد۲۴ میناسادات حسینی: ۱۰ روز از تکیه زدن محمدرضا فرزین بر صندلی ریاست بانک مرکزی میگذرد و یک بام و دو هوای دولت و مجلس بر سر تثبیت نرخ دلار نیمایی، اسکناس آمریکایی را دچار سرگیجه کرده است. در این میان وزیر اقتصاد گناه جهش قیمت دلار را به گردن یک کانال دلار فردایی انداخته که مدیر آن در استانبول است و مدعی شده این کانال دستی چیره در قیمت سازیهای دلار و ارز دارد.
از طرفی رئیس جدید بانک مرکزی معتقد بر ثبات دلار نیمایی در قیمت ۲۸۵۰۰ تومان است و مدعی شده در بازار ارز دخالت میکند. البته واکنش رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس به این ادعا مبنی بر اینکه «تصمیم ثابت نگه داشتن نرخ ارز توسط رییس بانک مرکزی غیر قانونی است»، نشان میدهد مردان اقتصادی دولت سیزدهم و مجلس در کنترل قیمت دلار با هم به شدت اختلاف نظر دارند.
در عین حالی برخی کارشناسان معتقدند تثبیت دستوری قیمت دلار به مانند فنری است که دولت آن را نگه داشته و با رها شدن آن با سونامی قیمت دلار مواجه خواهیم شد.
در این میان سوال اصلی این است که قیمت دلار تا پایان سال روی آرامش را خواهد دید یا باید منتظر جهشهای بزرگ ارزی باشیم؟
سید مرتضی افقه، اقتصاددان و عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز در این رابطه به اقتصاد ۲۴ میگوید: جهشهای بزرگ ارزی زیاد دور نیست.
وی در مورد پیش بینی قیمت دلار تا پایان سال گفت: اگر دولت فکری برای نقدینگی نکند قیمت دلار ظرفیت عبور از ۵۰ هزار تومان را تا پایان سال دارد؛ البته به شرطی که اتفاق جدیدی در مورد برجام یا تحریمها نیفتد.
به گفته عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز، بانک مرکزی در حال حاضر منفعل است، چون به دلیل تحریمها به اندازه کافی ارز ندارد تا قیمت دلار و ارز را در بازار غیررسمی مدیریت کند.
بیشتربخوانید: ورود دلار به مرز حساس قیمتی/ چرا خریداران دلار ناپدید شدند؟
افقه در واکنش به صحبتهای اخیر وزیر اقتصاد مبنی بر اینکه یک کانال دلار فردایی در استانبول، قیمت دلار را در قلب تهران بالا و پایین میکند، به اقتصاد ۲۴ گفت: این اعتراف آقای خاندوزی نشان دهنده ضعف بزرگ اقتصاد ماست و به این معنی است که اقتصاد کشور اینقدر ضعیف است که یک فرد در خارج از ایران و از استانبول میتواند برای دلار تهران قیمت سازی کند؛ ولی دولت نمیتواند جلویش را بگیرد. صحبتهای وزیر اقتصاد اقرار به ضعف و شکست و ناکامی در مدیریت اقتصاد است.
این اقتصاددان با اشاره به اینکه تیم اقتصادی دولت سیزدهم و حتی رئیس کل بانک مرکزی هم نمیتوانند قیمت دلار و ارز را کنترل کنند، گفت: با تثبیت قیمت دلار نیما روی ۲۸۵۰۰ تومان روز به روز فاصله قیمت دلار در بازار غیررسمی با دلار نیما افزایش مییابد؛ بنابراین دامنه فساد و رانت «دلار فرزین» روز به روز بزرگتر میشود. بعد از آن، لابد به دنبال نزدیک کردن نرخ دلار نیما به ارز آزاد میروند که نتیجه آن، این است که هر روز گرانیها فشار بیشتری به مردم میآورد.
افقه معتقد است: بانک مرکزی در حال حاضر منفعل است، چون به دلیل تحریمها به اندازه کافی ارز ندارد که بازار را مدیریت کند؛ بنابراین قیمت دلار متناسب با وجود نقدینگی در جامعه میتازد و این جهشها باعث میشود فاصله نرخ دلار نیمایی و آزاد مرتبا بیشتر شود و دوباره دولت سیزدهم مدعی رانت و فساد دلار نیمایی شده و قیمت دلار نیما را افزایش دهند. به عبارت دیگر این روند همچنان وجود خواهد داشت و تا زمانی که تحریمها برداشته نشود و تجارت و مبادلات مالی به حالت عادی برنگردد ما شاهد جهشهای بزرگ ارزی خواهیم بود.
عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز در پاسخ به سوال اقتصاد ۲۴ مبنی بر اینکه ثبات نسبی قیمت دلار تا کی ادامه دارد؟ گفت: بازار دلار و ارز نهایتا تا یک هفته تا ۱۰ روز آینده منتظر برنامههای رئیس جدید بانک مرکزی خواهد ماند و پس از آن به روند قبلی خود برخواهد گشت.
افقه با بیان اینکه ریشه جهشهای بزرگ ارزی در حال حاضر غیراقتصادی است، ادامه داد: روند قیمت دلار تا پایان سال افزایشی است. در حال حاضر تنها راهی که میتواند قیمت دلار را کنترل کند کنترل نقدینگی است که از مسیر دولت و بانک مرکزی میگذرد. با نزدیک شدن به پایان سال دولت به دلیل بحران کسری بودجه به فکر سادهترین راه حل یعنی استقراض از بانک مرکزی میافتد و بانک مرکزی برای این کار متوسل به چاپ پول میشود که دوباره آغازگر افزایش نقدینگی است. در چنین حالتی نباید منتظر کاهش قیمت دلار باشیم.